سه شنبه, ۱ خرداد, ۱۴۰۳ / 21 May, 2024
از شرق تا رعد
گرچه پدر سیدضیاءالدین طباطبایی (علی آقایزدی) فقیه دربار مظفرالدین شاه بود و با شیخ فضل الله نوری رابطه ای دوستانه داشت، اما سیدضیاء هوادار مشروطه شد و بعد از پیروزی مشروطه خواهان روزنامه «ندای اسلام» را برای پشتیبانی از آنان در شیراز انتشار داد. زمانی كه قوام الملك (حاكم شیراز) به فرمان محمدعلی شاه مشروطه خواهان شیرازی را تحت فشار قرار داد سیدضیاء به تهران آمد تا پدرش را از ضدیت با مشروطه بازدارد. او در دوره استبداد صغیر پدرش را به جانبداری از مشروطه و آزادیخواهان ترغیب كرد. در زمان فتح تهران سیدضیاء از افراد رابط میان مجاهدین گیلان و كمیته ستار پایتخت بود.
پس از برقراری مجدد مشروطه روزنامه «شرق» را با سبك و سیاق «ایران نو» تاسیس كرد. شرق در چهارصفحه به قطع بزرگ منتشر می شد كه صفحه چهارم آن به زبان فرانسه بود. بعد از انتشار چند شماره حسین كسمایی به او پیوست. شرق در مقالاتش وزرا و دولت را مورد انتقاد تند و تلخ قرار می داد و این امر سبب توقیف آن در چهارم جمادی الاولی ۱۳۲۸ (۱۲۸۹ ش) گردید. توقیف شرق اعتراض دسته جمعی روزنامه های تهران را به دنبال داشت. روزنامه های ایران نو، دیوان عدالت، پلیس ایران، تمدن، استقلال ایران و مجلس بیانیه ای در اعتراض به توقیف شرق و در حمایت از آزادی مطبوعات صادر كردند. صدور این بیانیه ایران نو را هم به شرق ملحق كرد، اما بعد از چند روز با فشار مشروطه خواهان شرق و ایران نو بار دیگر منتشر شدند. سیدضیاء برای تامین مخارج شرق شركت اتحادیه روزنامه شرق را با هزار و پانصد سهم ده تومانی تاسیس كرد، اما با تعطیلی مجدد شرق در بیست و یك شعبان ۱۳۲۸ (۱۲۸۹ ش) استقرار این شركت ناتمام ماند. بعد از توقیف دوم شرق سید «برق» را در پنجم شوال ۱۳۲۸ به همان سبك و سیاق شرق منتشر كرد. در سرمقاله شماره اول آن تحت عنوان «توقیف شرق یا مخاطره شرف ملت» درباره توقیف شرق و انتشار برق نوشت: «شرق چه تقصیری داشت - چه گناهی كرده بود جز اینكه وظیفه ملیت خود را ادا كرده بود. آیا از توقیف شرق زبان ما بسته شد؟ قلم ما شكسته گردید؟ افكار ما از میان رفت؟ نیاتمان در بوته اهمال ماند! اشتباهی است بس بزرگ و خطایی است بس سترگ. شرق را توقیف كردید برق را منتشر ساختیم، برق را توقیف بكنید رعد را طبع و نشر می سازیم، رعد را از ما بگیرید لغات معمول دیگر از میان نرفته، خود ما را توقیف كنید هستند كسانی كه نیات و افكار و خیالات ملت پرستانه ما را منتشر سازند.» برق نیز پس از سیزده شماره به سلف خود پیوست و جایش را به رعد داد كه سید انتشار آن را به خوانندگان وعده داده بود. رعد تا سال ۱۳۳۴ (۱۲۹۵ ش) به چاپ رسید و بعد از آن به علت مسافرت سیدضیاء به خارج تعطیل شد. او در سال ۱۳۳۶ (۱۲۹۷ ش) به ایران بازگشت و دوباره انتشار رعد از سر گرفته شد و تا كودتای اسفند ۱۲۹۹ به طور منظم منتشر گردید. اما بعد از كودتا به همراه دیگر نشریات توقیف شد. سیدضیاء پس از كودتا نودروز رئیس الوزرا بود و بعد از آن از ایران خارج شد و تا ۱۳۲۰ شمسی به ایران بازنگشت. پس از سقوط رضاشاه به ایران بازگشت و در مجلس چهاردهم نماینده مردم یزد شد.
سیدضیاء كه در شرق و برق ظاهراً به هیچ كدام از جناح های سیاسی و دول خارجی وابسته نبود در روزنامه رعد به تدریج جانب متفقین را گرفت و به جانبداری از انگلستان معروف شد.
منابع:
۱- تاریخ تحلیلی مطبوعات ایران، استاد محیط طباطبایی، موسسه انتشارات بعثت ۱۳۷۵.
۲- تاریخ جراید و مجلات ایران (جلد دوم)، محمد صدرهاشمی، انتشارات كمال.
بیژن مومیوند
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ابراهیم رئیسی سقوط بالگرد رئیسی رئیسی شهدای خدمت سیدابراهیم رئیسی ایران شهادت بالگرد حسین امیرعبداللهیان تبریز
تهران هواشناسی کنکور امتحانات نهایی شهرداری تهران شورای شهر تهران هلال احمر سانحه بالگرد رئیسی پلیس مشهد سیل قوه قضاییه
قیمت دلار قیمت خودرو بورس قیمت طلا شهادت رئیس جمهور خودرو یارانه بازار خودرو دلار حقوق بازنشستگان بازنشستگان سایپا
سینمای ایران تلویزیون سینما لیلا حاتمی داریوش ارجمند سریال آیت الله سید ابراهیم رئیسی هنرمندان شعر رسانه ملی جشنواره کن وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
کنکور ۱۴۰۳ تجهیزات پزشکی دانش بنیان باتری تلسکوپ فضایی هابل
رژیم صهیونیستی روسیه فلسطین ترکیه امیرعبداللهیان اسرائیل غزه آمریکا جنگ غزه چین ولادیمیر پوتین عربستان
فوتبال پرسپولیس استقلال رئال مادرید لیگ برتر باشگاه پرسپولیس لیگ برتر ایران لیگ برتر انگلیس فدراسیون فوتبال بازی لیورپول منچسترسیتی
هوش مصنوعی مایکروسافت اپل گوگل سامسونگ تبلیغات موبایل آیفون
سلامت سرطان سزارین قهوه مغز کاهش وزن رژیم غذایی طول عمر آلزایمر مغز انسان افسردگی فشار خون