كلمبیا مزرعه كوكائین آمریكا

یكی از مخوف ترین قاچاقچیان دنیا پس از اینكه از كلمبیا به آمریكا برگردانده شد, اینك در دادگاهی در آمریكا محاكمه می شود

گیلبرتو رودریگز آرخوئلا به همراه برادرش میگوئل یكی از بزرگترین شبكه‌های تجارت كوكائین را اداره می‌كردند.ماه گذشته جورج بوش در دیدار از كلمیبا قول داد كه از این كشور در مبارزه اش با قاچاقچیان موادمخدر و شورشیان چپگرا حمایت بیشتری بكند.اكنون دولت آمریكا از كنگره خواهد خواست كه برنامه‌ای را برای كلمبیا كه شامل 3 میلیارد دلار كمك اقتصادی و نظامی است، گسترش دهد.

اما استراتژی ضد موادمخدر تا چه حد موفق بوده است؟یك آگهی تبلیغاتی تهیه شده در آمریكا بر محور این پیام استوار است كه مصرف موادمخدر فقط كاری مربوط به شخص شما نیست، بلكه می‌تواند جان دیگران را نیز به خطر بیندازد. در عصری كه مساله امنیت در آن یك اولویت بسیار مهم است، معنای پیام آگهی یاد شده آن است كه مصرف موادمخدر فقط به جان شما ضرر نمی‌رساند بلكه به جنگ آمریكا علیه تروریسم نیز ضربه می زند. این رابطه‌ای است كه جورج بوش رییس‌جمهوری آمریكا در صدد است میان موادمخدر و مبارزه با تروریسم ایجاد كند:ما دو كشور در نبرد علیه موادمخدر با یكدیگر شریك راه هستیم. قاچاقچیان موادمخدر كه اهل خشونت و مرعوب كردن مردم در این كشور هستند، محصولات مرگبار و اعتیاد آور خود را به آمریكا می فرستند. شكست دادن این افراد برای امنیت مردم ما و ثبات این بخش از جهان ضروری است.

كوكائین: تولید در كلمبیا، مصرف در آمریكا

كلمبیا حدود 80 درصد كوكائین جهان را تولید می‌كند و اكثریت این حجم از تولید در آمریكا به مصرف می‌رسد. دولت‌های هر دو كشور تلاش می‌كنند كه به این حالت پایان دهند. كاری كه نیازمند انجام مبارزه‌ای است نه چندان آسان.دولت كلمبیا پس از حدود 40 سال كشاكش خشونت بار، هنوز با دو گروه چریكی چپ گرای ماركسیستی دست به گریبان مبارزه است و گروه‌های شبه نظامی راست‌گرایی كه برای مقابله با دو سازمان فوق ایجاد شده اند، در عمل برخی مناطق كلمبیا را تحت كنترل خود گرفته‌اند. برای آلوارو اوریبه، رییس‌جمهوری كلمبیا، شكست دادن قاچاقچیان موادمخدر و چریك‌ها، معضلی مشابه است:<اگر پدیده موادمخدر را شكست ندهیم، در شكست دادن تروریسم ناتوان خواهیم بود. كلمبیا از تروریسم رنج می‌برد چون تروریسم و موادمخدر دست در یك كاسه دارند. در نبود موادمخدر، تروریسم نیز نخواهیم داشت.>

تروریسم مخدر؟

این درحالی است كه برخی تحلیلگران در اشاره به صنعت موادمخدر، كه ادعا می‌شود روغن چرخ هایش از ناحیه دشواری های اقتصادی تامین می‌شود، با كاربرد <تروریسم مخدر> موافق نیستند.سانهو تری یك متخصص موادمخدر در موسسه مطالعات سیاستگذاری در واشنگتن در این باره می‌گوید:<ما در ایالات متحده آمریكا كشاورزان فقیری داریم. در برخی نقاط كوهستانی كشاورزان ماری جوآنا كشت می‌كنند چون درآمد ناشی از محصولات قانونی بسیار كم است و كشاورزان نمی‌خواهند مزرعه خود را از دست بدهند. ما این كشاورزان را كوه نشینان موادمخدر نمی‌نامیم. یا دانشجویانی را كه برای تامین شهریه دانشگاه خود گاهی موادمخدر معامله كنند <دانشجویان موادی> نمی‌خوانیم. اما وقتی به كلمبیا می‌رسیم ناگهان با این واژه تروریسم مخدر روبه‌رو می‌شویم. این واژه نمی‌تواند به درك ما از پدیده قاچاق موادمخدر كمكی كند، به قضیه تروریسم نیز همین طور. این دو مقوله از یكدیگرجدا هستند.>

