جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

بشارت ظهور در آیات قرآن


بشارت ظهور در آیات قرآن

قانون کلّی الهی, و ناموس تخلّف ناپذیر آفرینش, در هر عصر و زمانی مصداقی دارد, قیام پیامبر صلی الله علیه وآله و پیروزیش بر لشکر شرک و بت پرستی, و همچنین قیام مهدی علیه السلام ارواحنا له الفداء بر ستمگران و جباران جهان, از چهره های روشن و تابناک این قانون عمومی است

قانون کلّی الهی، و ناموس تخلّف ناپذیر آفرینش، در هر عصر و زمانی مصداقی دارد، قیام پیامبر(صلی الله علیه وآله) و پیروزیش بر لشکر شرک و بت پرستی، و همچنین قیام مهدی(علیه السلام) ارواحنا له الفداء بر ستمگران و جباران جهان، از چهره های روشن و تابناک این قانون عمومی است.

و همین قانون الهی است که رهروان راه حق را در برابر مشکلات، امیدوار، نیرومند، قوی و پر استقامت می دارد و به ما در همه تلاش های اسلامی مان نشاط و نیرو می بخشد.( تفسیر نمونه، جلد ۱۲، صفحه ۲۶۱)

در قرآن، بزرگ کتاب آسمانی، آیات متعدّدی است که بشارت ظهور بزرگی را می‌دهد:

در سوره نور، آیه ۵۵ می‌خوانیم: « وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنکُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُم فِی الْأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ وَلَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضَی لَهُمْ وَلَیُبَدِّلَنَّهُم مِّن بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا یَعْبُدُونَنِی لَا یُشْرِکُونَ بِی شَیْئًا وَمَن کَفَرَ بَعْدَ ذَلِکَ فَأُوْلَئِکَ هُمُ الْفَاسِقُونَ ; خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده‌اند و عمل صالح انجام می‌دهند وعده خلافت روی زمین داده، همان گونه که افرادی را که قبل از شما بودند و ایمان و عمل صالح داشتند حکومت و خلافت داشتند».

این آیه به خوبی نشان می‌دهد که سرانجام، حکومت روی زمین از دست حکام جبار و زمامداران ستمگر بیرون خواهد آمد، و مؤمنان صالح بر سراسر زمین حکومت خواهند نمود.

در دنباله همین آیه علاوه بر وعده فوق، سه وعده دیگر، نیز داده شده است; تمکین دین و نفوذ معنوی حکومت «الله» در دل‌ها (وَلَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضَی لَهُمْ )

مبدّل شدن هر گونه ناامنی به امنیت (وَلَیُبَدِّلَنَّهُم مِّن بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا )

و ریشه کن شدن شرک از سراسر زمین (یَعْبُدُونَنِی لَا یُشْرِکُونَ بِی شَیْئًا )

امام علی بن الحسین(علیه‌السلام) در تفسیر این آیه فرمود: «هم و الله شیعتنا یفعل الله ذلک بهم علی یدی رجل منا و هو مهدیّ هذه الامة; این گروه به خدا سوگند همان پیروان مکتب ما هستند، خداوند به وسیله مردی از خاندان ما این موضوع را تحقّق می بخشد و او مهدی این امّت است».( تفسیر مجمع البیان، ذیل آیه ۵۵، سوره نور)

احادیث در زمینه این که حکومت جهانی توأم با صلح و عدالت به وسیله فردی از خاندان پیامبر(صلی الله علیه وآله) به نام «مهدی» تحقّق می یابد در منابع حدیث «شیعه» و «اهل سنّت» به قدری زیاد است که از حدّ «تواتر» نیز می گذرد.

و احادیث در زمینه این که او دوازدهمین امام و جانشین پیامبر و نهمین فرزند امام حسین(علیه السلام)و فرزند بلافصل امام حسن عسکری است در منابع شیعه نیز متواتر است.

