پایتخت معنوی ایران قطب توریسم سلامت

بهره گیری از همه ظرفیت ها برای جذب توریست

مشهد سالانه پذیرای بیش از ۲۰ میلیون زائر از داخل و یک میلیون نفر از خارج کشور است

گردشگری سلامت یکی از شاخه‌های عمده گردشگری و یکی از درآمدزاترین انواع آن در جهان است. بسیاری از کشور‌ها با برنامه‌ریزی بلند مدت توانسته‌اند از ظرفیت‌های خود در زمینه گسترش این شاخه از گردشگری استفاده کنند. به صورتی که طبق آمارهای جهانی سالانه بیش از ۲ میلیارد مسافر با هدف درمان به شهر‌ها و کشورهای مختلف جهان مسافرت می‌کنند.

گردش مالی مربوط به این شاخه از گردشگری تا ۲ تریلیون دلار هم می‌رسد. اما در این میان سهم کشور ما از این درآمد بسیار ناچیز است.

سازمان جهانی گردشگری (WTO) گردشگری سلامت را این‌گونه تعریف می‌کند: «استفاده از خدماتی که به بهبود یا افزایش سلامتی و روحیه فرد با استفاده از آب‌های معدنی، آب و هوا یا مداخلات پزشکی، منجر شده و در مکانی خارج از محل سکونت فرد، که بیش از ۲۴ ساعت است، به طول انجامد، گردشگری درمانی نامیده می‌شود.»

بر مبنای این آمار جهانی و تعریف علمی، ایران نیز می‌تواند سهم عمده‌ای از این امر داشته باشد. در چند سال اخیر تلاش‌هایی برای استفاده از ظرفیت‌های زیرساختی و البته نیروی متخصص انسانی در ایران خصوصا شهر مشهد صورت گرفته است. شهر مشهد به دلیل وجود حرم مطهر امام رضا(ع) سالانه پذیرای بیش از ۲۰ میلیون زائر از داخل و یک میلیون نفر از خارج کشور است. همچنین وجود بیمارستان‌ها و مراکز تخصصی درمانی در این شهر با پزشکان متخصص در زمینه‌های مختلف توانسته بخشی از گردشگران خارجی خصوصا از کشور‌های عربی حوزه خلیج فارس را به خود جلب کند.

مراکز درمانی شهر مشهد همچون بیمارستان فوق تخصصی رضوی، مرکز قلب فارابی و بیمارستان جواد الائمه در این چند سال نشان داده‌اند ظرفیت لازم را در زمینه توسعه گردشگری سلامت در مشهد دارند. به همین دلیل سال‌ها است که این مراکز درمانی خصوصا بیمارستان فوق تخصصی رضوی با ارائه خدمات درمانی مناسب با کیفیت بالا و قیمت ارزان توانسته‌اند نظر زوار و گردشگران خارجی را که اکثرا از کشورهای مسلمان آسیای میانه و همچنین از کشور‌های عربی خصوصا حاشیه خلیج فارس به این شهر مسافرت می‌کنند، به خود جلب کنند. به این ترتیب است که مشهد علاوه بر قرار داشتن در جایگاه پایتخت معنوی ایران، اکنون تبدیل به یکی از قطب‌های اصلی گردشگری سلامت نیز شده است.

