فرزندان طلاق از حقوقشان محروم هستند با کودکان طلاق چگونه رفتار شود

بسیاری از والدین نگران تاثیرات منفی طلاق بر روح و روان کودکانشان هستند و برخی از آنها به همین دلیل از طلاق صرف نظر می کنند والدین باید تاثیرات طلاق بر کودکان را شناسایی کرده و آن را کاهش دهند تنش میان والدین باید دور از چشم کودکان باشد, اما امروزه این اقدام به دلیل آپارتمان نشینی به شکل کامل امکانپذیر نیست

در شرایط کنونی والدین باید میزان مشاجره یا درگیری را حتی الامکان کاهش دهند. در این وضعیت کودک نباید در روند حل مساله بین والدین قرار گیرد. در اصل وجود مساله یا درگیری در بین والدین نباید زندگی کودک از لحاظ روحی، روانی و جسمی را تحت تاثیر قرار دهد. کودکان در سنین پایین از وجود تنش در بین والدینشان مطلع می شوند. در اغلب موارد نگرش بزرگسالان و والدین نسبت به درک کودکان از شرایط موجود صحیح نیست، چون والدین بر این باورند که کودکان متوجه شرایط زیستی شان نمی شوند و به سهولت در مقابل کودکان مشاجره یا پرخاشگری می کنند.

کودک رفتار والدین را الگو می کند

والدین باید بدانند نحوه تعاملاتشان به مرور زمان رفتار کودکان را شکل می دهد. با این تفاسیر اگر کودک در خانواده شاهد مشاجرات و خشونت ورزی والدین نسبت به یکدیگر باشد، طبیعتا این گونه رفتارها در نهاد آنها شکل می گیرد. در اغلب موارد این کودکان خواسته هایشان را به دیگران تحمیل می کنند. بنابراین در برخی مواقع والدین بدون اطلاع از تبعات رفتارشان کودکان را در معرض آموزش های نامناسب و غیراصولی قرار می دهند. برای مثال کودکان در خانواده هایی که والدین با یکدیگر مشاجره می کنند، طبیعتا در دستیابی به خواسته هایشان از اعمال رفتارهای خشونت آمیز استفاده می کنند.

وجود مشاجره در بین زوج ها طبیعی است

امروزه در فضای شهرنشینی شاهد رفتارهای متعدد و انتقال آن به کودکان هستیم. برای مثال مشاجره یکی از مسائل انکار ناپذیر در زندگی انسان ها به ویژه زوج هاست. در این شرایط توصیه می شود که زوج ها حتی الامکان از اعمال خشونت های کلامی، غیرکلامی و فیزیکی در مقابل کودکان خودداری کنند. این در حالی است که اگر والدین بر اهمیت دوران کودکی آشنا باشد و بدانند هرگونه رفتار در آینده و نگرش فرزندشان تاثیرگذار است به نسبت رفتارشان را اصلاح می کنند. والدین می توانند با اعمال رفتارهای مناسب در کنترل خشم و ارائه راه حل های مناسب مهارت حل مساله را بیاموزند و به این شکل تنش ها را در محیط خانواده به حداقل برسانند. اگر کودک در مواقع مشاجره والدین از خود واکنشی نشان نمی دهد به این معنا نیست که او متوجه درگیری نمی شود، بلکه کودک متوجه مشاجره و درگیری والدینش شده و از این موضوع مضطرب است. در اغلب موارد بزرگ ترها و والدین بعد از مشاجره می توانند با یکدیگر زندگی کنند و حتی چنین مسائلی را فراموش می کنند، اما این گونه رفتارها برای کودکان با ایجاد ناامنی همراه است. در این وضعیت کودکان از لحاظ جسمی، روحی و روانی درگیر اختلال فکری می شوند. باید دانست که آموزش این گونه رفتارها مخرب ترین تاثیر ها را دارد. همچنین مخرب ترین تاثیر طلاق بر کودکان زمانی است که والدین در حضور آنها به تحقیر یکدیگر می پردازند. در این مواقع کودکان احساس می کنند که باید جانب یکی از والدین را گرفته و این کار برای آنها دشوار است. از سوی دیگر کودکان تصور می کنند اگر از هیچ کدام از والدین پشتیبانی نکنند از سوی هر دو رانده می شوند. کودکان در واقع در شرایط بغرنجی قرار می گیرند.

