جستجوی کودکی در میان بازی های قدیمی

یکی دیگر از بازی هایی که از روزگاران پیشین بر جای مانده دوز بازی است روش انجام آن به این گونه است که دو نفر ۱۲ سنگ کوچک یا مشابه آن همچون حبوبات را انتخاب می کنند

اتل متل توتوله‌/‌ گاو حسن چه جوره‌/‌ نه شیر داره نه پستون‌/‌ شیرشو بردن هندستون‌/‌ یک زن کردی بستون‌/‌ اسمشو بذار عم‏ قزی‌/‌ دور کلاش قرمزی هاچین و واچین‌/‌ یه... پا... تو... ورچین.

سرشار از خاطره های کودکی می شوی وقتی به یاد می آوری که با بچه های فامیل پاهای خود را در یک ردیف دراز می کردید و مهربانی روی پای شما آهسته می زد و این شعر را با آب و تاب می خواند و زمان گذشت چنانچه که بازی ها، قصه ها و ترانه ها هم در ایستگاه زمان متوقف شدند. لطفا از امروز تا آخر نوروز، پسورد مجازی خود را فراموش کنید. شبکه های اجتماعی، بازی های رایانه ای، سرگرم شدن با گوشی همراه و... دوباره با هم بودن در دنیای واقعی را خاطره انگیز کنیم. اگر سفر می روید یا در خانه می مانید نزد پدر و مادر، سرگرمی های دسته جمعی بسیاری وجود دارد که می توان از آنها لذت برد. مهم نیست در یک آپارتمان ۵۰ متری یا یک خانه حیاط دار هستید، بازی های ملی و محلی چنان تنوعی دارد که می توان کنار همدیگر بخندید و خاطره ها را تازه کنید... و اینک معرفی چند بازی هم برای داخل خانه و هم فضای باز...

بچین برنده شو

یکی دیگر از بازی هایی که از روزگاران پیشین بر جای مانده دوز بازی است. روش انجام آن به این گونه است که دو نفر ۱۲ سنگ کوچک یا مشابه آن همچون حبوبات را انتخاب می کنند. نکته این که باید رنگ مهره های هر طرف بازی با نفر دیگر متفاوت باشد. سپس سه مربع داخل هم روی یک تکه کاغذ ترسیم کنید. مرحله بعد به نوبت مهره ها را روی تقاطع خطوط یک به یک قرار دهید. هر طرف بازی که موفق شود سه عدد از مهره ها را زودتر در یک خط مستقیم بچیند، برنده خواهد بود.

گل یا پوچ

نخست به دو گروه تقسیم شوید. مهره ای کوچک را در دست بگیرید و بی آن که دست خود را مخفی کنید با انجام حرکت های سریع مهره را در یکی از دستان خود مخفی کنید. طرف مقابل باید بدقت حرکت دست های شما را با چشم دنبال کند و سپس حدس بزند مهره در کدام دست شما قرار دارد. از خاصیت های این بازی افزایش تمرکز است.

اسم، فامیل

بازی اسم، فامیل یک بازی بسیار مهیج است که می تواند شادی و شیطنت بسیاری را برای بزرگ ترها و بچه ها به دنبال داشته باشد. این بازی که خیلی از ما در دوران کودکی آن را تجربه کرده ایم، بخشی از خاطرات شیرین کودکی هایمان را به خود اختصاص می دهد.

برای این بازی دسته جمعی بدون هیچ محدودیتی در تعداد شرکت کنندگان، فقط به یک کاغذ و یک قلم برای هر شرکت کننده نیاز دارید. روی کاغذها باید جدولی رسم شود که در ردیف اول هر جدول عناوین: اسم، فامیل (نام خانوادگی)، شهر، کشور، غذا، میوه، حیوان، رنگ، خودرو و... نوشته شده است.