انتقادها به شیوه مبارزه با مزارع كوكا

در طول سه سال گذشته و در مسیر اجرای طرحی به‌نام برنامه‌ای برای كلمبیا، ارتش این كشور دست به انجام حملات دوربرد در عمق نواحی كوهستانی كلمبیا زده است تا از طریق عملیات گسترده هوایی، مزارع كوكا را از بین ببرد. این طرح البته منتقدان خاص خویش را داشته است. اتحادیه اروپا از كمك مالی به انجام این طرح خودداری كرد، چون به این نكته انتقاد داشت كه این طرح راه جایگزینی برای تامین نیازهای اقتصادی كشاورزان كلمبیایی پیش پای آنان نمی‌گذارد.در این طرح، نزدیك به یك صد فروند هلیكوپتر بلك هاوك و ده‌ها مربی ارتشی به عنوان نیروی پشتیبانی عملیاتی مشغول به‌كار بوده اند. اما پرسش این است كه تاثیر این اقدام چه بوده است؟ نظرات متفاوت است، اما سانهو تری از این اقدام راضی به نظر نمی رسد:<نخستین وسیله مورد استفاده در این عملیات هواپیماهای سم پاش است. ما سم قدرتمندی را كه تقریبا هر گونه گیاهی را از بین می برد، در مساحتی به وسعت یك میلیون هكتار فرو ریخته‌ایم، آن هم در كشوری كه به لحاظ تنوع سبزینگی و بیولوژیكی در جهان ، در مقام دوم قرار دارد. این امر یك فاجعه زیست محیطی در چرخه حیات است. تازه این كار بر قیمت و درجه خلوص كوكائین و در دسترس بودن آن در خیابان‌های آمریكا تاثیری كاهنده نگذاشته است.>

سم پاشی با مواد نابود كننده طبیعت‌

اما ارزیابی این تحلیلگر با بیان جورج بوش یا دولت كلمبیا موافق نیست. در ارتباط با ادعای از بین رفتن یك جای گیاهان در عملیات ضد گیاه كوكا، دولت‌های این دو كشور مدعی اند كه باندهای موادمخدر برای ایجاد مزارع كاشت و برداشت كوكا از مواد نابود كننده‌ای استفاده می‌كنند كه تاثیراتی به‌مراتب گسترده‌تر از اقدام عملیاتی ارتش كلمبیا برجای می‌گذارند. دكتر دیوید مورای از مركز آمریكایی موسوم به <دفتر كاخ سفید> در امر سیاستگذاری موادمخدر معتقد است كه اجرای طرح موسوم به برنامه‌ای برای كلمبیا یك موفقیت گسترده است: چند سال پیش میزان مساحت زیر كشت گیاه كوكا در سراسر كلمبیا حدود 169 هزار هكتار برآورد می شد. در پایان سال گذشته، این رقم به حدود 113 هزار هكتار كاهش یافته بود. این روند كاهش سریعی را نشان می دهد و در سال 2004 نیز این روند ادامه داشته است.منتقدان سرمایه گذاری نظامی‌ پنج ساله آمریكا در كلمبیا می‌گویند كه از این قبیل حرف‌ها در گذشته زیاد شنیده اند. منتقدان می‌گویند كه عملیات سم پاشی هوایی تاثیر كمی در كل كشت كوكا داشته است و اینكه مزارع كوكا به اعماق جنگل‌ها كشانده شده‌اند و كوكا در مزارع محصولات دیگری مانند قهوه كشت می شود كه كشف مزارع كوكا را دشوارتر كرده است. از نظر منتقدان عملیات سم پاشی هوایی فقط عده‌ای كشاورز آسیب‌پذیر را بیچاره كرده است.

افزایش استرداد مجرمین و مهار قتل و آدم ربایی

به هر حال در جمع‌بندی كلی از موفقیت سیاست‌های دولت كلمبیا، رییس جمهوری این كشور در كوتاه مدت به برخی موفقیت‌های خود اشاره‌ می كند. مثلا اینكه وی توانسته است نرخ زیاد قتل در این كشور و سطح آدم ربایی‌ها را حدود 20 تا 30 درصد پایین بیاورد. در دوران آلوارو اوریبه همچنین 170 مورد استرداد قاچاقچیان به آمریكا صورت گرفته است كه آخرین آن هفته گذشته بود.در جریان آخرین عملیات استرداد، مانوئل رودریگز اورنجوئلا، رییس سابق كارتل موادمخدر كالی به آمریكا تحویل داده شد. كلمبیا و آمریكا این قبیل اقدامات را نشانه ای از همكاری‌های نزدیك‌تر میان دو كشور در مبارزه علیه موادمخدر معرفی می‌كنند.

منبع: بی‌بی‌سی‌