ساوه موزه‌ای باستانی

این هفته راهی ساوه می شویم. درست است فصل انار نیست. چون بیشتر اوقات نام این منطقه از سرزمینمان را با میوه انار شنیده ایم؛ ولی این بار به دلیل آشنایی با پیشینه باستانی این خطه است. …

این هفته راهی ساوه می شویم. درست است فصل انار نیست. چون بیشتر اوقات نام این منطقه از سرزمینمان را با میوه انار شنیده ایم؛ ولی این بار به دلیل آشنایی با پیشینه باستانی این خطه است. این شهر در روزگاران گذشته بر سر راه های کاروانی ری باستان، همدان، اصفهان، قزوین، زنجان، قم و کاشان قرار داشته و گذرگاه جهانگردان و مبلغان مذهبی و بازرگانان بود و مارکوپولو ونیزی جهانگرد مشهور در گزارش هایش از ساوه یاد کرده. در روزگار پارتیان نیز ساوه یکی از مکان های میان راهی مهم بوده و در سده هفتم قبل از میلاد یکی از دژهای سرزمین ماد بوده است. این منطقه از نظر زمین شناسی متعلق به دوران سوم و چهارم زمین شناسی است.

ساوه در سده نهم هجری مورد تاخت و تاز مغولان قرار گرفت و این شهر ویران و کتابخانه های آن در آتش سوخت. در مورد نام این شهر هم روایات مختلف است. برخی ساوه را بر وزن کاوه پهلوان ایرانی دانسته، گروهی تغییر واژه "سه آبه" به معنای محل تلاقی سه رودخانه میدانند. البته ساوه در زبان فارسی به معنی خرده طلا است.

منطقه ساوه مانند موزه ای باستانی از دوران پیش از تاریخ تا به امروز آثاری را در خود جای داده است از جمله مناطق تاریخی ساوه می توان به نقاطی چند اشاره داشت.

منطقه باستانی پیک متعلق به قبل از اسلام در زرند ساوه. منطقه باستانی عبدالله‌آباد (دوره اسلامی تا قرن نهم) در زرند ساوه. منطقه باستانی گرنگ صدرآباد متعلق به هزاره پنجم قبل از میلاد تا دوره ساسانیان. منطقه باستانی سوسنقین در زرند ساوه. منطقه باستانی مزلقان مربوط به دوران ساسانی و اسلامی. منطقه باستانی کهک متعلق به قرن ششم هجری در رازقان ساوه. تپه باستانی قیجه یا قیلجه در نوبران ساوه مربوط به پیش از تاریخ. تپه گل محمد در نوبران ساوه مربوط به هزاره‌های پنجم و چهارم قبل از میلاد.

تپه مجیدآباد در شمال غرب نوبران ساوه مربوط به دوره پارت و ساسانی. امام‌زاده اسحاق ساوه، مربوط به دوره ساسانی و اوایل اسلام. تپه باز در ساوه مربوط به دوران اسلامی، قرون ۷ و ۸ هـ.ق. تپه سلطان در ساوه ۳ کیلومتری شمال غرب بخش نوبران مربوط به دوره ساسانی و اسلام. تپه جوشقان در نوبران ساوه مربوط به هزاره اول قبل از میلاد.

تپه کله دشت که قدمت آن به پیش از تاریخ و دوران تاریخی می‌رسد. همچنین تعداد زیادی مسجد و مناره و بقعه و امامزاده از دوران مختلف بعداز اسلام در این منطقه وجو د دارد.

لیلی زمانی