منطق پشت ذهن بی منطق ما

یك كیلو سنگ سنگین تر است یا یك كیلو پنبه البته وزن هر دوی اینها یكی است اما پاسخ افراد به این سئوال به چگونگی ارائه و قالب ریزی آن بستگی دارد.هم اكنون دانشمندان در حال بررسی مراكزی …

یك كیلو سنگ سنگین تر است یا یك كیلو پنبه البته وزن هر دوی اینها یكی است اما پاسخ افراد به این سئوال به چگونگی ارائه و قالب ریزی آن بستگی دارد.هم اكنون دانشمندان در حال بررسی مراكزی در مغز هستند تا دریابند چگونه «اثر قالب ریزی» بر تصمیم گیری تاثیر می گذارد. یافته های حاصله می توانند در كنار سایر نتایج، بر امور اقتصادی تاثیر چشمگیری داشته باشند.بندتو دی مارتینو یك دانشمند علم عصب شناسی از دانشگاه كالج لندن می گوید: «اقتصاد سنتی می گوید انسان كاملا منطقی عمل می كند. این دیدگاه برای عواطف هیچ گونه جایگاهی قائل نیست. اما این امر نشان می دهد كه عواطف در مغز ما جایگیر شده اند و در تصمیم گیری ها تاثیر می گذارند.»

شما چگونه این قالب ریزی را انجام می دهید

دی مارتینو و همكارانش مغز ۲۰ داوطلب را به طور همزمان اسكن كردند. پژوهشگران به شركت كنندگان گفته بودند كه مقداری پول دریافت كرده اند و یكی از این دو انتخاب را به صورت مكرر در پیش روی ایشان قرار می دادند: به داوطلبان گفته شد كه می توانند بخشی از این پول را برای خود نگاه دارند یا با آن قمار كنند، یا بدان ها گفته می شد كه می توانند این پول را از دست بدهند یا با آن قمار كنند. همان طور كه انتظار می رفت، كسانی كه بدان ها گفته شده بود می توانند پول را نگاه دارند عموما از ریسك كردن پرهیز می كردند. از سوی دیگر داوطلبانی كه با دو انتخاب از دست دادن پول و یا به كار بردن آن در قمار روبه رو بودند، بیشتر ریسك می كردند.

داوطلبانی كه بیشتر مستعد «اثر قالب ریزی» بودند، فعالیت بیشتری را در بخشی از مغز نشان می دادند كه در عواطف و یادگیری دخیل بوده و آمیگدال نام دارد.

افرادی كه نسبت به این اثر مقاوم تر بودند، در سایر بخش های مغز مثل كرتكس میانی واربیتال پره فرونتال فعالیت نشان می دادند. به گفته دی مارتینو این بخش ها از جدیدترین بخش های مغز بوده و بیشترین تفاوت را میان ما و سایر پستانداران سبب می شوند. با تخریب این بخش ها رفتار فرد ممكن است كاملا تحت تاثیر عواطف و تكانه ها قرار بگیرد.

كنار آمدن با عواطف

در گزارش پژوهشگران در شماره آگوست مجله ساینس، آمده است كه عواطف ممكن است زمانی كه اطلاعات كامل و یا زیادی پیچیده هستند، در تصمیم گیری نقش داشته باشند و این نقش گاه می تواند بسیار حیاتی باشد. اما در جامعه مدرن، آنجا كه اتخاذ بهترین تصمیمات اغلب نیاز به مهارت انتزاع و بررسی مشكلات دارد، عواطف می توانند باعث اخذ تصمیمات غیرمنطقی شوند. دی مارتینو تاكید می كند كسانی كه قدرت غلبه بر «اثر قالب ریزی» را دارند، افراد بی عاطفه ای نیستند. او توضیح می دهد: «برخی تصور می كنند كه منطق در خلاف جهت عواطف عمل می كند. اما تحقیقات ما نشان می دهد كه همه كس عاطفه دارد اما برخی افراد با عواطف خود بهتر كنار می آیند.»

۲۰۰۶ ,۳Aug. LiveScience.com

چارلز ا. شوا