پنجاه سال تلاش در تاسیس خودرو

پس از سالها تلاش سرانجام شركت تویوتا توانست خودروهایی را به بازار جهانی عرضه كند كه تا به امروز نام آن بر سر زبان ملت ها است شركت تویوتا پس از ساخت چندین اتومبیل سواری و كامیون و اتومبیل های كامری توانست به آن صنعت جهانی راه پیدا كند

پس از سالها تلاش سرانجام شركت تویوتا توانست خودروهایی را به بازار جهانی عرضه كند كه تا به امروز نام آن بر سر زبان ملت ها است. شركت تویوتا پس از ساخت چندین اتومبیل سواری و كامیون و اتومبیل های كامری توانست به آن صنعت جهانی راه پیدا كند. در حال حاضر تویوتا نتیجه این پیروزی را در مدیران با تدبیر و مجرب خود همچون ساكیچی، تاجیرو اوكاموتو، تایزو ایشیدا، كی ییچیرو، می‌داند. ایجی تویوتا آخرین مدیر شركت خودروسازی می نویسد: «ما در اكتبر ۱۹۷۴، بنیاد تویوتا را راه‌اندازی كردیم. سالهای۱۹۷۲ و ۱۹۷۳، اوج دوران موفقیت پس از جنگ به شمار می آمدند و حالا دیگر صداهایی از هر طرف بلند شده بود كه از شركت ها می خواست تا نقش های بزرگتری را در انجام مسئولیت اجتماعی به عهده گیرند». تویوتا نیز مانند سایر شركت های موفق به علت سرمایه های كلانی كه بدست آورد هدف زخم زبان‌‌ها و كنایه‌ها قرار داشت. اگرچه در آن زمان به ما انگ بسیار پول درآور بودن می زدند، ما مجبور بودیم سرمایه زیادی را نیز برای ایجاد امنیت بیشتر برای خودمان و برنامه های ضدآلایندگی هزینه كنیم. همچنین ما باید شركت را به صورت مناسبی آماده برخورد با ركودی بین‌المللی كه می‌دانستیم در انتظار صنعت خودروسازی است می كردیم. در حقیقت ما فقط به دلیل اثر كمكی پول‌هایی كه در دوره رشد سریع موتوریزه شدن در اواخر ده ۱۹۶۰ و اوایل ۱۹۷۰ اندوخته بودیم توانستیم در دوره بحران‌های نفتی، تولیدات خود را با آن سرعت كاهش دهیم. به هر حال همیشه امكان اینكه شركت مسایل خود را آشكار نماید وجود ندارد. بنابراین ما در سال ۱۹۷۳ تصمیم گرفتیم به عنوان قسمتی از مشاركتمان در امور اجتماعی یك بنیاد خصوصی راه اندازی نماییم.آمادگی برای انجام این امر به سرعت انجام گرفت، اما من به زودی دریافتم كه نه من و نه هیچ كس دیگری در شركت، چیز زیادی راجع به بنیادهای خصوصی نمی دانیم.

تنها نكته ای كه برای همه روشن بود این بود كه بنیاد به هر صورتی كه تأسیس گردد، اولین كاری كه باید برای آن انجام شود انتخاب یك رییس شایسته برای آن است. ما نامزدهای زیادی را مورد تحقیق قرار دادیم و سرانجام نیز نظرها بر یوجیرو هایاشی كه رییس موسسه تحقیقات اقتصادی در سازمان برنامه ریزی اقتصادی بود و همزمان استاد موسسه فناوری توكیو نیز به شمار می آمد قرار گرفت. پس از اصرارها و تشویق‌های من و شوتارو كامیاـ رییس وقت شركت فروش تویوتا هایاشی بالاخره قبول كرد كه رییس اجرای بنیاد شود. به رغم توجه زیادی كه ما به این طرح داشتیم، تاسیس بنیاد تویوتا نزدیك یكسال به طول انجامید و بیشتر این اتلاف وقت نیز به این دلیل بود كه ما می‌خواستیم بنیاد دارای كاركرد گسترده‌ای باشد. در ژاپن بنیادهای خصوصی تحت نظارت یكی از سازمان های دولتی فعالیت می‌كنند.

