صدای پای نور

زنگ بیست و چهارمین جشنواره بین المللی فیلم فجر خورد ما هستیم و یازده روز جشن نور و پرده سفید و یک اتاق تاریک

امسال جشنواره فجر دربخش سینمای ایران پربار است. به قولی هیچ مشتری دست خالی از سینما باز نمی گردد. بخش مسابقه و میهمان پر است از ضیافت نام ها و داستانهای متفاوت . نتیجه گیری اینکه چه کسی برنده این میدان است نیز می ماند برای یازده روز بعد.

قصد داریم فیلم های بخش مسابقه سینمای ایران را مرور کنیم. آنچه در نهایت - بنا به سیاستگذاری دست اندرکاران جشنواره - ماهیت و توانمندی های سینما رادر یک سال گذشته مشخص می کند، در روزهای بعد جزئی تر فیلم ها را مورد بررسی قرار می دهیم.

باغ فردوس - ۵ بعدازظهر

سیامک شایقی بین سینما وتلویزیون در نوسان است؛ گاهی آنجا و گاهی اینجا. اما آنچه همواره برایش اهمیت داشته توجه به مضامین اجتماعی است. در این راه زمینه های مختلفی را نیز آزموده، از ژانر جنایی گرفته تا کمدی و... و این بار ظاهراً سراغ داستانی روانشناسانه رفته است. او در فیلم باغ فردوس، ۵ بعدازظهر روایتگر زندگی دختری به نام دریاست. او با هوش و استعداد فراوانی که دارد از مشکلات روانی رنج می برد. مشکلات او ریشه در شرایط خانواده دارد. یک روانشناس پا به زندگی دریا می گذارد و ماجراها شکلی دیگر به خود می گیرد.

شایقی خود فیلمنامه جدیدترین ساخته اش را نوشته و غلامرضا آزادی مدیریت فیلمبرداری آن را برعهده داشته است. رضاکیانیان، لادن مستوفی، آزیتا حاجیان و حامد بهداد نیز بازیگران فیلم هستند. شایقی پس از مادرم گیسو برای دومین بار همکاری با کیانیان را تجربه می کند.

به نام پدر

ابراهیم حاتمی کیا هنرمند سینمای دفاع مقدس است. هرجا که برود اول و آخر به خانه اصلی خود باز می گردد. ارتفاع پست و به رنگ ارغوان دو ساخته قبلی اش پیش از به نام پدر مضامینی اجتماعی داشت، اگرچه نگاه انتقاد آمیز حاتمی کیا در جامعه که موتیف وار در آثارش تکرار می شود نیز در این فیلم ها موجود بود. حاتمی کیا در به نام پدر باز هم پس زمینه جنگ را مورد مداقه قرار داده است.

فیلم جدید او درباره رابطه پدری بسیجی و دختر جوان او بوده که مین های باقیمانده از دوران جنگ سبب مجروح شدن دختر می شود. حاتمی کیا دوباره سراغ «حاج کاظم» خود رفته و برای چهارمین بار با پرویز پرستویی همکاری کرده است.

مهتاب نصیرپور، گلشیفته فراهانی، کامبیز دیرباز و مهرداد ضیایی دیگر بازیگران این فیلم هستند. تولید این فیلم حاتمی کیا نیز بدون سروصدا نبود و یک اتفاق طبق معمول روند تولید آثار این فیلمساز رخ داد. سازمان میراث فرهنگی ادعا کرد که حاتمی کیا و گروهش به یکی از ابنیه ها در شهرستان شوشتر آسیب رسانده اند.اما تهیه کننده این مسأله را تکذیب کرد و گفت که مسؤولین میراث فرهنگی این شهر در جریان کار بوده اند و هیچ تخریبی صورت نگرفته است و در نهایت مسأله به شکل مسالمت آمیزی حل شد. حاتمی کیا خود فیلم جدیدش راتهیه کرده است و اگر به رنگ ارغوان هم در جشنواره به نمایش در می آمد او کارگردان دو فیلمی جشنواره امسال می شد.

به آهستگی

مازیار میری که اولین فیلمش مورد توجه منتقدان قرار گرفت این بار شخصیت های فیلمش را گسترش داده و سراغ یک مضمون اجتماعی رفته است.

محمود کارگر جوشکار خط های راه آهن با تلفنی متوجه می شود که پری، همسرش منزل را ترک کرده است. همه شواهد نشان از خیانت پری دارد، اما مرز بین قضاوت و باور، محمود را وادار به جست وجو می کند. پیش از ساخته شدن فیلم قرار بود یکی از نهادها به طور مستقیم در تولید فیلم نقش داشته باشد.

حتی شغل شخصیت اصلی فیلم نیز متناسب با آن انتخاب شده بود اما اواسط کار آن نهاد از حمایت فیلم سرباز زد و داستان فیلم هم تغییر کرد. محمدرضا فروتن، نیلوفر خوش خلق، حسن پورشیرازی، مریم بوبانی، شاهرخ فروتنیان و مهران رجبی بازیگران فیلم به آهستگی هستند. تهیه کننده جهانگیر کوثری و فیلمنامه نویس پرویز شهبازی است.

پرونده هاوانا

دکتر پژمان پا را از خط فراتر گذاشته و این در قاموس کسانی که بازی را اداره می کنند پذیرفته نیست. شرکت های چند ملیتی بازارهایشان را آسان به دست نیاورده اند که آسان از دست بدهند. سوء تفاهم عاطفی ازیک سو ودرگیری با همسرش از دیگر سو آغاز ماجراست.

علیرضا رئیسیان رئیس کانون کارگردانان خانه سینما دیر به دیر فیلم می سازد. اولین فیلمش ریحانه را در سال ۶۸ ، سفر را در ۷۴ ، ایستگاه متروک را در ۸۰ و پرونده هاوانا را در ۸۴ ساخت. فیلمنامه اثر جدید او را فرهاد توحیدی نوشته و رویکرد این فیلمساز در انتخاب قصه با آثار دیگرش یکسره متفاوت است. محمود کلاری اولین مدیر فیلمبرداری این فیلم بود که اواسط کار به دلیل قرارداد دیگری کار را به تورج منصوری واگذار کرد.قرار بود گروه برای پایان کار به کوبا سفر کنند که این امکان میسر نشد و گروه ترجیح داد کار را در تهران تمام کنند و طی یک ماه گذشته با پایان بخشی از داستان فیلم، فیلمبرداری در تهران انجام شد. امین تارخ، نیکی کریمی، حمیدرضا پگاه و... بازیگران فیلم هستند.

تقاطع

ابوالحسن داودی نیز علاقه مند به داستان های اجتماعی است، از همین روی این بار سراغ فرید مصطفوی رفته و فیلمنامه کار جدیدش رابا او نوشته؛ اما ظاهراً روایت در این فیلمش با دیگر کارهایش متفاوت است از همین رو خلاصه داستان فیلم هم طولانی تر از خلاصه داستان دیگر فیلم ها به نظر می رسد. دکتر مینو رحمانی متخصص زنان و زایمان، شوهرش مرده و در حالی که قصد دارد با داریوش ازدواج کند، نگران تنها فرزندش امیر است. از سوی دیگر امیر بیشتر اوقات خود را با پدرام که یکی از دوستان همدوره دانشگاهی اش است می گذراند. در یکی از روزها، پدرام به اتفاق امیر برای خوشگذرانی و شب نشینی از خانه خارج می شوند و...

---