در مرحله بعد با توافق همه شرکت کنندگان، یکی از حروف الفبا انتخاب می شود و با شروع بازی هر شرکت کننده باید بتواند مخفیانه و بسرعت همه ستون های جدول را به گونه ای با کلمات پر کند که هر کلمه با حرف الفبای انتخاب شده شروع شود و برنده کسی است که بتواند در کمترین زمان ممکن همه ستون های جدول را با کلمات مناسب پر کند. به طور مثال اگر حرف «ب» انتخاب می شود باید در این جدول شرکت کنندگان اسم، فامیل، رنگ، شهر و حیوانی را انتخاب کنند که با حرف «ب» آغاز می شود. هر کس زودتر همه ستون ها را پر کرد، دستور توقف به دیگران می دهد و همه ناچارند دست از نوشتن بکشند. سپس همه شرکت کنندگان گرد هم جمع می شوند و امتیازاتی به کلمات نوشته شده هر فرد داده می شود که اگر کلمات استفاده شده صحیح و منحصر به فرد باشد و فقط یک نفر آن را به کار برده باشد، ۲۰ امتیاز خواهد گرفت و اگر این کلمه را چند نفر استفاده کرده باشند وتکراری باشد ده امتیاز به هر فرد داده می شود و در پایان بازی نیز جمع امتیاز ستون های هر شرکت کننده برنده نهایی را مشخص می کند.

بکش تا مربع شود

نام بازی، نقطه بازی است. حتما شما هم خاطرات زیادی از آن دارید، اما این را برای کودکان و نوجوانان نسل رایانه می نویسیم. بازی ساده و در عین حال باید با هوش و دقت انجام شود. نخست روی یک صفحه سفید تعدادی نقطه با فواصل یکسان بگذارید. بعد هر طرف به نوبت دو نقطه را به هم وصل کند. البته نباید هر بار بیش از یک خط رسم کرد. مگر زمانی که یکی از طرف ها موفق شود یک مربع را کامل کند. در این صورت به عنوان جایزه یا پاداش می تواند خط دیگری بکشد. باز اگر توانست با جایزه خود یک مربع دیگر را کامل کند، دوباره می تواند یک خط دیگر بکشد و این ادامه خواهد یافت. بازی تا ترسیم تمام نقطه ها و تبدیل آنها به مربع های کامل ادامه دارد.

جوراب بازی

این بازی در اصل با ده جوراب مردانه انجام می شود، اما شما می توانید به جای جوراب از چیزهای دیگر مانند کلاه یا پارچه استفاده کنید. روش انجام بازی به این گونه است که افراد به دو گروه تقسیم می شوند سپس جوراب ها در دو ردیف پنج تایی چیده می شوند. با انجام قرعه کشی شروع کننده بازی مشخص خواهد شد. او یک مهره را لای دستان خود به صورتی که دیده نشود نگاه می دارد و با حرکات سریع آنها را در ده جوراب به ترتیب می گرداند و در نهایت مهره را در یکی از آنها می گذارد. گروه مقابل باید حرکات دست او را با هوشیاری و تمرکز دنبال کنند و با مشورت در نخستین انتخاب جوراب اصلی را که مهره در آن قرار دارد تشخیص دهد که در این صورت ده امتیاز می گیرند و نوبت به بازی آنها می رسد؛ اگر آن را پیدا نکردند باید در این مرحله جوراب های خالی را بردارند و جورابی که حاوی مهره است به عنوان آخرین انتخاب بگذارند. با هر اشتباه تعداد جوراب های باقیمانده به عنوان یک امتیاز برای طرف مقابل محسوب می شود. این بازی تا امتیاز ۱۰۱ ادامه دارد. این بازی ویژه کردستان است.

تاپ تاپ خمیر

از دو تا ده نفر می توانند در این بازی شرکت کنند. در مرحله اول یک نفر بزرگ تر (اوستا) یکی از بچه ها را در حالت سجده قرار می دهد. فردی که به حالت سجده رفته باید چشمان خود را ببندد. سپس اوستا دست یکی از بچه ها را بالا می برد و در حالی که به پشت او آرام می زند، این عبارت را می خواند: تاپ تاپ خمیر شیشه پرپنیر، دست کی بالا؟ اکنون باید بازیکن اسم شخصی را که دستش بالا برده شده است، حدس بزند. اگر درست حدس زد یک امتیاز به او تعلق خواهد گرفت و شخصی که دستش بالا برده شده بود، باید جای او را بگوید و اگر اشتباه بگوید، یک امتیاز منفی می گیرد و باید خودش بازی را تکرار کند، این بازی همچنان ادامه دارد تا زمانی که بازیکن درست حدس بزند. آخر بازی هم امتیازها جمع و نفر برنده مشخص خواهد شد.

