شنبه, ۶ بهمن, ۱۴۰۳ / 25 January, 2025
نبرد میان ربات و انسان
بدون تردید در سالهای آینده شاهد رشد روزافزون رباتها در زندگی و نفوذ آنها در زمینههای مختلف خواهیم بود و براساس پیشبینیهای انجام شده توسط محققان نفوذ رباتها در ابعاد مختلف زندگی میتواند پیامدهای بسیار زیادی را به همراه داشته باشد.
اگر چه دنیای مجازی فرصتهای بسیار زیادی را پیش روی ما قرار خواهد داد اما به موازات آن میتواند بسیاری از رفتارهای ما انسانها را نیز تحتتاثیر خود قرار دهد و همانطور که امروزه بسیاری از فناوریهای پیرامون زندگی ما انسانها همانند تلفن همراه و خودرو به جزیی جداییناپذیر از زندگی ما مبدل شدهاند در سالهای آینده نیز اعضای جدیدی که در حقیقت همان رباتها هستند وارد جوامع انسانی خواهند شد و به این ترتیب دیگر قادر نخواهیم بود بدون وجود آنها به زندگی ادامه دهیم.
به این ترتیب درآیندهای نه چندان دور شاهد گسترش کاربرد رباتها در زندگی خواهیم بود که افزایش قابلیتهای آنها میتواند نویدبخش از میان برداشته شدن بسیاری از موانع موجود باشد. در سالهای اخیر شاهد پیشرفتهای قابل توجهی در زمینه طراحی، ساخت و کاربرد رباتها بودهایم و به همین علت در هر زمینهای میتوانیم ردپایی از رباتها را بیابیم.
● جامجهانی رباتها
ربوکاپ مسابقات بینالمللی در زمینه دانش رباتیک و هوش مصنوعی است که یکی از زیرشاخههای رباتیک یا همان علم مطالعه فناوریهای مرتبط با طراحی و ساخت رباتها محسوب میشود که به صورت سالانه توسط فدراسیون بینالمللی ربوکاپ برگزار میشود، توجه به اینکه نام ربوکاپ برگرفته از رباتهای فوتبالیست و مسابقات جامجهانی است به همین علت از ربوکاپ به عنوان جامجهانی رباتها نام برده میشود.
شاید برایتان جالب باشد بدانید که هدف از برگزاری مسابقات ربوکاپ این است که بتوانیم سال ۲۰۵۰ میلادی تیمی متشکل از رباتهای فوتبالیستی که در حقیقت نوعی از رباتهای انساننما هستند تشکیل دهیم که در رقابت با تیم برتر مسابقات جامجهانی فوتبال ۲۰۵۰ به پیروزی دست یابند.
اگر چه باید پذیرفت که این هدف تنها یک هدف نمادین است و هدف اصلی این است که براساس یافتههای روباتیک و هوش مصنوعی بتوان به پیشرفتهای قابل توجهی در زمینه طراحی و ساخت رباتها دست یافت.
در مسابقات بینالمللی ربوکاپ ۲۰۱۰ که سپتامبر سال جاری در شهر بنگالور هند برگزار شد، ۱۷ کشور از سراسر دنیا برای کسب عنوان قهرمانی این رقابتها با یکدیگر به رقابت پرداختند. در این دوره از مسابقات قهرمانی رباتهای فوتبالیست ۵۲ تیم از این ۱۷ کشور حضور داشتند که بیشک رقابت میان آنها میتواند نقش بسیار مهمی در افزایش انگیزه جوانان برای تحقیق در زمینه مهندسی ساخت رباتها و استفاده از فناوریهای جدید در زمینه طراحی رباتها داشته باشد.
افرادی که با ربوکاپ آشنایی دارند مطلع هستند که ۱۵ سال از تاسیس و راهاندازی فدراسیون بینالمللی ربوکاپ میگذرد و در این سالها شاهد پیشرفتهای قابل توجهی در زمینه طراحی و ساخت رباتهای فوتبالیست بودهایم. اگرچه همچنان هیچ نشانی از قابلیتها و توانمندیهای فوتبالیستهای مشهور و نامآوری همانند دیوید بکهام در میان این قهرمانان الکترونیکی یافت نمیشد اما بررسیهای انجام شده در این زمینه حاکی از آن است که در هر دوره از برگزاری مسابقات بینالمللی ربوکاپ در سطح جهان شاهد پیشرفتهای قابل توجهی در زمینه فناوری ساخت این ورزشکاران رباتیک بودهایم.