بسته به جهت و هدف كار، بنیاد ممكن بود زیر نظارت وزارت آموزش و یا وزارت صنایع و بازرگانی و یا حتی وزارت ترابری قرار گیرد. به هر حال در صورتی كه بنیاد، زیرنظارت یك سازمان مشخص دولتی قرار می گرفت، فعالیتهای آن محدود می شد. چیزی كه در مغز من وجود داشت این بود كه سازمانی با دایره فعالیتی وسیع تأسیس كنیم. به همین دلیل تصمیم گرفتم كه بنیاد را زیر نظارت حقوقی دفتر نخست وزیر قرار دهم. بنابراین به آنجا رفتم تا همكاریشان را جلب نمایم. كارمندان دفتر به من گفتند: ما هرگز چنین بنیاد بزرگی را زیر نظارت خود نداشته ایم. اما به هر حال شروع به مطالعه روی طرح كردند. وقتی همه گیرها رو به راه شد، بنیاد تویوتا به عنوان اولین بنیاد چند منظوره بزرگ زیر نظارت حقوقی دفتر نخست وزیر و با ریاست من (ایجی تویوتا) بنیان گذاری شد. بنیاد برای انجام كارهای تحقیقاتی بنیان گذاری شده بود به همین دلیل مبلغ سه میلیارد ین به عنوان هدیه به آن اهدا شد.

این نظر هایشی بود و من هم از آن كاملا حمایت كردم و همچنین پس از آنكه تنها اهداف كلی لی را كه بنیاد بر اساس آنها بنیانگذاری شده بود برایش روشن كردم، قدرت كامل برای مدیریت آنجا را به او سپردم. تحقیقاتی كه مستقیما به مسایل تجاری مربوط می شوند و بر اساس شواهد سودآور خواهند بود توسط صنعتگران حمایت می‌شوند. اما اگر كار مستقیما در جهت پول در آوردن نباشد اما به عنوان تحقیقات پایه ای ارزشمند باشد، سرمایه لازم آن می تواند توسط دانشگاههایی كه اینگونه تحقیقات را رهبری می كنند، تامین گردد. توجیه ما این بود كه اگر شما جایی كه بوی كره می دهد كار كنید، همیشه كسانی هستند كه مایل به تامین مخارج آن باشند. اما هیچ كس دلش نمی خواهد از تلاش های تحقیقاتی كه امید روغنی شدن نان در آنها وجود ندارد پشتیبانی نماید. اینجا همان جایی است كه بنیاد وارد می‌شود. در اینجا چه تحقیق مربوطه، پول تویوتا را به او برگرداند یا نه،‌ برای ما اهمیتی نداشت. بنیاد تویوتا در جشن های سالروز دهمین سال بنیانگذاری آن و در ۱۹۸۴ افتتاح گردید. پس از آن، سرمایه بنیاد به ۱۱ میلیارد ین افزایش یافت و آن را به یكی از چند بنیاد بزرگ منتخب ژاپن تبدیل كرد. امروزه پول های اهدایی بنیاد برای انجام تحقیق چه در ژاپن و چه در خارج هزینه می شود. در حال حاضر اكثر تحقیقات خارجی كه توسط تویوتا حمایت می شوند در جنوب شرقی آسیا دارند. اما ما می خواهیم كه آن را سرانجام به تمام جهان بسط دهیم. دایره عمل بنیاد تویوتا بیش از تنها اهداء كمكها است. این بنیاد با بنیادهای بزرگ آمریكایی نیز در ارتباط است.

به عنوان مثال تا سال ۱۹۸۳، بنیاد ما با مشاركت بنیاد فورد كمك های اهدایی چندی را به دانشجویان ژاپنی مشغول تحصیل در خارج انجام داده است ( هر یك از دو بنیاد مذكور، نیمی از سرمایه لازم را تامین كردند.) بنیاد همچنین بسیاری از برنامه هایی را كه این طرف و آن طرف توسط سایر نهادها آغاز شده بودند تحویل گرفته است و نمونه آنها برنامه تحقیقاتی اسكلت بندی تجاری است كه در ابتدا توسط بنیاد راكفلر در جنوب شرقی آسیا آغاز شده بود. ما خیال داریم فعالیتهای بنیاد تویوتا را به حوزه های وسیعتری از دنیای خارج گسترش دهیم.