یه قل دو قل

یه قل دو قل نوعی بازی دسته جمعی است که در این بازی نیز محدودیتی در تعداد شرکت کنندگان وجود ندارد. در این بازی از پنج قطعه سنگ کوچک که بتوان همه آنها را در کف دست جای داد، استفاده می شود. شکل بازی به این صورت است که در مرحله اول هر فرد شرکت کننده، پنج قطعه سنگ کوچک را به زمین می ریزد، یکی را برمی دارد و به هوا پرتاب می کند و در فاصله زمانی که سنگ پرتاب شده به پایین برسد، شرکت کننده باید یکی از سنگ های روی زمین را بردارد و سپس سنگی را که قبلا پرتاب کرده است، با همان دست در هوا بگیرد و به این ترتیب برای مرحله اول این بازی که یه قل است باید تک تک سنگ ها را از روی زمین برچیند.

درمرحله دوم که «دو قل» است، شرکت کننده باید همه سنگ ها را روی زمین بریزد، سنگی را انتخاب کند و به هوا پرتاب کند و در فاصله ای که سنگ پرتاب شده به پایین می رسد، باید بتواند با همان دست، سنگ ها را به صورت جفت و دوتایی از روی زمین بردارد و بعد با همان دست، سنگ پرتاب شده را در هوا بگیرد و بازی به همین شکل تا چهار قل ادامه پیدا می کند. بعد از آن برای مرحله پنجم که پنج قل است، باید چهار سنگ را در کف دست جمع کرد و یکی از سنگ ها را به هوا پرتاب کرد و همزمان با انگشت سبابه همان دست کف زمین را لمس کرد و سپس سنگ پرتاب شده را در هوا گرفت. بعد از این شرکت کننده به مرحله نهایی راه پیدا می کند که باید همه سنگ ها را در کف دست جمع کند و همزمان همه را به هوا پرتاب کند و بتواند تعداد بیشتری از سنگ ها را پشت دست خود بگیرد و بر اساس تعداد سنگ هایی که پشت دست باقی می ماند، امتیاز می گیرد.

بازی با اشکال

این بازی ویژه کودکان است. شما هم می توانید برای سر کار گذاشتن خود آن را انجام دهید! در یک رقابت از کودکان بخواهید تا به طور مثال وسایلی را که به شکل مربع است پیدا و روی آن انگشت بگذارند. هر کدام که زودتر این کار را انجام داد به او یک امتیاز بدهید.

شاه، دزد، وزیر

این بازی در نقاط مختلف ایران به شکل های گوناگون انجام می شود. برای اجرای آن باید حداقل چهار نفر حضور داشته باشند. نخست روی چند تکه کاغذ کلمات شاه، وزیر، جلاد و دزد نوشته می شود، سپس هر کدام یک کاغذ را بر می دارند تا نقش آنها مشخص شود، بعد شاه خطاب به دیگران می گوید چه کسی وزیر من است؟ و فرد مقابل با نشان دادن برگه، خود را معرفی می کند. آن گاه شاه خطاب به وزیر می گوید دزد را بیاب و حساسیت بازی از اینجا آغاز می شود، چون او باید از میان دو نفر باقیمانده دزد را پیدا کند، اگر وزیر دزد را درست انتخاب کرد شاه حکمی برای دزد صادر می کند که باید از سوی جلاد اجرا شود و اگر انتخاب دزد اشتباه باشد، جلاد باید فرمانی را که از سوی شاه صادر شده است برای وزیر اجرا کند. دوباره این کار پس از هر بار اجرای مجازات از نو تکرار می شود.

سنگ، کاغذ، قیچی

این یک بازی دو نفره است که از مشت دست به عنوان نماد سنگ، نشان دادن دو انگشت سبابه و وسطی به عنوان نماد قیچی و کف دست کاملا باز شده به عنوان نماد کاغذ استفاده می شود.

دو نفر بازیکن باید دست هایشان را به پشت سرشان برده و پنهان از چشم رقیب یکی از این نمادها را انتخاب کنند و همزمان با گفتن «سنگ، کاغذ، قیچی» در یک لحظه هرکدام دست خود را به عنوان یکی از نمادهای سنگ، کاغذ یا قیچی به دیگری نشان دهند.

در این بازی، کاغذ بر سنگ برتری دارد، سنگ بر قیچی برتری دارد و قیچی بر کاغذ. بنابراین شخص برنده کسی است که نمادی را با دستش نشان دهد که بر نماد فرد مقابل برتری داشته باشد. این بازی معمولا برای انتخاب فردی برای انجام کاری صورت می گیرد. به طور مثال اگر قرار است بین دو نفر یکی را مأمور خریدن نان کنید، می توانید از این بازی برای انتخاب فرد موردنظر استفاده کنید.

فاطمه حامدی خواه