ایده برگزاری مسابقات جام جهانی رباتها نخستین بار سال ۱۹۹۲ میلادی توسط یکی از اساتید دانشگاه بریتیش کلمبیا در کانادا مطرح شد. با مطرح شدن این مقاله که تحت عنوان رباتهای بینا به بحث و بررسی گذاشته شده بود گروهی از محققان ژاپنی امکان برگزاری مسابقات فوتبال رباتها را مورد بررسی قرار دادند و پس از تاسیس لیگ رباتها، رقابتهای ربوکاپ سال ۱۹۹۶ به صورت رسمی آغاز به کار کرد.
بنابر این میتوان نقطه عطف آغاز مسابقات ربوکاپ در سطح جهان را سال ۱۹۹۶ دانست که با هدف تشویق و ترغیب دانشجویان و محققان برای تحقیق در زمینه ساخت رباتهای پیشرفته تا سال ۲۰۵۰ بنا نهاده شد.
اما از آنجایی که پس از مدت زمان کوتاهی این مسابقات مورد توجه علاقهمندان به رباتیک قرار گرفت بتدریج علاوه بر فوتبال، رشتههای جدیدی نظیر رقابت رباتهای امدادگر، رباتهای شبیهساز امداد و همچنین رباتهای انساننما نیز به این رقابتها افزوده شد.
شیوه برگزاری این مسابقات هم به این صورت است که در یک شبکه کامپیوتری یکی از کامپیوترها به عنوان سرور انتخاب میشود که در آن برنامه شبیهسازی اجرا میشود. روی کامپیوترهای دیگر هم برنامه دو تیم رقیب اجرا میشود آنها جای توپ و چیزهای دیگر را روی زمین از طریق کامپیوتر سرور تشخیص میدهند و پس از اعلام تصمیم خود مبنی بر جابهجایی و حرکت توپ این تصمیم را به کامپیوتری که به عنوان سرور انتخاب شده اعلام میکند. کامپیوتر سرور پس از دریافت دستورات از این دو تیم، این تغییرات را در سطح زمین مسابقه اعمال میکند و رقابت بین دو تیم به همین ترتیب پیش میرود تا در نهایت یک تیم به عنوان برنده رقابت انتخاب شود.
● رباتها از شبیهسازی تا واقعیت
اگر موضوع برگزاری مسابقات جهانی ربوکاپ را به طور عمیق مورد مطالعه قرار دهید متوجه خواهید شد که نه تنها با راهاندازی لیگ فوتبال رباتیک بسیاری از رویاهایی که زمانی به عنوان بخشی از داستانهای علمی و تخیلی محسوب میشدند به واقعیت مبدل شدهاند بلکه میتوان امیدوار بود که برگزاری این رقابتها میتواند نقش بسیار مهمی در پیشرفت هوش مصنوعی و فناوریهای رباتیک داشته باشد. محققان براین باورند که برگزاری چنین رقابتهایی میتواند نقش بسیار مهمی در مطرح شدن ایدههای خلاقانه در زمینه علوم رباتیک داشته باشد.
ازآنجایی که ما انسانها امروز و در دنیایی زندگی میکنیم که کامپیوترها به عنوان جدیترین رقبا در مقابل قهرمانان رشته شطرنج مطرح شدهاند، بنابر این دور از تصور نخواهد بودکه روزی شاهد برگزاری یک مسابقه فوتبال بین انسانها و رباتهای فوتبالیست باشیم.
جالب است بدانیدکه به گفته محققان تفاوت بین انسانها و رباتهای فوتبالیست در این عرصه بسیار کمتر از آن چیزی است که ممکن است تصور کنیم. فوتبالیستهای رباتیکی نیز مانند دیگر فوتبالیستها برای یک موفقیت نیازمند ایجاد برقراری ارتباط با هم و همکاری هستند. این رباتها بد نیست از محیط اطراف خود مطلع باشند و اطلاعات به دست آمده از طریق حسگرهای خود را نه تنها برای بهبود وضعیت عملکرد خود در میدان مسابقه بلکه برای کسب تجربه و تنظیم فعالیت خود به منظور استفاده بهینه از فرصتهایی که تیم رقیب در اختیار آنها قرار میدهد، مورد استفاده قرار دهند.