پیغمبر گرامی اسلام فرمود: «لو لم یبق من الدهر الا یوم لطول الله ذلک الیوم حتّی یبعث رجلا من اهل بیتی یملأها قسطاً و عدلا کما ملئت ظلماً و جوراً; اگر از احوالات عمر جهان جز یک روز باقی نماند، خداوند آن را طولانی می کند تامردی از خاندان مرا مبعوث کند که زمین را پر از عدل و داد کند آنچنان که از ظلم و جور پر شده باشد».( این حدیث در غالب کتب شیعه و اهل سنّت نقل شده است)

(حضرت مهدی(علیه السلام)) می گوید: اگر امام شما پنهان گردد، و ندانید کجاست; چه کسی برای شما امامی می فرستد، که اخبار آسمان ها و زمین، و حلال و حرام خدا را برای شما شرح دهد؟».سپس فرمود: «به خدا سوگند، تأویل این آیه هنوز نیامده و سرانجام خواهد آمد»

در حدیث دیگری از امام صادق(علیه السلام) می خوانیم: «اذا قام القائم حکم بالعدل و ارتفع الجور فی ایامه و امنت به السبل و اخرجت الارض برکاتها، و رد کل حق الی اهله،... و حکم بین الناس بحکم داود و حکم محمّد(صلی الله علیه وآله)فحینئذ تظهر الارض کنوزها، و تبدی برکاتها، و لایجد الرجل منکم یومئذ موضعاً لصدقته و لبره، لشمول الغنی جمیع المؤمنین...;

هنگامی که قائم قیام کند، حکومت را بر اساس عدالت قرار می دهد، ظلم و جور در دوران او برچیده می شود، جادّه ها در پرتو وجودش امن و امان می گردد، زمین برکاتش را خارج می سازد، و هر حقّی به صاحبش می رسد، در میان مردم همانند داود و محمد(صلی الله علیه وآله)داوری کند، در این هنگام زمین گنج های خود را آشکار می سازد، و برکات خود را ظاهر می کند، و کسی مستحقّی را برای انفاق و صدقه و کمک مالی نمی یابد، زیرا همه مؤمنان بی نیاز و غنی خواهند شد...»( بحارالانوار، ج ۱۳)

می دانیم در عصر غیبت مهدی (ارواحنا فداه) تداوم خط امامت و ولایت به وسیله نواب عام آن حضرت یعنی علما و فقها صورت می گیرد.( پنجاه درس اصول عقائد برای جوانان، ص ۳۱۸)

● دلالت آیه ۳۰ سوره «ملک» بر ظهور حضرت مهدی(ع)

در روایاتی که از ائمه اهل بیت(علیهم السلام) به ما رسیده، آیه ۳۰ سوره «ملک» که می فرماید: «به آنها بگو به من خبر دهید اگر آب های مورد استفاده شما در زمین فرو رود چه کسی می تواند آب جاری در دسترس شما قرار دهد»؟! (قُلْ أَ رَأَیْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ ماؤُکُمْ غَوْراً فَمَنْ یَأْتِیکُمْ بِماء مَعِین)، به ظهور حضرت مهدی(علیه السلام) و عدل جهان گستر او تفسیر شده است، از جمله، در حدیثی، از امام باقر(علیه السلام)در تفسیر این آیه می خوانیم:

● کرامات امام زمان (عج) در جبهه‌ها

نُزِلَتْ فِی الاِْمامِ الْقائِمِ(علیه السلام) یَقُولُ إِنْ أَصْبَحَ إِمامُکُمْ غائِباً عَنْکُمْ، لاتَدْرُونَ أَیْنَ هُوَ؟ فَمَنْ یَأْتِیْکُمْ بِإِمام ظاهِر یَأْتِیْکُمْ بِأَخْبارِ السَّمواتِ وَ الاْ َرْضِ، وَ حَلالِ اللّهِ وَ حَرامِهِ، ثُمَّ قالَ: وَ اللّهِ ما جاءَ تَأْوِیْلُ هذِهِ الاْ یَةِ، وَ لابُدَّ أَنْ یَجِیءَ تَأْوِیْلُها:

«این آیه درباره امامی نازل شده است که، قیام به عدل الهی می کند، (حضرت مهدی(علیه السلام)) می گوید: اگر امام شما پنهان گردد، و ندانید کجاست; چه کسی برای شما امامی می فرستد، که اخبار آسمان ها و زمین، و حلال و حرام خدا را برای شما شرح دهد؟».سپس فرمود: «به خدا سوگند، تأویل این آیه هنوز نیامده و سرانجام خواهد آمد».

