سکته‌های قلبی در زنان

آمار کلی سکته‌های قلبی در کشورمان افزایش یافته است. عوامل خطر فراوانی برای این معضل مطرح است از جمله زندگی بی‌تحرک، آلودگی هوا، مصرف سیگار در سنین پایین و آمار رو به افزایش …

آمار کلی سکته‌های قلبی در کشورمان افزایش یافته است. عوامل خطر فراوانی برای این معضل مطرح است از جمله زندگی بی‌تحرک، آلودگی هوا، مصرف سیگار در سنین پایین و آمار رو به افزایش آن در زنان، افزایش میزان مبتلایان به دیابت.

اغلب علائم و نشانه‌های قلبی و درمان در هر دو جنس یکسان است. با این حال دیده شده که در تعدادی از زنان عوارض متفاوت است. با توجه به این‌که شناخت این تفاوت‌ها هم برای پزشکان و هم برای بیماران ضروری است، بنا شد که در این هفته به بررسی تفاوت میان زن و مرد در بروز علائم ناشی از تنگی عروق قلب و علائم سکته قلبی پرداخته شود.

زن‌ها به دلیل مسائل هورمونی از مردان متفاوت هستند. تفاوت در هورمون‌ها باعث شده تا بیماری‌های قلبی تا قبل از سن یائسگی در زنان از مردان کمتر باشد، اما پس از بروز یائسگی سکته‌های قلبی در زنان افزایش می‌یابد تا جایی که پس از حدود ۱۰ سال میزان آنها با هم برابر می‌شود.

یکی از شایع‌ترین و رایج‌ترین علائم «درد قفسه‌سینه» است. درد بیماران با فعالیت، هیجان، سرما و حتی خوردن غذای سنگین شروع می‌شود و با استراحت یا مصرف قرص‌های نیتروگلیسیرین (زیرزبانی) بهبود می‌یابد. در زنان ممکن است درد حین استراحت بوده و ارتباطی با فعالیت نداشته باشد و هنوز منشأ درد در قلب باشد. بسیاری از زنان شروع درد خود را در حال خواب عنوان می‌کنند.

در مواردی دیده شده زنانی که مشکل قلبی آنها در بررسی‌های بعدی نشان داده شده است، تنها از خستگی شکایت داشته‌اند. خستگی به تنهایی به ندرت علامت اصلی برای مشکل قلبی است.

در تعدادی از مطالعات دیده شده که در زن‌ها بر خلاف مردها درد با استراحت و قرص‌های زیرزبانی بهبود نمی‌یابد و در عوض به داروهای ضداسید معده پاسخ می‌دهد در حالی که مشکل واقعی آنها گوارشی نبوده، بلکه قلبی است.

بیماران گاهی دارای علائمی همراه با درد هستند که وجود این علائم شانس بیماری قلبی را ۲ برابر می‌کند. علائم همراه شامل تنگی نفس، تعریق، تهوع و استفراغ است. در زنان ممکن است علائم همراه شامل درد گردن و حتی درد در پشت قفسه‌سینه باشد. علامت همراه رایج در مردان، تعریق است.

زنان ممکن است مشکل قلبی خود را به جای درد با تنگی نفس بیان کنند؛ البته این تنها در زنان دیده نمی‌شود، بلکه افراد مسن، بیماران دیابتی و افراد با اختلالات روانی نیز ممکن است تجربه تنگی نفس را به جای درد داشته باشند.

عموما تپش قلب علامتی از فعالیت غیرمعمول قلب است، این علامت از ضربان آهنگ غیر طبیعی قلب منشأ می‌گیرد. کاهش خونرسانی به قلب می‌تواند منجر به تپش شود. جالب است که دیده شده بیماران قلبی زن، گاهی تنها با تپش قلب بدون درد قفسه‌سینه به اورژانس مراجعه می‌کنند.

همین تفاوت‌ها باعث شده تا بسیاری از زنان به دلیل تفاوت‎های عمده در بروز بیماری خود، با تأخیر در مراجعه و تأخیر در تشخیص مواجه شوند. همین تأخیرها می‌تواند علتی برای مرگ ناگهانی در زنانی باشد که هیچ مشکل قلبی واضحی تا زمان فوت نداشته‌اند.

دکتر بهروز هاشمی

متخصص طب اورژانس