دنیای سیاه و سفید

در دوران کودکی همیشه این سوال برای ما مطرح بود که چرا پلنگ صورتی، صورتی نیست و سیاه است. این مشکل با پیشرفت فناوری و البته بهبود وضع اقتصادی و آمدن تلویزیون‌های رنگی حل شد و پلنگ …

در دوران کودکی همیشه این سوال برای ما مطرح بود که چرا پلنگ صورتی، صورتی نیست و سیاه است. این مشکل با پیشرفت فناوری و البته بهبود وضع اقتصادی و آمدن تلویزیون‌های رنگی حل شد و پلنگ صورتی بالاخره صورتی شد. اما برای برخی این پلنگ همیشه سیاه سفید باقی می‌ماند.

اختلال دید رنگ یا همان کور رنگی می‌تواند در اثر بیماری یا به صورت اکتسابی به وجود آید. البته تقریبا در اکثر موارد این مشکل مادرزادی است و در بدو تولد وجود دارد. این اختلال ژنتیکی چون وابسته به کروموزوم‌های جنسی است، میزان بروز آن در زنان و مردان متفاوت است. این بیماری تقریبا همیشه از مادر به پسر به ارث می‌رسد. در خانواده فرد کور رنگ، افراد مونث معمولا بدون علامت هستند ولی می‌توانند حامل کروموزوم معیوب باشند و آ‌ن را به نسل‌های بعدی انتقال دهند. اما افراد مذکر علائم بیماری را نشان می‌دهند. در جامعه حدود ۸ درصد افراد مذکر و ۵/۰ درصد افراد مونث اختلال دید رنگ دارند.

علت چیست

در شبکیه چشم انسان دو نوع سلول حساس به‌نام سلول‌های استوانه‌ای و سلول‌های مخروطی وجود دارد. سلول‌های مخروطی در درک رنگ‌ها نقش دارند. سه نوع مختلف سلول‌های مخروطی چشم به یک نوع رنگ اصلی (قرمز، سبز و آبی) حساس هستند. به طور طبیعی هر سه نوع سلول مخروطی فعال هستند اما در افرادی که اختلال دید رنگ دارند، حداقل یک نوع از این سه نوع سلول مخروطی، به‌صورت ناقص یا کامل کارایی نداشته و در نتیجه این افراد در تشخیص بعضی از رنگ‌ها دچار مشکل می‌شوند.

سیاه سفید نیست

خیلی از افراد تصور می‌کنند کسی که کور رنگی دارد همه چیز را سیاه و سفید می‌بیند در حالی که این تصور غلطی است. بیماری که کوررنگی هر سه نوع رنگ را با هم داشته باشد بسیار‌بسیار نادر است. این افراد معمولا در نامیدن رنگ‌های اصلی در اجسامی که ذاتا با یک رنگ خاص هستند، اشتباه نمی‌کنند. زیرا این افراد آموخته‌اند که رنگ‌ها را از روی درخشانی خاص هر یک نامگذاری کنند. مثلا کسی که کوری رنگ سرخ و سبز دارد سرخ برایش معادل خاکستری سیر است پس هر چیز سرخی به‌نظر او خاکستری خاصی می‌آید، اما آموخته است آن را سرخ بنامد.

درمان

کوررنگی بیماری ژنتیکی است و درمان اساسی برای آن وجود ندارد این افراد از بقیه جهات کاملا سالم هستند و معمولا در زندگی روزمره و عادی هیچگاه دچار مشکل نمی‌شوند. استفاده از بعضی فیلترها، عینک‌ها یا کنتاکت لنزهای رنگی مثلا فیلتر قرمز تا حدی می‌تواند مشکل این افراد را در تشخیص بعضی از رنگ‌های نزدیک به هم حل کند. نکته قابل توجه این است که افراد کوررنگ به‌طور ذاتی نقص دید رنگ خود را بخوبی جبران می‌کنند، به نحوی که حتی در مواردی جزئیاتی را می‌توانند ببینند که افراد با دید رنگ طبیعی ممکن است به آن توجه نکنند، چرا که این افراد بیشتر به شکل اجسام بیش از رنگ آنها توجه دارند.

آنچه مهم است این که تشخیص زودرس کوررنگی می‌تواند مانع بروز مشکلات آموزش در دوران مدرسه شود.