کارگاه ذوب چربی

چاقی و اضافه وزن به عنوان یکی از خطرناک ترین عوامل بروز مرگ و کاهش طول عمر در جهان محسوب می شود به همین دلیل تناسب اندام نه تنها در کشور ایران بلکه در بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکایی محل توجه بسیاری از مردان و زنان است

چاقی و اضافه وزن به‌عنوان یکی از خطرناک‌ترین عوامل بروز مرگ و کاهش طول عمر در جهان محسوب می‌شود. این بیماری که با ایجاد اختلال در عملکرد دستگاه‌ها و اندام‌های درونی بدن یا ‌رعایت نکردن شیوه صحیح زندگی در زنان و مردان دیده می‌شود خود یکی از بزرگ‌ترین عوامل بروز ناراحتی‌ها و اختلالات جسمی و روحی است. خوشبختانه در حال حاضر در سراسر جهان راه‌حل‌های مختلفی برای درمان چاقی و اضافه وزن از سوی متخصصان طب کنونی و درمانگران طب سنتی برای رسیدن به تناسب اندام و آراستگی ظاهر وجود دارد که شیوه درمانی طب سنتی ایران، یکی از موثر‌ترین این شیوه‌ها محسوب می‌شود. در این شیوه درمانی، درمانگر با عنایت به شیوه زندگی و چگونگی تغذیه بیمار و همین‌طور با بررسی وضعیت جسمانی و روحی او برای درمان وی اقدام می‌کند. برای آگاهی بیشتر با چگونگی ریشه‌یابی دلایل بیماری و درمان چاقی با کمک طب سنتی با دکتر مهرداد کریمی، دستیار طب سنتی و دانشجو دکترای طب سنتی دانشگاه تهران به گفت‌وگو نشستیم.

● به هرقیمتی لاغر نشـــوید!

تناسب اندام نه تنها در کشور ایران بلکه در بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکایی محل توجه بسیاری از مردان و زنان است. افراد زیادی برای به دست آوردن تناسب اندام و ظاهری آراسته دست به دامن تکنیک‌ها و متدهای درمانی مختلف می‌شوند و برای درمان چاقی و اضافه وزن خود اقدام می‌کنند. غالب این افراد به‌دلیل علاقه زیاد به زیبایی، آراستگی و خوش پوشی در جست و جوی شیوه‌ای مناسب و تضمینی برای کاهش وزن هستند که تکنیک‌های مختلف طب مدرن و طب مکمل و جایگزین را مورد بررسی قرار می‌دهند و از میان آن‌ها ساده‌ترین و سریع‌ترین شیوه کاهش وزن را انتخاب می‌کنند اما شاید این گروه کمتر به جنبه‌های سلامت و ایمنی این شیوه‌های درمانی فکر کنند.

متاسفانه امروزه به‌دلیل موج گسترده‌ای که برای درمان چاقی و اضافه وزن در جهان و در کشورمان وجود دارد، مردم بدون توجه به عواقب کار و عوارض احتمالی برخی از شیوه‌های درمانی به سراغ انواع رژیم‌های غذایی، تکنیک‌های لاغری با کمک انواع داروهای شیمیایی، طبیعی و حتی گیاهی می‌روند؛ داروهایی که به صرف گیاهی بودن آن‌ها هم نمی‌توان از سلامت و ایمنی‌شان مطمئن بود. چرا که برخی از این داروها اگر چه با منشا طبیعی تولید و تهیه می‌شوند اما به جای کاهش وزن و از بین بردن سلول‌ها و توده‌های چربی به کاهش میزان آب بدن می‌پردازند و بیماری‌های دیگری را در بدن مصرف‌کننده به‌وجود می‌آورند. بنابراین باید دقت زیادی در انتخاب نوع شیوه درمان چاقی و متخصص آن داشت. باید به سراغ افراد متخصص و امین رفت و از شیوه‌های درمانی‌ای استفاده کرد که حداقل عوارض جانبی را با خود به همراه داشته باشند. در این شماره از سیب سبز که ویژه تناسب اندام منتشر می‌شود، گفت‌وگویی با دکتر «مهرداد کریمی» درمانگر و دستیار طب سنتی دانشگاه پزشکی دانشگاه تهران داشتیم تا بیشتر درباره تکنیک‌های درمانی طب سنتی ایران در خصوص درمان چاقی بدانیم.