روایات در این زمینه فراوان است، باید توجه داشت که، همه، از باب «تطبیق» است، و به تعبیر دیگر، ظاهر آیه مربوط به آب جاری است، که مایه حیات موجودات زنده است، و باطن آیه، مربوط به وجود امام، علم و عدالت جهان گستر او است، که آن نیز مایه حیات جامعه انسانی است.

آیات قرآن معانی متعدد، ظاهر و باطن دارد، و باید گفت: پی بردن به بطون آیات، جز برای پیامبر و امام معصوم ممکن نیست، و هیچ کس حق ندارد چیزی به عنوان باطن آیه از پیش خود مطرح کند، آنچه ما می گوئیم، مربوط به ظواهر آیات است، و آنچه مربوط به بطون آیات است، فقط باید از معصومین بشنویم.( تفسیر نمونه، جلد ۲۴، صفحه ۳۶۷)

● دلالت آیه ۸۰ سوره «اسراء» بر ظهور حضرت مهدی(ع)

در بعضی از روایات، جمله «قُلْ جاءَ الْحَقُّ وَ زَهَقَ الْباطِلُ» به قیام مهدی(علیه السلام) تفسیر شده است، امام باقر(علیه السلام) فرمود: مفهوم این سخن الهی این است که: إِذا قامَ الْقائِمُ(علیه السلام) ذَهَبَتْ دَوْلَةُ الْباطِلِ: «هنگامی که امام قائم(علیه السلام)قیام کند، دولت باطل برچیده می شود».

در روایت دیگری می خوانیم: «مهدی(علیه السلام) به هنگام تولد بر بازویش این جمله نقش بسته بود: جاءَ الْحَقُّ وَ زَهَقَ الْباطِلُ إِنَّ الْباطِلَ کانَ زَهُوقاً».

این قانون کلّی الهی، و ناموس تخلّف ناپذیر آفرینش، در هر عصر و زمانی مصداقی دارد، قیام پیامبر(صلی الله علیه وآله) و پیروزیش بر لشکر شرک و بت پرستی، و همچنین قیام مهدی(علیه السلام) ارواحنا له الفداء بر ستمگران و جباران جهان، از چهره های روشن و تابناک این قانون عمومی است

مسلماً مفهوم این احادیث منحصر ساختن معنی وسیع آیه، به این مصداق نیست، بلکه قیام مهدی(علیه السلام) از روشن ترین مصداق های آن است که: نتیجه اش پیروزی نهائی حق بر باطل در سراسر جهان می باشد.

در حالات پیامبر(صلی الله علیه وآله) می خوانیم: در روز فتح مکّه وارد مسجد الحرام شد و ۳۶۰ بت که از قبائل عرب بر گرد خانه «کعبه» چیده شده بود، هر یکی را پس از دیگری با عصای خود سرنگون می ساخت و پیوسته می فرمود: «جاءَ الْحَقُّ وَ زَهَقَ الْباطِلُ إِنَّ الْباطِلَ کانَ زَهُوقاً».

کوتاه سخن این که: این قانون کلّی الهی، و ناموس تخلّف ناپذیر آفرینش، در هر عصر و زمانی مصداقی دارد، قیام پیامبر(صلی الله علیه وآله) و پیروزیش بر لشکر شرک و بت پرستی، و همچنین قیام مهدی(علیه السلام) ارواحنا له الفداء بر ستمگران و جباران جهان، از چهره های روشن و تابناک این قانون عمومی است.

و همین قانون الهی است که رهروان راه حق را در برابر مشکلات، امیدوار، نیرومند، قوی و پر استقامت می دارد و به ما در همه تلاش های اسلامی مان نشاط و نیرو می بخشد.( تفسیر نمونه، جلد ۱۲، صفحه ۲۶۱)

منبع :

سایت آیة الله مکارم شیرازی