مسیر مصیر دولت اسلامی

اغلب مشکلات امروز کشور ناشی از تردیدهای گذشته و حال ما در تحقق مفهوم “دولت اسلامی” است

اغلب مشکلات امروز کشور ناشی از تردیدهای گذشته و حال ما در تحقق مفهوم “دولت اسلامی” است.

دولت اسلامی اگر چه از بایسته های انقلاب اسلامی است اما در مسیر مصیر(۱) آن افت و خیز های فراوانی وجود داشته است. بدون تردید یکی از بزرگترین دستاوردهای انقلاب اسلامی پس از قرنهای متمادی “بسط ید” مومنان برای اداره اسلامی جامعه بود. هر چند در ایران ریشه های این تفکر در عصر صفویه شکل گرفت و در نهضت تنباکو به رهبری میرزای شیرازی اولین میوه خود را داد و موجبات عزت ملی ایرانیان و خلع ید استعمار از مواهب مادی و معنوی کشورمان را فراهم کرد، اما تجربه مشروطه گسلی بود که در لوای حکومت قانون به “تحدید ید” مومنان انجامید و آلترناتیوی از نحوه اداره جامعه را پیش روی ایرانیان نهاد. برخی از ایرانشناسان تجربه مشروطه را ناشی از احساس خطر انگلیسی ها از میزان نفوذ رو به تزاید روح اسلامی در اداره جامعه و تقابل عینی آن با استبداد و استعمار دانسته اند. اما لاجرم قانون منهای دین در مشروطه مساوی شد با دیکتاتوری رضاخان قزاق و سلطنت وابسته فرزند فاسد و نالایقش محمد رضا پهلوی.

انقلاب اسلامی در ایران نقطه عزیمت دوباره ای بود بر مسیر مصیر دولت اسلامی و باز گذاشتن دست مومنان در اداره جامعه. در واقع در حرکت اسلامی ملت ایران انقلاب اسلامی اولین منزلگاه بود که در ادامه به تشکیل نظام اسلامی انجامید. تحقق دولت اسلامی از همان عنفوان انقلاب اسلامی به عنوان یکی از اهداف اصلی حرکت اسلامی ملت ایران مطرح شد و تشکیل این الگوی آرمانی از دولت مقدمه ای بر شکل گیری بطئی “جامعه اسلامی” قلمداد می شد. اما دراین مسیر ملت بصیر ایران شاهد پستی و بلندی هایی نیز بود.

به تعبیر رهبر فرزانه انقلاب در سال آغازین دولت نهم:” از همان اوان کار، تلاش برای تشکیل دولت اسلامی شروع شد. بعضی‌ها می‌گویند شما بعد از ۲۷ سال می‌خواهید دولت اسلامی تشکیل دهید؟ نه، تلاش و اقدام برای تشکیل دولت اسلامی از روز اول شروع شد؛ منتهی افت و خیز داشته؛ پیشرفت و عقبگرد داشته؛ در جاهایی موفق بودیم، در برهه‌ای موفق نبودیم. بعضی از ماها وسط راه پایمان لغزید؛ بعضی از ماها در اصل هدف مردد شدیم؛ بعضی از ماها نتوانستیم خود را نگه داریم؛ دلبسته‌ به رفتارهای طاغوتی شدیم.”(۲)

واقعیت این است که علیرغم حرکت پر شتاب ملت ایران به سوی تشکیل جامعه اسلامی و بعضی موفقیتها در راه تحقق دولت اسلامی، به واسطه برخی تردیدها، فراموشکاری ها، تفسیر به رای ها، زیاده خواهی ها و ناکارآمدی ها در گذشته نه تنها پیشرفتی نداشتیم بلکه حتی در بعضی جاها عقب گرد کردیم. فراموش کردیم که فرصت تاریخی انقلاب اسلامی مجال بی نظیر و مغتنمی برای اداره مومنانه جامعه است که قرنها در پی آن بودیم؛تردید کردیم که آیا با الگوهای اسلامی می توان کشورداری کرد ومسائل جاری یک جامعه پیچیده را حل و فصل نمود. مشتاقانه در پی استاندارد سازی رویکردها و رفتارهای خود با متدها و الگوهای غربی در ساحتهای مختلف بودیم تا جایی که روند غرب‌باوری و غرب‌زدگی متاسفانه در کنه بدنه‌ مجموعه‌های دولتی نفوذ کرد؛ ولایت و ولایت پذیری را به آراءخود تفسیر کردیم و برای خود حتی در سپهر ولایت مقام اجتهاد قائل شدیم؛ زیاده خواهی ها امانمان نداد که خودمان را نگه داریم و در دام بلای بزرگ تجملات و اسراف و اشرافی گری گرفتار شدیم؛ و...