● دومین علت مرگ درآمریکا

چاقی و اضافه وزن‌های شدید دومین دلیل مرگ در کشور آمریکا محسوب می‌شود. مرور این آمار از اهمیت و ضرورت داشتن وزن متناسب در حفظ نشاط، تندرستی و سلامت افراد خبر می‌دهد. در آمریکا سالانه ۳۰۰ هزار مرگ به‌دلیل ابتلا به چاقی به وقوع می‌پیوندد و چاقی می‌تواند ۵۰ تا ۱۰۰ درصد بروز مرگ را در زنان و مردان مبتلا به این بیماری افزایش دهد. این مسئله وقتی بیشتر اهمیت پیدا می‌کند که افراد با انواع چاقی‌ها و توده‌های چربی در ناحیه شکم مدت‌های زیادی را سر کرده و برای درمان آن اقدامی نمی‌کنند. به هرحال غالب این افراد با کاهش طول عمر از ۲ تا ۵ سال روبه‌رو هستند و امید به زندگی در آن‌ها کاهش پیدا می‌کند. نتایج یک تحقیق روی گروهی از افراد چاق نشان می‌دهد، افرادی که شاخص توده بدنی آنها بالای ۴۵ است با کاهش طول عمر به‌مدت ۱۳ سال روبه‌رو بوده‌اند.

● اختلالات بدنی در افراد چاق چیست؟

در متون طب سنتی ایران ویژگی‌هایی برای افراد چاق یا افرادی که دچار فربهی هستند، ذکر شده است. در این متون آمده است اگر فردی دچار چاقی و فربهی شود، بیماری‌هایی که به سراغ او می‌آیند نمود کمتری در بدنش خواهند داشت. به این معنی که فرد ممکن است به بیماری خاصی دچار شود و این بیماری در بدنش شدت پیدا کند و فرد در موارد بسیار حساس و پیشرفته از بیماری‌اش اطلاع پیدا کند. علاوه بر این درمانگران طب سنتی درمان بیماری‌ها در افراد چاق را در مقایسه با سایر افراد مشکل‌تر می‌دانند. به اعتقاد این گروه افراد چاق نسبت به انجام کار و امور روزانه خود محتاج و عاجز هستند و بسیار سخت حرکت می‌کنند؛ به همین دلیل این گروه یکی از اصل‌های طب سنتی را که حرکت و سکون نام دارد دچار تغییر می‌کنند زیرا این افراد در بیشتر اوقات در حالت سکون هستند و به این ترتیب تعادل درونی بدن خود را به هم می‌زنند.

با به‌هم خوردن تعادل و فشرده شدن رگ‌ها در بدن به‌دلیل چاقی، میزان اکسیژن رسانی به بافت‌ها و اندام‌های مختلف بدن دچار اختلال شده و به این ترتیب احتمال ابتلا به بیماری‌های مختلف در بدن این افراد بالا می‌رود.

● از چاقی تا ابتلا به سرطان!

افراد چاق استعداد زیادی در جذب اختلال‌های جسمی و روحی، بیماری‌های قلبی و عروقی، بیماری‌های ریوی و تنفسی، سنگ کلیه، سنگ کیسه صفرا، بیماری‌های تناسلی، انواع سرطان‌ها، درد مفاصل و استخوان‌ها و دیگر عوارض چاقی دارند. متاسفانه ابتلا به چاقی و اضافه وزن شدید موجب افزایش ۱۴ درصدی ابتلا به سرطان در مردان و افزایش ۲۰ درصدی ابتلا به سرطان در زنان می‌شود. علاوه بر این در این گروه تنگی نفس، تپش قلب و فشارهای قفسه صدری نیز دیده می‌شود که از جمله عوارض چاقی در افراد محسوب می‌شود.