●موسسه فناوری تویوتا

در حالی كه بنیاد تویوتا عمل مهم سرمایه گذاری و پیشرفت تحقیقات را بر عهده داشت، موسسه فناوری تویوتا (تی تی آی) با اهداف گسترده تری در آوریل سال ۱۹۸۱ شروع به كار كرد. هدف این موسسه، آموزش و كار آموزی مهندسین و دانشمندان جوان برای خدمات رسانی بهتر بود. در تویوتا نیز مانند هر شركت دیگری، افراد زیادی وجود دارند كه به رغم داشتن علاقه و توانایی نتوانسته اند وارد كالج شوند. ما چه كمكی در جهت فرستادن این افراد به دانشكده می توانستیم انجام دهیم؟ یك راه این بود كه شركت هایی وجود داشته باشند كه به این دسته از كاركنان خود كمك هزینه پرداخت نمایند و به آنها اجازه دهند تا برای مدتی و تا اتمام دوره تحصیلی كار را ترك نمایند. اما از آنجا كه امروزه آموزش های دانشگاهی به صورت نامتعادلی مختص دانشجویان رسمی است، ما احساس كردیم كه برای آن دسته از كاركنان و كارمندانی كه شخصیت آنها گرفته، بخت كمی برای ورود به دانشگاه به آن صورتی كه تویوتا می خواهد وجود دارد. تنها هدف من از حمایت جوانانی كه در شوق آموختن و ادامه تحصیل می سوختند این بود كه تویوتا درهای موسسه خود را به سوی آموزش بیشتر باز نماید.

با نگاهی به افق های آینده، ما متقاعده شده بودیم كه تاسیس كالج در راستای آنچه كه ما در ذهن داشتیم یعنی آموزش دادن به دانش آموزانی كه پس از اتمام دوره تحصیل خود به شركت های متبوع خویش باز می گشتند، می توانست، باعث ایجاد همكاری های پر ارزشی گردد كه در نهایت به نفع جامعه تمام می گردید. و نیز شركت ها از این راه می توانستند كه به كاركنان نمونه خود جایزه بدهند. از آنجا كه ایجاد پیشرفت هایی اساسی در افراد از جمله اهداف اولیه ما محسوب می شد، ما احساس كردیم به جای آنكه در یك كلاس لبریز از دانشجو، جلسات سخنرانی برگزار كنیم و روی تجهیزات محدودی كه یك دانشگاه می توانست داشته باشد تحقیق نماییم بهتر است تحقیقات خود را روی مشكلات واقعی كه در كارخانه های حقیقی موجودند متمركز كنیم و البته این نیز باید پس از گذراندن آموزش پیش زمینه ای علوم پایه به صورت آموزش دانشگاهی می بود و به درستی كه این روش در عمل بسیار عالی كار خواهد كرد. ما می خواستیم تا جایی كه امكان داشت هر درس را به صورت جداگانه و یكی یكی توسط استادان به دانشجویان بیاموزیم.

به همین ترتیب احساس می‌نمودیم كه بهتر است دانشجویان حداقل قسمتی از دوره چهارساله تحصیل خود را در خوابگاه‌های كارخانه بگذرانند. از سوی دیگر از آنجا كه دانشجویان باید كاملا ساكن خوابگاهها می شدند، نام نویسی از آنها محدود می گردید. ما با برنامه ای كاملا دقیق و منظم به وزارت آموزش مراجعه كردیم و از آنها اجازه نامه برای تاسیس موسسه را درخواست نمودیم. اما وزارتخانه زیر بار نمی رفت. در حالی كه كارمندان وزارتخانه موافقت خود را با روح برنامه اظهار می كردند، مجوز لازم برای انجام كار را به ما نمی دادند. حتی وزارتخانه نیز با همه قدرتش نمی‌خواست مخالفت خود را صریحا اعلام كند. این موضوع باعث آشفتگی من می شد. شاید كارمندان آنجا احساس می كردند كه ما ممكن است قوانین آموزشی را كه وزارتخانه از زمان جنگ وضع كرده بود نقض كرده باشیم.

محدثه یوسفی

---