اما در اثنای تبلیغات انتخاباتی ریاست جمهوری نهم شعار تشکیل دولت اسلامی از جانب یکی از جریانات و اضلاع رقابت پررنگ گشت و عمده جهت گیریها و برنامه های اجرایی قبل و بعد از انتخاب بر این اساس پی ریزی شد. نوعا اعتقاد بر این است که تنها یک الگوی مدیریت انقلابی قادر است انقلاب را از بلیه انحرافات حفظ کند چرا که علت موجده انقلاب اسلامی همان علت مبقیه آن است.

بازیابی هویت ارزشی و استاندارد سازی اسلامی رفتار دولت، گفتمان دولت نهم را به گفتمان انقلاب اسلامی نزدیک کرد. عدالت خواهی و استکبار ستیزی به عنوان محورهای انقلاب اسلامی بار دیگر مورد التفات قرار گرفت. در حالی که برخی در گذشته خجالت می کشیدند که حقایق انقلاب را بر زبان جاری کنند، اعاده‌ عزت ملی و ترک انفعال در مقابل سلطه، تجاوز و زیاده‌طلبی و ترک شرمندگی در مقابل غرب و غربزدگی در سرلوحه سیاست خارجی دولت نهم قرار گرفت؛ روند غرب‌باوری و غرب‌زدگی که متاسفانه در حال نفوذ به بدنه‌ مجموعه‌های دولتی بود، متوقف گردید؛جلوی‌گرایش‌های سکولاریستی و رسوخ آن در بدنه‌ مجموعه‌ مدیران کشورگرفته شد.

به تعبیر مقام معظم رهبری: “نظام انقلابی، بر مبنای دین و بر مبنای اسلام و بر مبنای قرآن شکل گرفته و به همین دلیل از حمایت میلیونی این ملت برخوردار شده و جانهایشان را کف دستشان گرفته‌اند و جوانهایشان را به میدانهای خطر فرستاده‌اند؛ آن وقت مسئولان یک چنین نظامی دم از مفاهیم سکولاریستی بزنند؟! «یکی بر سر شاخ و بن میبرید؛» یعنی خودشان بنشینند و بنا کنند بن این‌مبنا و قاعده را کلنگ زدن! خیلی چیز خطرناکی بود. خب، الحمدلله اینها جلویش گرفته شد”(۳)؛ روحیه‌ تهاجم در مقابله‌ با زورگویان بین‌المللی و مدعی بودن در مسائل مختلف بین المللی مثل حقوق بشر، حقوق زنان، هولوکاست و ... در این دولت شکل گرفت؛ ساده زیستی و مردمی بودن احمدی نژاد و کابینه اش بار دیگر دولت را به مردم بازگرداند و این امتیاز بزرگی است که امروز مردم دولت را از جنس خودشان می دانند و...

در حقیقت دولت نهم در مسیر مصیر دولت اسلامی قرار دارد و نقطه اتصالی به گفتمان انقلاب اسلامی در مقابل انفکاکات احتمالی دولتهای گذشته به حساب می آید. زنده‌کردن و بازسازی برخی خصوصیات جوهری انقلاب و منطق امام خمینی(ره) در این دولت در واقع ایمان و اعتقاد به کارگردانی انقلاب در اداره و پیشرفت کشور است. این دولت و هر دولتی که در راستای شعارها و آرمانهای انقلاب اسلامی به عنوان نرم افزار اداره کشور گام بردارد باید تقویت شود و مورد حمایت مجموعه نیروهای معتقد به انقلاب قرار گیرد.

صالح اسکندری

پی نوشت:

-۱”مسیر مصیر” تکیه کلام مرحوم استاد احمد فردید است که در مقام حکمت با مفهوم ظهور پیوند می خورد. در مصیر ظهور یعنی آنچه باعث تحقق ظهور می شود و مسیر نیز یعنی در راه تحقق یافتن ظهور

-۲بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی‌ در دیدار رئیس جمهور و هیئت وزیران- ۸‌‌۱۳۸۴/۶/

-۳ بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار رئیس‌جمهوری و اعضای هیئت دولت

۱۳۸۷/۶/۲