● چرا چاق می‌شویم؟

در طب سنتی به سوءمزاج‌های جبلی دقت زیادی می‌شود؛ به این معنا که گاهی ممکن است فرد بیماری‌ای داشته باشد که موجب بروز چاقی در او شود. امروزه نقش ژن را در این زمینه مهم می‌دانند پس نقش ژن در کنار محیط افراد نیز مهم است.

عوامل فرهنگی نیز در بروز چاقی بسیار موثرند. براساس تحقیقی این نتیجه به دست آمده که در جوامع صنعتی زنان ضعیف چاق‌ترند و در جوامع توسعه نیافته زنان سالم‌تر چاق‌ترند. در کشور ما مسئله چاقی بیشتر در افرادی است که سالم‌ترند و به دام چاقی می‌افتند. مشاهده تلویزیون به‌ویژه در کودکان از علل چاقی است که بسیار مهم است. خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها یکی دیگر از عوامل چاقی است؛ این‌که چه بخوریم، چه وقت و به چه مقدار و همراه با چه مواد‌غذایی بسیار مهم است. مشخص است خوب نیست که بدون برنامه هر غذایی را خورد. نباید اسیر غذا بود و بدون گزینش هر غذایی را با هر حجمی مصرف کرد. نباید به نوع غذا و حجم غذا معتاد بود. گاهی در فردی متابولیسم و حرارت غریزی بالاست و بدنش به مصرف غذای بیشتر احتیاج دارد اما باید دقت کرد این افراد زیاد نیستند و نباید میزان مصرف مواد‌غذایی خودمان را با آن‌ها مقایسه کنیم و به تقلید از آن‌ها زیاد بخوریم.

● قدرت باروری در افراد چاق کمتر می‌شود؟

یکی از مهم‌ترین عوارض چاقی و اضافه وزن شدید در افراد مبتلا به این بیماری احتمال افزایش نازایی در این گروه است. در متون طب سنتی نیز بارها به داشتن فرزند کمتر در گروه افراد چاق اشاره شده است. در این متون به این نکته اشاره شده که افراد فربه یعنی افراد خیلی چاق نسبت به افراد معمولی دیرتر باردار می‌شوند و احتمال سقط جنین در آنها بیششتر است. اگر چه آمار این مشکلات در میان مردم چندان بالا نیست و نباید نگرانی برای مردم ایجاد کند اما بهتر است همگی ما نسبت به بروز این مشکلات در افراد چاق آگاهی داشته باشیم تا بتوانیم راحت‌تر و در مدت زمان کمتری از بروز این مشکلات برای خود و خانواده‌مان جلوگیری کنیم.

● کم‌کاری تیروئید را جدی بگیرید

اولین گام برای درمان بیماران مبتلا به چاقی و اضافه وزن مطالعه و بررسی شیوه تغذیه آن‌هاست.

در این مرحله درمانگر طب سنتی به بررسی برنامه غذایی بیمار، آداب غذا خوردن او و همین‌طور محتوای غذاهایی که بیمار در مدت ۲ تا ۳ هفته مصرف می‌کند را مورد بررسی قرار می‌دهد. از طرفی احتمال ابتلا به بیماری‌های مزمن از قبیل کم کاری تیروئید و بیماری‌های هورمونی نیز در بیمار مورد بررسی قرار می‌گیرد. به این ترتیب با درنظر گرفتن این موارد و بررسی شرایط بیمار و جایگاه فرهنگی و اجتماعی او که تعیین‌کننده نوع غذا و سلیقه غذایی او محسوب می‌شود، مراحل درمان برای پاکسازی و درمان چاقی بیمار آغاز می‌شود.