با کودکان طلاق چگونه رفتار شود؟

یکی از کارکردهای مناسب خانواده ادامه نسل است. باید ساختار و کارکرد خانواده با فرزند پروری مثبت همراه باشد. امید است در خانواده ها کودکان تحت تربیت مناسب قرار گیرند. در واقع پرورش و رشد همه جانبه کودک در خانواده با وجود پدر و مادر در کنار یکدیگر تعریف شده است. اگر به دلیل طلاق یکی از والدین از چارچوب زندگی حذف شود به نسبت تعادل رشد و تربیت کودک از بین می رود. بنابراین برای کودکان طلاق، فقدان پدر یا مادر برجسته می شود. در این شرایط بخشی از آموزش و تربیت کودک به دلیل نبود یکی از والدین ناقص می ماند، چون هر یک از والدین باید نقش قابل توجهی را در زندگی کودک ایفا کنند. در برخی مواقع نیز شاهد گروکشی والدین از طریق کودکان یا متهم کردن طرف مقابل به سوء رفتار با فرزندشان هستیم. در اکثر موارد برای زندگی مناسب کودکان جدایی والدین پیشنهاد نمی شود؛ مگر اینکه برای والدین و کودکان ادامه زندگی وضعیت بحرانی ایجاد کند و این امر تاثیر مخرب مضاعف بر آنها داشته باشد.

اگر بزرگسالان به اهمیت نقششان در زندگی کودکان آگاه باشند، بی شک به سهولت طلاق را انتخاب نمی کنند. والدین باید بدانند که طلاق به نحوی جدایی از کودک محسوب می شود. این در حالی است که کودک باید در یک فضای ایمن و زیر چتر حمایتی پدر و مادر دوران کودکی را بگذراند. در اصل نبود آگاهی در والدین در مورد نیازهای دوران کودکی و الزامات آن باعث بروز یک بینش تحت عنوان «سهولت در طلاق» می شود. با این همه، خلأهای آموزش در بین بزرگسالان باعث تصمیم گیری های مخرب شده است. والدین قبل از هرگونه تصمیم گیری درباره زندگی باید به شکل آگاه تبعات آن را مورد بررسی قرار دهند. در خانواده های ایرانی مساله اختلافات زناشویی با طلاق به پایان نمی رسد، بلکه به دلیل تدوین قوانین متعدد متناسب با ملزومات زندگی کودک، بعد از طلاق والدین باید به یکدیگر رجوع داشته باشند. این امر می تواند مناقشه برانگیز باشد. در برخی خانواده های ایرانی درگیری و ایجاد فضای ناامن حتی بعد از طلاق نیز ادامه دارد. پس با این تفاسیر طلاق نقطه پایان یک زندگی نیست. در برخی خانواده ها، والدین بعد از طلاق کودک را ترک می کنند.

در این وضعیت کودک با آینده نامعلوم مواجه می شود. برخی دیگر از خانواده  ها نیز کودکشان را به مادر بزرگ یا یکی از اقوام می سپارند. هر یک از این شرایط برای کودک تبعات مخرب فراوانی را به همراه دارد. والدین قبل از تصمیم به جدایی باید به این مسائل توجه کنند، چون هرگونه آگاهی و تصمیم گیری در این زمینه به بینش افراد مربوط می شود؛ اینکه افراد در دوران تحصیل و جامعه پذیری تحت چه آموزش هایی قرار گرفته اند. این در حالی است که با بررسی آمارهای رسمی کشور درباره نرخ طلاق باید گفت که بسیاری از افراد در جامعه ما نسبت به کسب چنین مهارت هایی نمره منفی کسب می کنند. در کشور افزایش میزان طلاق با تبعات و نارسایی های فراوان همراه است. بی شک تاثیر چنین تصمیم گیری هایی بدون آینده نگری می تواند برای زوج ها، فرزندانشان و جامعه مشکل زا باشد.

ثریا عزیزپناه