پنجشنبه, ۱۸ بهمن, ۱۴۰۳ / 6 February, 2025
مجله ویستا

اندازه گیری میزان دز دریافتی تخمدانها در بیماران تحت درمان


با پیشرفت زمان , كاربرد داروهای رادیواكتیو چه در امر درمان و چه در تشخیص رو به گسترش می باشد همراه با این پیشرفت , نگرانی در مورد خطرات حاصل از تابشهای مواد رادیواكتیو برای بیماران و همچنین دیگر افراد و به ویژه فرزندان حاصل از بیماران تحت تابش این مواد نیز, رو به افزایش است

با پیشرفت‌ زمان‌، كاربرد داروهای‌ رادیواكتیو چه‌ در امر درمان‌ و چه‌ در تشخیص‌ رو به‌ گسترش‌ می‌باشد. همراه‌ با این‌ پیشرفت‌، نگرانی‌ در مورد خطرات‌ حاصل‌ از تابشهای‌ مواد رادیواكتیو برای‌ بیماران‌ و همچنین‌ دیگر افراد و به‌ ویژه‌ فرزندان‌ حاصل‌ از بیماران‌ تحت‌ تابش‌ این‌ مواد نیز، رو به‌ افزایش‌ است‌. افزایش‌ كاربرد این‌ مواد علاوه‌ بر تابش‌ به‌ بیماران‌، موجب‌ افزایش‌ تابش‌ به‌ عموم‌ مردم‌ می‌شود و این‌ در حالیست‌ كه‌ برآوردهای‌ اخیر سازمان‌های‌ بین‌المللی‌ در مقایسه‌ با قبل‌، احتمال‌ ریسك‌ بیشتری‌ را نشان‌ می‌دهد و به‌ دین‌ لحاظ‌ حد تابشهای‌ شغلی‌ را كاهش‌ داده‌اند (۱و۲). شواهد مربوط‌ به‌ سرطانزایی‌ اشعه‌های‌ یونیزان‌ بسیار زیاد می‌باشد. از اوّلین‌ گزارشهایی‌ كه‌ این‌ موضوع‌ را مورد تأیید قرار داده‌ است‌ مربوط‌ به‌ گزارش‌ Stewart در سال‌ ۱۹۵۶ می‌باشد(۳). وی‌ این‌ نتایج‌ را با توجه‌ به‌ مطالعاتی‌ كه‌ در سالهای‌ بین‌ ۱۹۵۳ تا ۱۹۵۵ بر روی‌ كودكانی‌ كه‌ در اثر بیماری‌ سرطان‌ در انگلستان‌ و ولز در سنین‌ قبل‌ از ده‌ سالگی‌ مردند و مادرانشان‌ تحت‌ آزمایشهای‌ رادیولوژیكی‌ قرار گرفته‌ بودند، به‌ دست‌ آورد. او دریافت‌ كه‌ ریسك‌ سرطان‌ در كودكانی‌ كه‌ مادرانشان‌ موقع‌ بارداری‌ مورد آزمایش‌ رادیولوژیكی‌ واقع‌ شده‌ بودند، تا سن‌ قبلی‌ از ده‌ سالگی‌، دو برابر كودكانی‌ است‌ كه‌ چنین‌ وضعیتی‌ را نداشتند. McMahon نیز نتایج‌ مشابهی‌ را از مطالعات‌ خود كه‌ بر روی‌ كودكان‌ شمال‌ آمریكا انجام‌ داده‌ بود، ارائه‌ كرد(۴). در مطالعه‌ دیگری‌ كه‌ تحت‌ عنوان‌ غربالگری‌ آكسفورد شناخته‌ شده‌ است‌ OSCC ( Oxford Survey of Childhood Cancers ) و در آن‌ مطالعه‌ بر روی‌ كودكانی‌ كه‌ تا سن‌ شانزده‌ سالگی‌ در اثر سرطان‌ در انگلستان‌ مرده‌اند صورت‌ پذیرفت‌، دریافتند كه‌ با افزایش‌ مدت‌ مطالعه‌، تعداد كودكانی‌ كه‌ در اثر تابش‌ مادرانشان‌ در دوران‌ بارداری‌ مردند، كاهش‌ یافته‌ است‌(۵). Kno با مرور این‌ مطالعه‌ دریافت‌ كه‌ حداكثر مرگ‌ كودكان‌، در سنین‌ بین‌ ۴ تا ۷ سالگی‌ می‌باشد(۶). نتایج‌ روی‌ حیوانات‌ نیز مؤید این‌ مطلب‌ است‌ كه‌ افزایش‌ دز تابشی‌ در دوران‌ بارداری‌ موجب‌ افزایش‌ ریسك‌ سرطان‌ نوزادان‌ می‌شود(۷و۸). مطالعات‌ مربوط‌ به‌ Monson و Bithell نشان‌ دادند كه‌ ریسك‌ سرطانهای‌ با توده‌های‌ جامد و خون‌ تقریباً یكسان‌ است‌ (۹و۱۰) در حالی‌ كه‌ مطالعات‌ مربوط‌ به‌ نوزادان‌ ژاپنی‌ كه‌ والدین‌ آنها مورد تابش‌ حاصل‌ از بمب‌ اتمی‌ قرار گرفتند، بیانگر آن‌ است‌ كه‌ تنها سرطانهای‌ ایجاد شده‌، از نوع‌ سرطان‌ خون‌ می‌باشد(۱۱و۱۲). آزمایشهای‌ با رادیو داروها علاوه‌ بر ریسك‌ و خطر برای‌ بیمار، برای‌ همراهان‌ و اطرافیان‌ نیز می‌تواند خسارت‌زا باشد. در این‌ صورت‌ لازم‌ است‌ توجه‌ مادرانی‌ كه‌ دارای‌ فرزندان‌ شیرخوار هستند و یا كسانی‌ كه‌ در مجاورت‌ با او بسر می‌برند را به‌ این‌ موضوع‌ جلب‌ نمود.تخمین‌ دز ارگانهای‌ مختلف‌ در روشهای‌ پزشكی‌ هسته‌ای‌ از آن‌ جهت‌ كه‌ تعیین‌ كننده‌ مقدار دز مصرفی‌ است‌، بسیار مهم‌ می‌باشد. در این‌ خصوص‌ روشهای‌ تئوریكی‌ مختلفی‌ ارائه‌ شده‌ است‌، از آن‌ جمله‌، پروتكل‌ MIRD ( Medical Internal Radiation Dose Commitee ) است‌ كه‌ توسط‌ انجمن‌ متخصصین‌ پزشكی‌ هسته‌ای‌ آمریكا ارائه‌ شده‌ است‌(۱۳). براساس‌ اظهارات‌ NRPB تابش‌ به‌ جنین‌ در خلال‌ ده‌ روز اوّل‌ بارداری‌ به‌ جز زمانی‌ كه‌ دز دریافتی‌ تا حد چند ده‌ میلی‌گری‌ باشد، خطری‌ در پی‌ نخواهد داشت‌(۱۴). بنابراین‌، NRPB توصیه‌ نموده‌ است‌ كه‌ با توجه‌ به‌ خطرات‌ حاصل‌ از بكارگیری‌ این‌ گونه‌ پروسیجرها، در دوران‌ بارداری‌ بایستی‌ پرهیز شود.