● تاثیر جذب و دفع موادغذایی در درمان اضافه وزن

در طب سنتی اصلی وجود دارد که به آن اصل احتباس و استفراغ می‌گوییم. به این ترتیب که بدن قادر است هر آنچه برایش مفید است را جذب کند و هر آنچه را که مفید نیست دفع کند. مکانیسم‌هایی برای دفع این مواد زائد است که تعریق، ادرار، مدفوع، دوران قاعدگی و اخلاطی که در دستگاه تنفسی داریم؛ تمام اینها سیستم‌های پاکسازی بدن است که وقتی ما در این طبیعت بدن مداخله می‌کنیم اختلالاتی در سلامت بدن به‌وجود می‌آوریم. گاهی با دوستان به رستوران یا مهمانی یا عروسی می‌رویم و بیش از حد مورد نیاز غذا می‌خوریم. اگر سالی یک بار باشد مشکلی ایجاد نمی‌کند اما ما شاهدیم که برخی از مردم این رویه را در طول هفته تکرار می‌کنند و این مسئله موجب می‌شود مشکلاتی را برای هاضمه خود به‌وجود بیاورند زیرا دستگاه هاضمه مجبور است مقدار بسیار زیادی غذا را هضم کند و در دسترس بدن قرار دهد. این سیستم از کار می‌افتد به‌دلیل ورود بسیار زیاد غذا؛ از طرفی سیستم پاکسازی بدن برای شرایط عادی درنظر گرفته شده و در این شرایط پاسخگو نیست .

● تاثیرات روزه در تثبیت تناسب اندام

یکی از شیوه‌های پاکسازی بدن از مواد غیرمفید روزه‌داری است که ما در طول ۱۲ ماه، یک ماه را به این امر اختصاص می‌دهیم. متاسفانه گاهی ما در اجرای این امر مهم خدشه وارد می‌کنیم و سلامت بدن خود را به خطر می‌اندازیم. در ماه مبارک پاکسازی روح و جسم با هم انجام می‌شود. این حکمت الهی است که خدا به ما یادآوری می‌کند که ما باید در طول سال غذاهای‌مان را کم کنیم درحالی‌که ما خلاف این عمل می‌کنیم به این بهانه که یک وعده غذا در روز کم شده انبوهی از غذا را که مناسب شرایط جسمانی ما نیست در ۲ وعده افطار و سحری میل می‌کنیم. این دسته افرادی که این‌گونه رفتار می‌کنند بعد از ماه مبارک رمضان افزایش وزن داشته و حال مناسبی ندارند. درصورتی که افرادی که با طبیعت این موضوع همراه می‌شوند سلامت را در جسم و روح‌شان خواهند داشت و این مسئله در حفظ تناسب اندام موثر است.

● تعادل حرکت و سکون در درمان اضافه وزن

بدن باید به اندازه کافی سکون و حرکت داشته باشد و تعادل میان این ۲ حفظ شود. این موضوع یک اصل مهم از دیدگاه طب سنتی ایران است و این اصل برای هر فرد متفاوت است و باید به این موضوع دقت کرد. درست است که برای فردی سالم توصیه می‌شود نیم ساعت صبح و نیم ساعت عصر ورزش کند و پیاده روی سریع داشته باشد؛ فرد چاق از این توصیه نتیجه نمی‌گیرد چون بدن او نیاز به میزان بیشتر و ساعت بیشتری ورزش داشته و متابولیسم و ویژگی متفاوتی دارد. پس سکون و حرکت باید متعادل باشد، افراط و تفریط در این زمینه در بدن اختلال ایجاد می‌کند. افرادی که دوست دارند نخورند و لاغر شوند باید بدانند که بدن مانند قلعه‌ای می‌ماند که وقتی ورودی غذا را به آن کم کنید، شروع به جیره‌بندی منابع غذایی کرده و کمتر مصرف می‌کند چون بدن مکانیسم خودش را دارد و به شیوه شما کاری ندارد. بدن خودش را تنظیم می‌کند و مکانیسم تعادلی را پیش می‌گیرد به همین دلیل است که این افراد ۳ تا ۴ کیلو لاغر می‌شوند اما بعد به ثبات می‌رسند و از این روش نتیجه نمی‌گیرند. این افراد باید تغییرات اساسی در شیوه زندگی‌شان دهند.