بیمارستان فوق تخصصی رضوی یکی از اصلی‌ترین مراکز درمانی است که بیماران خارجی و گردشگران سلامت به آن مراجعه می‌کنند. اکثرمراجعان به بیمارستان رضوی را زوار کشور‌های عربی حاشیه خلیج فارس تشکیل می‌دهند. یکی از مسوولان روابط عمومی این بیمارستان در گفت‌و‌گو با «دنیای اقتصاد» دلیل انتخاب این بیمارستان از طرف گردشگران خارجی را ارزان بودن خدمات تخصصی این مرکز درمانی به نسبت دیگر نقاط جهان دانست. وی در این زمینه گفت: «هزینه‌های درمان در مرکز درمانی ما حدود ۱۰ تا ۳۰ درصد هزینه‌های درمانی کشورهای همسایه است و این موضوع باعث شده است که بسیاری از بیماران از کشورهای حوزه خلیج‌فارس ترجیح بدهند برای درمان خود به مشهد بیایند و علاوه بر اینکه زیارت کرده باشند بیماری خود را نیز درمان کنند.» خدمات درمانی که بیمارستان فوق تخصصی رضوی به مراجعان خارجی ارائه می‌دهد طیف وسیع و متنوعی را شامل می‌شود: از جراحی پیوند عضو و درمان مشکلات مفاصل تا جراحی چشم و پوست وبرخی از جراحی‌های زیبایی و پلاستیکی.

بنا به آمار روابط عمومی این بیمارستان در سال گذشته دست‌کم ۵۰ هزار بیمار خارجی در این مرکز، خدمات درمانی دریافت کرده‌اند که همین مساله ارزآوری فراوانی برای کشور ما به همراه داشته است؛ البته خبر تکمیل شعبه دوم بیمارستان رضوی نیز می‌تواند برای صنعت گردشگری ایران خصوصا گردشگری سلامت خبر خوشی باشد. این مرکز نیز با ارائه خدمات متنوع درمانی پذیرای بیماران خصوصا گردشگران خارجی خواهد بود.

این تنها بیمارستان رضوی نیست که مورد اقبال گردشگران خارجی و بیماران قرار گرفته است. مرکز قلب فارابی نیز از دیگر مراکز درمانی شهر مشهد است که در جذب گردشگران سلامت موفق عمل می‌کند. یکی از مسوولان این بیمارستان در گفت‌و‌گو با «دنیای اقتصاد» در مورد خدماتی که این مرکز درمانی خصوصا به گردشگران خارجی ارائه می‌دهد، گفت: «در این مرکز تخصصی انواع عمل‌های مربوط به بیماری‌های قلبی و عروقی صورت می‌گیرد. هم به دلیل کیفیت بالای خدماتی که توسط پزشکان مجرب این بیمارستان انجام می‌شود و هم به دلیل پایین بودن هزینه‌های درمانی نسبت به کشور‌های دیگر بسیاری از بیماران قلبی از کشور‌های عربی و حتی کشور‌های آسیای میانه و بعضا افغانستان و پاکستان نیز به این مرکز درمانی مراجعه می‌کنند.»

با توجه به نیاز به یک برنامه‌ریزی دقیق و سرعت عمل در پذیرش بیماران، بیمارستان رضوی برای پذیرش بیماران خارجی و دادن نوبت به آنان از سیستم اینترنتی برای رفاه حال بیماران خارجی بهره می‌برد. این مرکز درمانی با فراهم کردن امکان رزرو وقت ویزیت و عمل، از طریق اینترنت سرعت ارائه خدمات خود را افزایش داده است.

از طرف دیگر با هماهنگی‌هایی که از طرف مراکز درمانی شهر مشهد با مسوولان گردشگری این شهر صورت گرفته است، تسهیل شرایط اخذ ویزا برای گردشگران خارجی، ایجاد دفا‌تر و گروه‌های گردشگری سلامت، توسعه تخت‌های VIPدر بیمارستان‌ها، توسعه کیفی خدمات بیمارستانی و افزایش خدمات تخصصی با نگاه گردشگری سلامت از جمله اقداماتی است که در راستا افزایش بازدهی گردشگری سلامت در این شهر اجرا شده است.

به نظر می‌رسد این شهر پتانسیل‌های بیشتری برای توسعه گردشگری درمانی دارد که لازم است سازمان متولی امر گردشگری با همکاری فشرده و تنگانگ با وزارت بهداشت و درمان درصدد گسترش این گونه از گردشگری برآیند.

فواد شمس