ARSAC ( Substrance Radioactive of Administration Committee Advisory ) توصیه‌ می‌نماید بیماران‌ زن‌ پس‌ از اعمال‌ این‌ روشها، حداقل‌ برای‌ دوره‌ مشخصی‌ كه‌ توسط‌ این‌ سازمان‌ ارائه‌ شده‌ است‌ از مقاربتهایی‌ كه‌ منجر به‌ بارداری‌ می‌شود، خودداری‌ نمایند(۱۵). مطالعات‌ به‌ عمل‌ آمده‌ بر روی‌ زنان‌ بیمار تحت‌ آزمایشهای‌ رادیوایزوتوپ‌ به‌ منظور بررسی‌ تأثیر بر روی‌ تخمدانها و بالتبع‌ كودكان‌ حاصل‌ از این‌ زنان‌، بسیار محدود می‌باشد. اگر چه‌ بعضی‌ مطالعات‌ تأثیرات‌ طولانی‌ مدت‌ را انكار نموده‌اند(۱۶و۱۷)، لیكن‌ نیاز به‌ بررسیهای‌ بیشتر ضروری‌ می‌باشد. این‌ مطالعه‌ با هدف‌ تعیین‌ مقدار دز تخمدانها در زنان‌ بیمار تحت‌ درمان‌ با ید رادیواكتیو می‌باشد. تعیین‌ میزان‌ دز دریافتی‌ می‌تواند راهنمای‌ خوبی‌ برای‌ توصیه‌های‌ بعدی‌ باشد.

