نکاتی درباره عید فطر

عید فطر یکی از دو عید بزرگ در سنت اسلامی است که درباره آن احادیث و روایات بیشمار وارد شده است. مسلمانان روزه دار که ماه رمضان را به روزه داری به پا داشته و از خوردن و آشامیدن و بسیاری …

عید فطر یکی از دو عید بزرگ در سنت اسلامی است که درباره آن احادیث و روایات بیشمار وارد شده است. مسلمانان روزه دار که ماه رمضان را به روزه داری به پا داشته و از خوردن و آشامیدن و بسیاری از کارهای مباح دیگر امتناع ورزیده اند، اکنون پس از گذشت ماه رمضان در نخستین روز ماه شوال اجر و پاداش خود را از خداوند می‏طلبند، اجر و پاداشی که خود خداوند به آنان وعده داده است.

امیر المؤمنین(ع) در خطبه عید فطر می‏فرماید:

«الا و ان المضمار الیوم و السباق غدا الا و ان السبقهٔ الجنهٔ و الغایهٔ النار». (۱)

دنیا محل مسابقه است و آخرت زمان اجر گرفتن، بهشت جایزه برندگان این مسابقه و جهنم جزای بازندگان است. در روایتی از فرزند گرامیش چنین آمده است:

«مر الحسن (ع) فی یوم فطر بقوم یلعبون و یضحکون فوقف علی رؤوسهم، فقال: ان الله جعل شهر رمضان مضمارا لخلقه، فیستبقون فیه بطاعته الی مرضاته، فسبق قوم ففازوا، و قصر آخرون فخابوا، فالعجب کل العجب من ضاحک لاعب فی الیوم الذی یثاب فیه المحسنون و یخسر فیه المبطلون و ایم الله لو کشف الغطاء لعلموا ان المحسن مشغول باحسانه و المسی‏ء مشغول باسائته. ثم مضی‏». (۲)

در این حدیث، امام حسن (ع) انجام اعمال عبادی در ماه مبارک رمضان را، تشبیه به مسابقه بین افراد نموده‏اند و عید فطر را زمان اخذ جوایز برندگان آن می‏دانند.

لذا حضرت علی (ع) در ویژگی‏های عید فطر می‏فرمایند:

۱) روزی که نیکوکاران ثواب می‏برند.

«هذا یوم یثاب فیه المحسنون‏».

۲) روزی که گنهکاران زیان می‏بینند.

«و خسر فیه المبطلون‏»

۳) شبیه‏ترین روز به روز قیامت است.

«اشبه بیوم قیامکم‏».

چون در قیامت عده‏ای که زیان کارند، تاسف می‏خورند و غضبناک می‏گردند و عده‏ای که نیکوکارند رستگار و متنعم به نعمتهای الهی می‏شوند.

۴) روز عبرت گرفتن.

«فاذکروا بخروجکم‏»

وقتی از منازلتان برای خواندن نماز عید خارج می‏شوید، به یاد آورید زمانی را که از منزل بدن خود خارج خواهید شد و سوی خدای خود خواهید رفت.

«من الاجداث الی ربکم‏»

وقتی در جایگاه نماز خود می‏ایستید به یاد آورید زمانی را که در محضر عدل الهی می‏ایستید و از شما حسابرسی می‏کنند.

«و اذکروا وقوفکم بین یدی ربکم‏»

وقتی از نماز به منازلتان بر می‏گردید به یاد آورید زمانی را که به منازل خود در بهشت‏خواهید رفت.

«و اذکروا منازلکم فی الجنهٔ‏»

۵) روز بشارت غفران و بخشش الهی.

«ابشروا عباد الله فقد غفر لکم ما سلف من ذنوبکم‏».

پی‏ نوشت‏ها:

۱) من لا یحضره الفقیه، ج ۱، ص ۵۱۶.

۲) تحف العقول، ص ۱۷۰.