● خوب بخوابید تا وزن‌تان کم شود

تنظیم میزان خواب و بیداری در تناسب اندام و وزن بسیار موثر است. تحقیقات زیادی در این زمینه به دست آمده که میزان خواب و بیداری در افزایش و کاهش وزن موثر است. علاوه بر این، این موضوع را نیز نباید فراموش کرد که تنظیم نبودن ساعت خواب و بیداری خود می‌تواند عامل بروز بی‌خوابی و اختلال خواب در افراد باشد. افراد فوق‌العاده چاق بیشتر با این اختلال‌ها روبه‌رو هستند. پرخوابی، خرخر کردن در خواب و مشکلات تنفسی از جمله این اختلال‌هاست. اگر کسی خوابش دچار مشکل باشد باید اختلالات وزنی را شاهد باشد که گاهی به‌صورت لاغری و گاهی چاقی است. دلیل اهمیت این موضوع این است که بخشی از هضم در خواب انجام می‌شود. وقتی فردی دیر خوابیده و تا ۱۰ صبح می‌خوابد امر هضم را در بدن خود با اختلال روبه‌رو می‌کند. یعنی هضم او کامل انجام نمی‌شود و آنچه مورد نیاز بدن است در اختیار بدن قرار نمی‌گیرد. پس بدن دستور برای خوردن می‌دهد، افرادی که چاق‌اند و سیری ناپذیرند به همین دلیل این حالت را دارند، بدن‌شان عطش به خوردن دارد و می‌خواهد مواد مغذی خود را تهیه کند و به همین دلیل دائم می‌خورند.

● تاثیر اختلال‌های روانی در چاقی

بیماری‌ها و اختلال‌های روانی و روحی می‌تواند تاثیر زیادی در بروز چاقی داشته باشد. افراد چاق غالبا به این موضوع اشاره می‌کنند که در زمانی که تحت فشار روحی هستند چه به‌صورت غم و چه به‌صورت نگرانی، در شرایط استرس و اضطراب شروع به خوردن می‌کنند. برخی در حالت خوشحالی هم پرخوری می‌کنند. برای به تعادل رساندن سطح روح و روان نیز می‌توان به کنترل پرخوری‌ها و ریزه‌خواری‌ها پرداخت و جسم را به تعادل و توازن رساند، پس جسم به حد موادغذایی را مصرف می‌کند. در این شیوه با داروهای خوراکی و اعمال یداوی مثل ماساژ که در طب سنتی به آن «دلک» می‌گویند به این گروه از بیماران کمک می‌کنیم. این ماساژ کمک می‌کند تا تنش‌های روحی از بیمار جدا شود و به لحاظ روحی به تعادل و آرامش برسد.

● بیماری‌های ژنتیک و چاقی

مشکلات هیپوتالاموس و مشکلات جنسی ناشی از هورمون‌ها نیز تاثیر زیادی در بروز چاقی در افراد دارند که در طب سنتی از آن با عنوان سوءمزاج‌ها یاد می‌شود. افرادی که غدد فوق کلیه آنها نیز دچار مشکل است معمولا نتیجه مطلوبی در درمان چاقی به دست نمی‌آورند. در کنار این گروه افرادی نیز هستند که از داروهای انسولین برای درمان استفاده می‌کنند. مقصود از این گروه بیمارانی به جز بیماران مبتلا به دیابت است که این افراد نیز کمتر به نتیجه مطلوب درکاهش وزن می‌رسند و عموما تلاش آنها برای کاهش وزن و لاغری به نتیجه نمی‌رسد. این گروه باید توجه زیادی به کنترل و درمان بیماری خود داشته باشند تا به واسطه آن بتوانند مسئله چاقی خود را نیز درمان کنند.

سیب سبز

باز نشر اختصاصی: مجله اینترنتی Bartarinha.ir