چگونه به همسرم کمک کنم

مشکلات افسردگی پس از زایمان در مادران جوان

اکنون پدر شده‌اید و با وجود خستگی‌ها و فشارهای تازه از داشتن یک کودک زیبا، خوشحال و هیجان زده‌اید. شما می‌دانسته‌اید که تولد فرزند یک اتفاق تازه در زندگی‌تان است اما یک موضوع غیر قابل پیش بینی رخ داده است: مادر حال خوبی ندارد.

شاید نتوانید دقیقا احساسات مادر را درک کنید اما متوجه می‌شوید که او در شرایط سختی است. او ممکن است در تمام روز غمگین باشد و بی‌وقفه گریه کند. شاید بگوید که آنقدرها مادر خوب و توانمندی نیست با اینکه بارها به او اطمینان داده‌اید که او یک مادر خوب و شایسته است. ممکن است با خشونت رفتار کند، عصبانی باشد و آرامش نداشته باشد.

نمی‌توانید مطمئن باشید که او واقعا دچار افسردگی پس از زایمان است پس او را از این موضوع نترسانید، شاید بعد از مدتی این مشکل رفع شود. تنها چیزی که می‌دانید این است که او خوشحال نیست و همین موضوع باعث می‌شود تا شما هم بعد از مدتی از تولد فرزند خوشحال نباشید. از این که نمی‌دانید چگونه رفتار کنید ناراحت نشوید. بسیاری از پدر‌ها در چنین شرایطی مانند شما نمی‌توانند راه درست مواجه با این مساله را بفهمند. کار مهمی‌که باید انجام بدهید، درک کردن ناراحتی مادر است. ابتدا به دنبال علائم بیماری افسردگی پس از زایمان باشید، اگر اطمینان پیدا کردید که مادر افسرده است به دنبال راه چاره باشید.

بارداری و مادر شدن علائم روحی متفاوتی در زنان ایجاد می‌کند. بعضی از آنها بعد از زایمان به شدت با انگیزه و پرانرژی هستند و بعضی دچار افسردگی حادی می‌شوند. زنی که زایمان کرده و افسرده است، به همه چیز متفاوت نگاه می‌کند. این علائم هشدارهایی هستند برای اینکه بدانید آیا همسرتان افسردگی دارد یا خیر:

ـ عصبانیت: زنی که دچار افسردگی پس از زایمان است نسبت به همه مسایل بسیار حساس و زود رنج است، همسر، فرزند بزرگتر، گریه‌های نوزاد می‌توانند او را آنقدر عصبانی کنند که شاید هرگز چنین رفتاری را در او ندیده باشید. او ممکن است بر سر هر کسی فریاد بزند و یا حتی اشیا را به سمت شما نشانه بگیرد. او می‌داند که این رفتار غیرعادی است و نباید کسانی که دوستش دارند را تا این حد آزار بدهد اما رفتار او از کنترل خارج است.

درست فکر نکردن: افسردگی پس از زایمان می‌تواند باعث تصمیم‌گیری‌های غلط و فکرهای منفی در همسرتان بشود. او ممکن است فراموشکار شود و حتی کلمات را اشتباه به کار ببرد.

اندیشه‌های ترسناک: بسیاری از ما گمان می‌کنیم که می‌توانیم افکارمان را کنترل کنیم. اما درحقیقت فکر ما کار خودش را می‌کند و به هرجایی سرک می‌کشد. کسی که دچار افسردگی می‌شود نمی‌تواند فکرش را در مسیر درستی هدایت کند و معمولا افکار ناراحت کننده و ترسناک او را درگیر می‌کنند. اگر همسرتان مرتب جملاتش را با عبارت «چی می‌شد اگه. . . » «اگه اینطوری شه. . . » شروع می‌کند و به حوادث تلخ و ترسناک می‌پردازد، زنگ خطر به صدا در می‌آید.

بی‌حسی: شاید شما فکر کنید زنانی که دچار افسردگی پس از زایمان می‌شوند پر از احساسات قوی هستند، گریه می‌کنند و همیشه غمگین و دلسرد رفتار می‌کنند. اما اگر همسرتان مدام به شما می‌گوید که از هر احساسی تهی است و هرکاری را نه از روی علاقه بلکه فقط بخاطر وظیفه انجام می‌دهد او به احتمال زیاد افسرده است. شاید همه چیز زندگی زناشویی شما روبه راه باشد و هسرتان خیلی خوب به کودک رسیدگی کند اما هیچ وقت لبخند نزند، همیشه ساکت باشد و از روح زندگی خالی باشد. در این شرایط همسرتان نیاز به توجه شما و اطرافیانش دارد و لازم است که با یک پزشک مشورت کند.

