نوروپاتی دیابتی

این کلمه از دو واژه نورون به معنی سلول عصبی و پاتی در مفهوم بیمارشدن و آسیب دیدن تشکیل شده است. آسیب دیدن اعصاب بدن در اثر بالا بودن قند خون را نوروپاتی دیابتی می‌نامند. این مشکل …

این کلمه از دو واژه نورون به معنی سلول عصبی و پاتی در مفهوم بیمارشدن و آسیب دیدن تشکیل شده است. آسیب دیدن اعصاب بدن در اثر بالا بودن قند خون را نوروپاتی دیابتی می‌نامند. این مشکل یکی دیگر از عوارض کنترل نکردن قند خون در بیماران دیابتی است.

شاید دیده باشید دیابتی‌ها از سوزن سوزن شدن و گرفتگی در دست‌ها و پاها شکایت دارند که موقتی بوده و متناوباً رخ می‌دهد. این اولین مرحله آسیب به اعصاب است (شاخه‌های حسی اعصاب محیطی اولین گروه‌اند که آسیب می‌بینند).

به مرور دردها بیشتر و شدیدتر و طولانی‌تر می‌شود تا فقدان حس در پاها که فرد به طور مکرر به پاهای‌اش آسیب و ضربه می‌زند و متوجه نمی‌شود و فرد دچار پای دیابتی می‌شود. به طور متوسط بیماران دیابتی طی ۱۰، ۲۰ سال بعد از شروع بیماری دچار آسیب اعصاب می‌شوند، البته بعضی بیماران بسیار سریع‌تر دچار علایم عصبی می‌شوند و بعضی دیگر اصلاً گرفتار نمی‌شوند.

هرچه مدت ابتلا به بیماری دیابت بیشتر باشد و هرچه بیماری دیابت ضعیف‌تر کنترل شود، احتمال آسیب اعصاب و شدت آسیب بیشتر خواهد بود. در اثر بیماری دیابت هر قسمتی از اعصاب محیطی و اعصاب خودکار (سمپاتیک‌ها و پاراسمپاتیک‌ها) می‌تواند آسیب ببیند.

اعصاب خودکار به جاهایی عصب‌دهی می‌کنند که عملکرد غیرارادی دارند. مثل قلب، عضلات صاف احشا و ارگان‌های داخلی و غدد. اعصاب محیطی هم به اعصابی اطلاق می‌شود که از جمجمه یا نخاع بیرون می‌آیند. اعصابی که از جمجمه بیرون می‌آیند به چشم‌ها، زبان، صورت، گوش‌ها و... می‌روند و اعصابی که ازنخاع بیرون می‌آیند به عضلات ارادی بدن عصب‌دهی می‌کنند. اعصاب نخاعی شاخه‌های حسی نیز دارند که حس‌های لمس، حرارت، درد و... را انتقال می‌دهند.

در اثر دیابت عروق بدن دچار مشکل می‌شوند و در وظیفه خود که خون‌رسانی و تغذیه سلول‌های مختلف است نا موفق عمل می‌کنند و به‌خاطر این نارسایی، اعصاب آسیب می‌بینند. به‌علاوه سطح بالای گلوکز (قند خون) در آسیب اعصاب دخالت دارد.

کار اعصاب که مختل شود همه چیز به هم می‌ریزد. مثلا معده دچار بی‌حرکتی و تاخیر در تخلیه شده و فرد دچار درد شکم و احساس سنگینی، تهوع و استفراغ می‌شود. بروز یبوست یا اسهال در دیابتی‌ها، حتی اختلال ریتم طبیعی قلب و بروز علایم قلبی یا بی‌اختیاری یا احتباس ادرار به دنبال آسیب اعصاب مثانه و در نهایت در مردان اختلال نعوظی به دلیل بیماری دیابت ممکن است رخ دهد. قطعا جایی برای شک وجود ندارد که کنترل دقیق قند خون از ایجاد آسیب اعصاب در بیماران دیابتی جلوگیری می‌کند.