نگاهی دیگر به «یه حبه قند»

۱) «تردید» درونمایه غالب فیلم‌های میرکریمی‌از جمله یه حبه قند است. شخصیت‌های آثار میرکریمی‌ همچون طلبه جوان زیرنور ماه، دکتر متخصص خیلی دور، خیلی نزدیک، زن خانه‌دار به همین …

۱) «تردید» درونمایه غالب فیلم‌های میرکریمی‌از جمله یه حبه قند است. شخصیت‌های آثار میرکریمی‌ همچون طلبه جوان زیرنور ماه، دکتر متخصص خیلی دور، خیلی نزدیک، زن خانه‌دار به همین سادگی و پسندیده یه حبه قند درباره تصمیم‌هایی که گرفته‌اند، راهی که برگزیده‌اند و نوع ارتباطی که با دیگران دارند، دچار تردیدهای جدی‌اند. راه برون رفت از این تردیدها برای آنها، طی طریق در مسیری دشوار و دست و پنجه نرم کردن با رویدادها و حوادثی است که در نهایت آنها را به یقین یا شناخت جدیدی از اطرافیان و محیط اجتماعی پیرامونشان می‌رساند. در مسیر « از تردید تا شناخت» که شخصیت‌های میرکریمی‌به شکلی محتوم باید آن را بپیمایند، «مرگ» یکی از منزلگاه‌های اصلی است که نقشی تعیین کننده در دستیابی شخصیت به شناخت و فایق آمدن بر تردیدهایش دارد. دکتر متخصص خیلی دور، خیلی نزدیک فقط پس از گذراندن تجربه دهشتبار مدفون شدن در زیرخاک و در آستانه مرگ است که تولدی دوباره می‌یابد و پیوندی مجدد با فرزندش برقرار می‌کند و پسندیده یه حبه قند در نتیجه مرگ ناگهانی یکی از نزدیکانش است که تردیدهای خود را کنار می‌گذارد و به شناخت تازه تری دست می‌یابد.

۲) « تردید، سیر و سلوک، شناخت و یقین» از جمله مفاهیمی‌اند که در فلسفه، عرفان و باورهای دینی فرهنگ ایرانی ریشه دارند. حضور دائمی‌این مفاهیم در آثار میرکریمی‌سبب شده که فیلم‌های او به نمونه‌های خوبی از سینمایی با دغدغه‌های معنوی، عرفانی و دینی تبدیل شود. بی‌جهت نیست که در هر انتخابی در ذیل عناوینی مانند « سینمای معناگرا، سینمای دینی یا در جست‌وجوی حقیقت»، دست کم یک یا دو فیلم از میرکریمی‌حضور دائمی ‌دارند. همکاری دوباره میرکریمی ‌در یه حبه قند با محمدرضا گوهری که نشان داده فیلمنامه‌نویسی است که به طرح مضامینی از این دست در آثارش علاقه‌مند است، سبب شده درونمایه‌های عرفانی- دینی تجربه موفق قبلی شان در خیلی دور، خیلی نزدیک، این بار نیز در یه حبه قند تکرار شود با این تفاوت که فیلم اخیر بهره‌مند از ساخت و پرداختی خوش آب و رنگ‌تر و مخاطب پسندتر است و لحظات مفرح هم (دست کم در نیمه اول فیلم) کم ندارد.

۳) یه حبه قند، فیلم اجراست. با میزانسن‌هایی حساب شده که در آنها از هیچ چیز جزیی غفلت نمی‌شود و فیلمبرداری چشم‌نواز که حالا ویژگی همیشگی کارهای حمید خضوعی ابیانه شده و البته مجموعه‌ای از بازی‌های دلنشین و به یادماندنی. همچون ریما رامین فر که در نقش دختر بزرگ خانواده به واقع می‌درخشد، رضا کیانیان که با افزودن نوعی سرخوشی توأم با شیطنت به نقش داماد اول خانواده، بخش دیگری از تسلط حرفه‌ای خود را به نمایش می‌گذارد، هدایت هاشمی‌ و فرهاد اصلانی که مثل همیشه خوبند و یک بازگشت باشکوه برای اصغر همت ( در نقش داماد دوم) پس از سال ها دوری از سینما.

۴) یه حبه قند، هر چقدر هم که مشکل پسند باشید، کامتان را شیرین می‌کند. اگر باور نمی‌کنید و تردید دارید، امتحانش که ضرری ندارد. شاید به یقین رسیدید.

مسعود کریمیان