بی‌خوابی: مادر زمانی که نوزاد خواب است باید بخوابد. اگر همسرتان شبها با بی‌قراری بیدار می‌شود او حتما دچار مشکلات جدی است. همه مادران در سال‌های اول مادر شدن بسیار خسته هستند. اما اگر او مرتب از فشار و خستگی گله می‌کند و حتی نمی‌تواند با وجود کمک‌های شما کمی‌آرامش داشته باشد، بخوابد و یا به کارهای شخصیش برسد او از مساله‌ای جدی رنج می‌برد و به کمک‌های شما نیازمند است.

علائم فیزیکی: افسردگی پس از زایمان فقط روح و روان یک مادر را درگیر نمی‌کند. سردرد، کمر درد، ناراحتی‌های معده و حمله‌های عصبی می‌توانند ریشه‌های روحی داشته باشند. اگر همسرتان دچار دردهایی جسمانی می‌شود که دلایل فیزیکی مشخصی ندارند ممکن است از یک مساله‌ای روحی رنج ببرد.

مجموعه‌ای از این علایم در همسرتان می‌تواند نشان دهنده مشکلات و افسردگی پس از زایمان باشد. این نشانه‌ها را جدی بگیرید و پیش از اینکه افسردگی به یک بیماری مزمن تبدیل شود با روان پزشک یا روانشناس مشورت کنید و جلوی پیشروی بیماری را بگیرید.

● ۵ کاری که می‌توانید برای همسرتان انجام بدهید:

۱ـ با افسردگی پس از زایمان آشنا شوید و دلایلش را بفهمید

احساس غم پس از زایمان یک دوره طبیعی پس از زایمان است و بعد از یک یا دوهفته از زایمان از بین می‌رود. این مساله یک بیماری ذهنی و روانی نیست و با درک و کمک اطرافیان به ویژه همسر خود بخود از بین می‌رود. اگر همسرتان تازه زایمان کرده، بارداری سختی داشته است و یا مشکلات جانبی بر زندگی تان افزوده شده احتمال اینکه دچار این حالات روحی شود بسیار زیاد است.

اما افسردگی پس از زایمان و اضطراب یک بیماری روحی جدی است و در هر دوره‌ای در سال اول زندگی کودک می‌تواند اتفاق بیفتد. اگر احساس غم و ترس از کودک بعد از دو هفته پس از زایمان از بین نرفت و علایم افسردگی در همسرتان نمایان شد باید آن را جدی بگیرید. به طور کلی احساس گناه، احساس بیماری، هیجان کاذب، خشم و عصبانیت، گریه‌های مداوم، مشکلات خواب و تغذیه، اضطراب، عدم تمرکز، بی‌قراری، نگرانی، افکار ترسناک و اوهام و خیالات از دست دادن کودک و فکر کردن به خودکشی یا فرار از خانه در مادر باید جدی گرفته شوند. نکته‌ای که باید به یاد داشته باشید تشخیص این مساله است که مادر باید حداقل دو یا سه مورد از این علائم را داشته باشد تا افسردگی تشخیص داده شود.

یادتان باشد: مشکلات روحی شدید پس از زایمان، بسیار نادرتر از افسردگی پس از زایمان هستند و با افسردگی پس از زایمان و اضطراب متفاوت هستند. این بیماری معمولا چند هفته یا چند روز بعد از تولد فرزند پدیدار می‌شود و همراه با توهم، هذیان و پارانویا است. اگر همسرتان این نشانه‌ها را دارد او ممکن است خودش از این وضعیت آگاه نباشد و متوجه بیماریش نشود و رفتارهای غیرمعمول خواهد داشت. در این موارد حتما باید به روان پزشک مراجعه کنید.