روشها

تعداد ۵۸ نفر از زنانی‌ كه‌ به‌ ترتیب‌ از تاریخ‌ شروع‌ مطالعه‌ به‌ بخش‌ گاماكمرای‌ بیمارستان‌ سیدالشهدا برای‌ درمان‌ سرطان‌ تیروئید به‌ طریقه‌ ید درمانی‌ مراجعه‌ نموده‌اند، انتخاب‌ و سپس‌ با استفاده‌ از روش‌ دزیمتری‌ با TLD میزان‌ دز دریافتی‌ تخمدانهای‌ آنها در مدت‌ قرنطیه‌ (۷۲ ساعت‌) اندازه‌ گیری‌ گردید(۱۸). تعداد بیماران‌ دارای‌ سن‌ كمتر از چهل‌ و پنج‌ سال‌ ۴۱ نفر و بالاتر از چهل‌ و پنج‌ سال‌ ۱۷ نفر بودند. در این‌ مطالعه‌ دزیمتری‌ با استفاده‌ از دو TLD كه‌ به‌ شكل‌ دیسك‌های‌ دایره‌ای‌ هستند و در كارتهای‌ مخصوص‌ نصب‌ و مجموعاً در یك‌ بج‌ پلاستیكی‌ قرار می‌گیرد، انجام‌ گردید. دیسكها در محل‌ تخمدانها نصب‌ بوده‌ و بدین‌ طریق‌ دز دریافتی‌ تخمدانهای‌ بیمار اندازه‌گیری‌ گردید. موقع‌ ترخیص‌ بیمار TLD های‌ مربوط‌ به‌ ایشان‌ در یك‌ پلاستیك‌ مجزای‌ علامت‌ گذاری‌ شده‌ قرار داده‌ شده‌ و در ظرف‌ معینی‌ تا موقع‌ خواندن‌ نگهداری‌ گردید. به‌ منظور كالیبره‌ نمودن‌ دستگاه‌ TLD Reader از تعداد ۲۷ عدد TLD استفاده‌ شد. تعداد دو عدد نیز برای‌ تعیین‌ حساسیت‌ استفاده‌ گردید.كلیه‌ آشكار سازها كه‌ برای‌ آزمایش‌، كالیبراسیون‌ و تعیین‌ حساسیت‌ بكار رفتند، قبل‌ از انتقال‌ به‌ محل‌ بیمارستان‌، برای‌ حذف‌ دز ذخیره‌ شده‌ در آنها، با شرایط‌ كاملاً یكسان‌، به‌ وسیله‌ كورة‌ Carbolite با شرایطی‌ كه‌ در دستورالعمل‌ ارائه‌ شده‌ توسط‌ شركت‌ سازنده‌ آنها مشخص‌ شده‌، تخلیه‌ گردیدند. سپس‌ TLD ها به‌ محل‌ بیمارستان‌ منتقل‌ و در ظرف‌ مناسبی‌ نگهداری‌ گردید. TLD های‌ مورد استفاده‌ برای‌ كالیبراسیون‌ و تعیین‌ حساسیت‌ در طول‌ آزمایش‌ در محل‌ بیمارستان‌، در شرایط‌ مشابه‌ با TLD های‌ مورد استفاده‌ برای‌ نصب‌ به‌ بیمار واقع‌ گردیدند. پس‌ از اتمام‌ اندازه‌ گیریها، كلیه‌ TLD ها به‌ محل‌ قرائت‌ (محل‌ دستگاه‌ TLD Reader ) برای‌ كالیبره‌ نمودن‌ دستگاه‌ و اندازه‌گیریها منتقل‌ گردید. پس‌ از كالیبره‌ نمودن‌ دستگاه‌، انجام‌ تست‌ حساسیت‌ و اعتماد از مقدار اندازه‌ گیری‌، آشكار سازهای‌ مورد استفاده‌ برای‌ بیماران‌ توسط‌ دستگاه‌ مورد بررسی‌ و دز ذخیره‌ شده‌ در آنها كه‌ همان‌ دز دریافتی‌ بیماران‌ بوده‌ است‌، اندازه‌گیری‌ گردید.

اطلاعات‌ به‌ دست‌ آمده‌ در نرم‌افزار SPSS با روش‌ آماری‌ T-test بررسی‌ شد.


شما در حال مطالعه صفحه 1 از یک مقاله 3 صفحه ای هستید. لطفا صفحات دیگر این مقاله را نیز مطالعه فرمایید.