ضرورت تغییر سیستم آموزشی ۳۰ ساله در دانشگاه ها

آموزش های سنتی دانش مهندسان را ارتقا نمی دهد

نیروی انسانی و بالاخص مهندسان از ارکان اصلی ساخت و ساز به شمار می‌روند، از همین رو به منظور ارتقای کیفیت ساختمان‌ها نمی‌توان به آیین‌نامه‌ها اکتفا کرد، بلکه باید با برنامه‌ریزی مناسب سطح علمی دانشگاه‌ها را ارتقا داد.

این مطلبی است که کارشناسان با تاکید بر ضرورت تغییر سیاست‌های مرتبط در وزارت علوم و تحقیقات عنوان کردند. این در حالی است که برحسب آمار سالانه حدود پنج هزار مهندس از دانشکده‌های فنی و مهندسی فارغ‌التحصیل می‌شوند اما از آنجا که آموزش‌های آن‌ها چندان به روز نیست، در ارایه خدمات مهندسی نیز موثر عمل نمی‌کنند. یادآور می‌شود در حال حاضر ۴۵ هزار مهندس عضو سازمان نظام مهندسی و بیش از ۱۱۰ هزار مهندس در تمام کشور نسبت به تکنولوژی‌های روز دنیا در زمینه ساخت و ساز ناآشنا هستند.

● کیفیت آموزش در دانشگاه‌ها

در همین حال اغلب کارشناسان سطح علمی مهندسان را بسیار پایین‌تر از حد استانداردهای جهانی ارزیابی می‌کنند و معتقدند در صنعت ساختمان، علوم به روز و تکنولوژی‌های نوین کم‌تر دیده می‌شود.

مهدی موذن‌زاده، رییس کانون کاردان‌های فنی ساختمان این امر را ناشی از ضعف دانشگاه‌ها و نیز نحوه ورود اطلاعات به کشور عنوان کرده و گفت: «علوم دانشگاهی به صورت آکادمیک و نظری تدریس می‌شود در حالی که این مهارت‌ها به اطلاعات تکمیلی برای ورود به حوزه اجرایی نیاز دارند.» به اعتقاد وی، با تلفیق مباحث نظری و ساخت و سازهای عملی می‌توان ضعف آموزشی در ساخت و ساز را رفع کرد.عضو انجمن صنفی مهندسان عمران شهر تهران نیز سیستم آموزشی دانشگاه‌ها را سنتی اعلام کرد و گفت: «علوم دانشگاهی موجود همان مباحثی است که ۳۰ سال پیش هم در دانشگاه‌ها تدریس می‌شد. پس تا زمانی که این مساله در خود دانشگاه‌ها حل نشود و سیستم آموزشی ارتقا پیدا نکند، نمی‌توان به افزایش سطح دانش مهندسان امیدوار بود.»

با این همه نمی‌توان نقش سازمان نظام مهندسی یا کانون کاردان‌های فنی ساختمان را در افزایش سطح دانش مهندسان نادیده گرفت. این در حالی است که ماده ۲ قانون نظام مهندسی نیز به ارتقای دانش مهندسان تاکید کرده است. اما گفته می‌شود، نظام مهندسی در این زمینه اقدام قابل قبولی انجام نداده است.

به گفته پوریا مهدوی، «نظام مهندسی گرچه سمینارها و دوره‌های آموزشی را در این ارتباط برگزار کرده اما در واقع این دوره‌ها نقش یادآوری علوم دانشگاهی را داشته است چرا که همان علوم توسط استادان دیگری تدریس می‌شود.»این در حالی است که خانم کامرانی، نایب رییس سازمان نظام مهندسی استان تهران و عضو کمیته آموزش این سازمان در نظریه‌ای متفاوت دانش مهندسی مهندسان را مثبت ارزیابی می‌کند و معتقد است: «سطح علمی دانشگاه‌ها با استانداردهای بین‌المللی مطابقت دارد.»وی استانداردهای مصالح ساختمانی، مهندسان ناظر وجریان ساخت و... را از دیگر عوامل افت کیفی ساختمان عنوان و اظهار کرد: «سازمان نظام مهندسی در راستای ارتقای دانش مهندسان کلاس‌های آموزشی و سمینارهایی را برگزار کرده که در نهایت منجر به بالارفتن سطح علمی این گروه خواهد شد.»

● نحوه ورود فن‌آوری‌های نوین

اما از سویی دیگر گفته می‌شود، نحوه ورود اطلاعات و تکنولوژی‌های نوین به کشور مانع دیگری برای ارتقای کیفیت ساخت‌وساز در کشور است.گرچه در سال‌های اخیر شاهد ورود تکنولوژی‌های روز به کشور بوده‌ایم اما با مقایسه شیوه‌های ساخت‌وساز بین کشور خود و برخی کشورهای اروپایی این نتیجه حاصل می‌شود که در عرصه ساخت‌وساز هنوز به بسیاری از فن‌آوری‌های نوین دست پیدا نکرده‌ایم.

مهدوی بومی‌سازی را معضل ورود تکنولوژی‌های روز دنیا در ساخت‌وسازهای کشور عنوان کرده و افزود: «فن‌آوری‌های نوین را به صرف این‌که مثلا در کشور آلمان مورد استفاده قرار می‌گیرد نمی‌توان به کار بست. در واقع با توجه به نوع معماری کشور، زیرساخت‌های موجود و... باید نسبت به بومی‌سازی فن‌آوری‌ها اقدام کرد.»

وی مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن را متولی اصلی بومی‌سازی تکنولوژی‌های روز عنوان کرد و با انتقاد گفت: «مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن در طول سال‌های گذشته تنها به صدورگواهینامه کیفیت برای تولیدکنندگان مصالح ساختمانی پرداخته است در صورتی که وظیفه ورود تکنولوژی‌های نو به کشور را نیز برعهده دارد.»از همین‌رو به نظر می‌رسد، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن می‌تواند به عنوان یک متولی در زمینه بومی‌سازی فن‌آوری‌های نوین و فرهنگ‌سازی به کارگیری این علوم اقدامات مناسبی را انجام دهد. بر همین اساس گرچه از ابتدای دی ماه جاری بخشی از ماده ۳۳ قانون نظام مهندسی اجرایی شده است اما نمی‌توان نقش دیگر عوامل موثر در ساخت‌وساز را نادیده گرفت چرا که نیروی کار ماهر، مصالح استاندارد و نیز تکنولوژی‌های ساخت از دیگر ارکان اصلی ساخت‌وساز به شمار می‌روند و باید مورد توجه مسوولان قرار گیرند.