۲ـ نگرانیتان را با مادر در میان بگذارید

اگر احساس می‌کنید همسرتان دچار افسردگی پس از زایمان است در گام بعدی با او در این مورد حرف بزنید. اجازه بدهید او از نگرانی شما در مورد مشکلاتش باخبر شود. از همسرتان بخواهید تا احساساتش را با شما در میان بگذارد. او را مطمئن کنید که هر اتفاق ناخوشایندی که پیش می‌آید به خاطر ضعف مادری او نیست. همسرتان باید بداند که این بیماری در میان زنان تازه زایمان کرده بسیار رایج است. در حقیقت از هر پنج مادر یکی از آنها به این بیماری دچار می‌شود، این بیماری موقتی و قابل درمان است. به او بگویید که در این دوران همراهیش می‌کنید. تحقیقات به خوبی نشان می‌دهند که حمایت‌های عاطفی همسر تاثیر مهمی‌در درمان افسردگی پس از زایمان دارد.

۳ـ با همسرتان از مشاوره روانشناس کمک بگیرید

مطالعات نشان می‌دهند مادران جوانی که دچار این افسردگی هستند به راحتی درمان می‌شوند و افسردگی کمترین اثرمنفی را بر خانواده، همسر و فرزندان می‌گذارد.

مادران جوانی که افسردگی ناشی از زایمان را تجربه می‌کنند معمولا به شدت منزوی، خجالتی و ترسو می‌شوند. این حالات روحی باعث می‌شود که از کمک‌ها و مشاوره پزشکی استفاده نکنند. امروزه گروههای اجتماعی چه در مراکز درمانی، چه در دنیای مجازی وجود دارند که می‌توانند به همسرتان کمک کنند تا بدون ترس از قضاوت و یا احساس تنهایی در مورد نگرانی‌هایش، درمان را شروع کند.

اگر همسرتان نمی‌خواهد از کمک‌های دیگران استفاده کند، به او القا نکنید که افسردگی مشکل آفرین است. به جای آن در مورد رفتارهای افراد افسرده و کمک‌هایی که می‌توان به آنها کرد حرف بزنید. مثلا بعد از شنیدن حرف‌های همسرتان و احساس همدردی و همدلی با او سعی کنید در مورد احساس‌های مثبت مثل خواب کافی و کنترل خشم حرف بزنید و قدم به قدم او را برای رسیدن به رفتارهای مثبت همراهی کنید.

۴ـ او را در روند درمان حمایت کنید

تصمیمات زیادی در این روند گرفته می‌شوند. مثلا چه درمانی را انتخاب کنید، چگونه کودک را با شیر مادر تغذیه کنید و از چه پزشکی کمک بگیرید. همسرتان به تنهایی نمی‌تواند در این موارد تصمیمات درستی بگیرد. زیرا یکی از نشانه‌های مهم افسردگی پس از زایمان ناتوانی مادر در تصمیم‌گیری و هدایت افکار درست است، پس به عنوان همسر و نزدیکترین فرد به او باید بیشتر همراهیش کنید.

بسیاری از مردم نسبت به دارو درمانی و روان شناسی احساس منفی دارند زیرا درک درستی از بیماری‌های روحی و روانی ندارند. به جای آنکه همسرتان را قضاوت کنید او را همراهی کنید و از او بخواهید بدون توجه به دیدگاه عامه مردم در مورد استفاده از داروهای روان پزشکی و روان درمانی، به پزشک مراجعه کند. در مورد انواع درمان این بیماری و مزایا و معایب آنها تحقیق کنید وآنچه مناسب روحیات همسرتان است را انتخاب کنید. هر تصمیمی‌که گرفتید را عملی کنید. اگر یکی از روش‌های درمانی در مورد همسرتان کاربرد نداشت از روش‌های دیگر کمک بگیرید.

۵ـ نیازهای خودتان را فراموش نکنید

اگر با دیدن این وضعیت شما هم دچار ناامیدی و افسردگی شوید بسیار طبیعی است. تصور شما از تولد فرزند چیز دیگری بود اما گویا مشکلات جدی تری سرراهتان قرار گرفته اند. احساسات و نیازهایتان را نادیده نگیرید. شما باید مراقب خودتان باشید. افسردگی پس از زایمان در مردان نیز وجود دارد و مسائل و مشکلات زیادی برای خانواده ایجاد می‌کند. اگر احساس یاس و ناامیدی می‌کنید پیش از اینکه دیر بشود از پزشک کمک بگیرید. یادتان باشد در شرایط نامطلوب مادر و نیازهای طبیعی نوزاد به پدرومادرش این شما هستید که باید بار مسئولیت را به دوش بگیرید. هرچند این شرایط سخت است اما اگر درست عمل کنید خیلی زود تمام می‌شوند و روزهای شیرین زندگی خانوادگی سر می‌رسند.

ریحانه دوستدار