برخوردهایی از چنین توانمندیهایی نه تنها میتواند تضمینکننده موفقیت رباتهای فوتبالیست در میدان مسابقه باشد بلکه رباتهایی که در عملیات امداد و نجات از آنها استفاده میشود و همچنین رباتهایی که برای انجام کارهای مختلف و به عنوان ربات خانگی از آنها استفاده میشود نیز میتوانند با داشتن چنین قابلیتهایی خدمات بهتری را در اختیار کاربران خود قرار دهند.
هیچ تعجبی ندارد در مسابقهای که قرار است سال ۲۰۵۰ میلادی بین تیم منتخب رباتها و تیم اول رقابتهای جام جهانی سال ۲۰۵۰ برگزار شود گروهی از رباتها بهعنوان تماشاچی حضور داشته باشند و تیم رباتهای فوتبالیست را مورد تشویق قرار دهند.
محققان رباتیک در انتظار هستند تا در آیندهای نزدیک شاهد شکست ستارگان دنیای فوتبال در مقابل رباتهای فوتبالیست باشند. قرار است این رباتها بهگونهای طراحی شوند که تحت آموزش فوتبال قرار گرفته و بتوانند همانند فوتبالیستها، فوتبال بازی کنند.
البته این رباتها همچنان در یادگیری چگونگی کنترل توپ و رد کردن آن از بین بازیکنان تیم حریف با مشکل مواجه هستند اما محققانی که در زمینه علم رباتیک تحقیق میکنند امیدوارند که بتوانند با طراحی برنامههای نرمافزاری این مشکلات را نیز از میان بردارند تا روزی این رباتها هم بتوانند از تواناییهایی مشابه ستارگان دنیای فوتبال برخوردار شوند.
اگر چه پیش از این نیز رویای اینکه روزی کامپیوتر بتواند رودرروی قهرمانان شطرنج دنیا قد علم کند سرانجام پس از ۳۰ سال به واقعیت مبدل شد و براین اساس به نظر میرسد که غلبه ربات هابر انسانها در میدانهای ورزشی نیز چندان دور از ذهن نباشد، اما باید توجه داشت که دستیابی به این هدف مستلزم این است که این رباتها بتوانند نسبت به محیطهای از پیش سازماندهی شده اطلاعاتی را بهدست آورند و خود را با این محیطها تطبیق دهند. ساخت رباتهایی با چنین ویژگیهایی نیز نیازمند این است که بتوانند به پیشرفتهای قابل توجهی در زمینه طراحی برنامههایی برای بروز رفتارهایی مبتنی بر آگاهی، تصمیمگیری، یادگیری و همکاری دست یافت. البته باید توجه داشت که هر ربات متشکل از مجموعهای از سیستمهای نرمافزاری و سختافزاری است و بنابراین علاوه بر دستیابی به پیشرفتهایی در زمینه نرمافزاری باید بتوان از نظر سختافزاری نیز این رباتها را ارتقا دهیم.
به عبارت دیگر لازم است در زمینه طراحی حسگرها، محرکها، منبع ذخیره انرژی و همچنین موادی که به عنوان مواداولیه از آنها برای ساخت رباتها استفاده میشود نیز به راهکارهایی دست یافت تا بتوان زمینه مناسبی را برای ایجاد امکانات و زیرساختهای مناسب برای رقابت بین رباتها و ستارگان دنیای فوتبال به دست آورد. بنابراین برای طراحی و ساخت تیمی از رباتهای هوشمند که بتوانند همانند یک تیم فوتبال واقعی بازی کنند باید بتوان طیف وسیعی از فناوریهای روز دنیا را به طور همزمان تحت کنترل درآورد و از اینرو همه ساله کنفرانسهای علمی متعددی در سطح دنیا در زمینه طراحی سیستمهای هوشمند و ایجاد زمینهای برای همکاری بین سیستمهای چندعاملی برگزار میشود.
فرانک فراهانی
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست