همسان سازی گزارشات حسابرسی

آمریکا بخش وسیعی از بازارهای سرمایه جهان را تحت کنترل خود دارد, تدوین استانداردهای بین المللی حسابداری نمی تواند تحت تاثیر اصول پذیرفته حسابداری این کشور قرار نگیرد پس موضع این کشور در رابطه با همسان سازی اهمیت خاصی دارد

آمریکا بخش وسیعی از بازارهای سرمایه جهان را تحت کنترل خود دارد، تدوین استانداردهای بین المللی حسابداری نمی‌تواند تحت تاثیر اصول پذیرفته حسابداری این کشور قرار نگیرد. پس موضع این کشور در رابطه با همسان سازی اهمیت خاصی دارد. تلاش های بین المللی برای همسان سازی گزارشات حسابرسی، به رهبری حسابرسی بین المللی مطابق عملکرد کمیته فدراسیون حسابداری بین المللی (IFAC)، در انتشاراستاندارد بین المللی شماره۱۳ حسابرسی (ISA) در سال ۱۹۸۳ به اوج خود رسید. هدف این استاندارد ارائه رهنمود به حسابرسان درباره فرم و محتوای گزارشات حسابرسی صادر شده در ارتباط با حسابرسی مستقل صورتهای مالی هر شرکت می باشد. هدف از این مقاله هماهنگی بین المللی بیشتر گزارشات حسابرسی است.

● مقدمه

جهانی شدن بازار سرمایه و رشد جریان سرمایه بین المللی اهمیت درک متقابل از گزارشات مالی شرکت را همانند گزارشات حسابرسی مربوط به آن افزایش داده است. تلاش های بین المللی برای همسان کردن گزارشات حسابرسی، به رهبری حسابرسی بین المللی مطابق عملکرد کمیته فدراسیون بین المللی حسابداری (IFAC)، در انتشار استاندارد بین المللی شماره۱۳ حسابرسی (ISA) در سال ۱۹۸۳ به اوج خود رسید.کمیته معتقد است که ارزیابی یکنواخت از شکل و محتوای گزارش حسابرس مطلوب می باشد زیرا به درک بهتر خواننده کمک می کند.

)S. Gangolly ‚Jagdish & E. Hussein‚ Mohamed & S. Seow ‚Gim & Tam‚ Kinsun-۱۹۸۶(

● اهمیت همسان سازی

همسان سازی فرآیندی است که قابلیت مقایسه‌ای روش‌های حسابداری را با محدود کردن میزان تغییر پذیری آنها افزایش می دهد ( عباسی مهر، محمد حسین-۱۳۸۹) یا به عبارت دیگر همسان سازی صورت های مالی کشور های مختلف، به منظور قابل مقایسه ساختن این صورت ها است.(دهقانی،طوبی-۸۸).آمریکا بخش وسیعی از بازارهای سرمایه جهان را تحت کنترل خود دارد، تدوین استانداردهای بین المللی حسابداری نمی‌تواند تحت تاثیر اصول پذیرفته حسابداری این کشور قرار نگیرد. پس موضع این کشور در رابطه با همسان سازی اهمیت خاصی دارد.همسان سازی استانداردهای حسابداری موثر بر روی گزارشات حسابرسی می باشد به این صورت که بسیاری از موسسات حسابرسی ، شعب مختلفی در دنیا دارند و هر چه یکنواختی استانداردها و روش های حسابداری بیشتر باشد، انجام وظیفه حسابرسی آسان تر خواهد شد. یکنواختی استانداردها و روش های حسابداری، هماهنگی و کارایی را افزایش می دهد. ( عمواوبائی،زینب-‌یاوری،‌مریم-۸۷).

واژه فاصله انتظار برای توصیف دیدگاه کاربران صورتهای مالی حسابرسی شده نه تنها نقش حسابرس در فرایند گزارشگری مالی را درک نکرده‌اند بلکه به معنی خود گزارش حسابرس هم پی نبرده اند. همسان سازی در جمله بندی و پوشش گزارش حسابرسی در اتحادیه اروپا می تواند فاصله انتظار را کاهش دهد. (۱۹۹۹ -Chula G. King)

مشخص شده است که گزارش حسابرسی وسیله اولیه‌ای از آگاهی کاربران به نتایج حاصل از صورتهای مالی حسابرسی شده (انجمن حسابداران رسمی آمریکا ،۱۹۷۸) که اعتبار اطلاعات گزارشات مالی شرکتهای بزرگ را بالا می برد، می باشد. گزارش حسابرسی باید روشن، بدون ابهام و جامع باشد. حداقل سه دلیل برای اینکه چرا همسان سازی گزارشات حسابرسی اهمیت زیادی در تنظیمات بین المللی دارد پیشنهاد می شود:

۱) عدم تقارن اطلاعات،

۲) جستجوی اطلاعات،

۳) هزینه تنظیم استاندارد. همسان سازی گزارشات حسابرسی مهم است بخاطر این که گزارش ابزار و وسیله اولیه ارتباطی حسابرس با استفاده کنندگان صورتهای مالی است.

)S. Gangolly ‚Jagdish & E. Hussein‚ Mohamed & S. Seow ‚Gim & Tam‚ Kinsun-۱۹۸۶(

● عدم تقارن اطلاعات

اطلاعات به عنوان یک کالای ارزشمند، امروزه بازارهای گرمی برای خود و کارشناسان خود پدید آورده است (یزدان پناه،احمد-۱۳۸۸). یک موضوع محوری در اقتصاد عدم تقارن اطلاعات(Information Asyemmtry) بین دو طرف مبادله است. بعنوان مثال وقتی فرد با شرکتی قراردادی امضا می کند او چطور می تواند مطمن باشد که شرکت به تعهداتش مبنی بر پرداخت مزایا و دیگر شرایط موجود در قرارداد عمل خواهد کرد. در این حالت اطلاعات یک طرف معامله بیش از طرف دیگر است یعنی همان عدم تقارن اطلاعاتی وجود دارد.

از آنجا که محیط های قانونی ، حقوقی، کسب وکار (از جمله حسابداری و حسابرسی) از کشوری به کشور دیگر متفاوت بوده است و کاربران صورتهای مالی به گزارشات منتشره توسط نهادهای داخلی نسبت به سازمانهای خارجی آگاه‌ترند. این باعث افزایش نامتقارن شدن اطلاعات بین این دو گروه از کاربران صورتهای مالی می شود. تفاوت در استانداردهای حسابداری و حسابرسی و همچنین در گزارشات حسابرسی نامتقارن بودن اطلاعات را تشدید می‌کند که با همسان سازی استانداردها میتوان این نامتقارنی در اطلاعات را کاهش داد و تخصیص بهینه و کارامدتری از منابع در بازارهای سرمایه بین المللی را بوجود آورد.

)S. Gangolly ‚Jagdish & E. Hussein‚ Mohamed & S. Seow ‚Gim & Tam‚ Kinsun-۱۹۸۶(

● جستجوی اطلاعات

عدم تقارن اطلاعات هزینه های تحقیق را بر همه کاربران صورتهای مالی شرکتهای خارجی تحمیل می کند. براین اساس سرمایه گذاران باید بررای بررسی فرصت های سرمایه گذاری هزینه هایی را متحمل شوند، همچنین تهیه کنندگان نیز برای برخوردار شدن از اعتبار تامین کنندگان سرمایه در بسیاری از کشورهای با هزینه هایی روبرو می شوند، اغلب چنین هزینه هایی بایدبرکسانی که حداقل قادر به تحمل آنها هستند، تحمیل شود مثلا شرکت هایی که در کشورهای کمتر توسعه یافته مشغول فعالیتند. همسان سازی می تواند این هزینه ها را کاهش دهد.

)S. Gangolly ‚Jagdish & E. Hussein‚ Mohamed & S. Seow ‚Gim & Tam‚ Kinsun-۱۹۸۶(

● هزینه تنظیم استاندارد

تدوین استاندارد هزینه بر است، بخصوص در یک محیط بین المللی هزینه های ارتباط ، آموزش در معقول بودن از جمله استانداردهای ملی می تواند گران باشد. چنین هزینه هایی می تواند بار مسئولیت را بر هر دو تامین کننده و مصرف کننده سرمایه در بازارهای بین المللی تحمیل کند. همسان سازی استانداردها برای هر دو اینها مفید بوده و هزینه جستجو را برای تامین کنندگان (که اغلب از کشورهای توسعه یافته هستند) و هزینه تنظیم استاندارد را برای مصرف کننده (که اغلب از کشورهای در حال توسعه هستند) کاهش می دهد. پذیرش همگانی کشورهای پیشرفته از استانداردهای بین المللی می تواند حداقل پشتیبانی برای این مباحث باشد.

)S. Gangolly ‚Jagdish & E. Hussein‚ Mohamed & S. Seow ‚Gim & Tam‚ Kinsun-۱۹۸۶(

● چکیده‌ای از همسان سازی در افشا

اندازه گیری و هماهنگی افشا هر دو برای همسان سازی گزارشات مالی ضروری اند. همچنین قابل طرح و بررسی است که ارزیابی میزان و حدی از همسانسازی اندازه‌گیری به خودی خود برای تعیین سطح کلی از هماهنگی شیوه های حسابداری کافی نیست. ارزیابی همسانی در افشا برای تعیین اینکه آیا شرکت ها اندازه گیری مربوطه و دیگر مسائل را در گزارش سالانه خود افشا می سازند. در این باره نظرات متفاوتی ارائه شده است. مثلا IASB هماهنگی در اندازه گیری را بعنوان هدف اولیه خود در نظر گرفته و اینکه آن ممکن نیست که از طریق بهینه سازی در همسان سازی افشا به سرانجام برسد و انجام گردد.(‌۲۰۰۶-Muhammad Jahangir. Ali)

▪ ISA:گزارش حسابرس نسبت به صورتهای مالی

در پاسخ به رشد و افزایش فاصله انتظار، کمیته فدراسیون بین الملی حسابداران "گزارش حسابرسی نسبت به صورت های مالی"را در ژانویه ۱۹۹۴ صادر کرد‌(گزارش حسابرس( ISA. هدف از این استاندارد ارائه رهنمود به حسابرسان درباره فرم و محتوای گزارشات حسابرسی صادر شده در ارتباط با حسابرسی مستقل صورتهای مالی هر شرکت می باشد. گزارش حسابرس ISA عناصر مربوط به فرم و محتوا که باید در گزارش حسابرس وجود داشته باشد را شناسایی می کند. ۱۹۹۹ -Chula G. King))

● عناصر مرتبط با فرم

پنج عنصر شناخته شده اند که فرم گزارش حسابرس را شکل می دهند. این عناصرشامل عنوان ، تاریخ گزارش، آدرس موسسه و امضا بازرس می باشند. گزارش حسابرس باید دارای عنوان مناسب باشد تا گزارشات حسابرس از دیگرگزارشاتی که سالانه ارائه می شود، تشخیص داده شود. آدرس نشان می دهد که به چه کسی گزارش مربوطه ارسال گردد. شخص حسابرس باید تاریخ گزارشش را همان تاریخ اتمام کار حسابرسی به منظور آگاهی خوانندگانی که رویدادهای بعد از تکمیل را درک نکرده اند، لحاظ کند و نام شهرستانی که حسابرس در آن دفترش هست را ذکر نماید. گزارش برای داشتن اعتبار از دید استفاده کنندگان باید به امضا حسابرس داخلی، حسابرس مستقل یا هردو برسد. ۱۹۹۹ -Chula G. King))

یکنواختی در شکل و محتوای گزارش حسابرس مطلوب است زیرا به خواننده در ارتقاء درک و شناسایی شرایط غیر معمول زمانی که آنها رخ می دهد، کمک می کند. International Standard On Auditing(UK And IRLAND)۷۰۰))

● عناصر مرتبط با محتوا

گزارش حسابرسی ISA، ۱۴ عنصرمربوط به محتوای گزارش حسابرس را شناسایی می نماید. از این تعداد سه تا مقدماتی و هفت تا رسیدگی دامنه و چهار تا مربوط به اظهارنظر حسابرس است. یکی از سه عنصر مقدماتی ،شناسایی صورتهای مالی که حسابرسی شده اند، می باشد. دومین عنصر شامل تاریخ و دوره تحت پوشش صورتهای مالی است. عنصر نهایی بیانیه ای که صورتهای مالی بر عهده مدیریت است و همچنین مسئولیت حسابرس اینکه باید نظر خودش رو نسبت به این صورتها براساس حسابرسی ارائه دهد. عناصر مربوط به دامنه شامل موارد زیراست:

‌۱) مراجعه به ISA ها یا استانداردهای ملی و شیوه‌های مورد استفاده در ارتباط با حسابرسی

۲) طرحی که حسابرس برنامه ریزی می‌کند و به اجرا می‌گذارد تا بتواند دلایل اطمینان بخشی درباره اینکه اشتباه با اهمیتی وجود ندارد ارائه دهد

۳) توصیف حسابرسی بعنوان وسیله برای بررسی بر مبنای آزمون و شواهد پشتیبان

۴) و ارزیابی اصول حسابداری مورد استفاده در تهیه صورتهای مالی

۵) و ارزیابی برآوردهای مهم مدیریت در صورتهای مالی

۶) بعنوان ارزیابی کلی از صورتهای مالی ارائه شده

۷) ارائه بیانیه ای که حسابرس بتواند براساس منطقی اظهارنظر کند. چهار عنصردر رابطه با اظهارنظرحسابرس عبارتند از: اظهارنظرواضح و روشن حسابرس که آیا صورتهای مالی

۱)دیدگاه درست وعادلانه را از تمامم جهات با اهمیت ارائه می دهد.

۲) مطابق چارچوب گزارشگری مالی است.

۳) اگراجرا شود مطابق با قانون مورد نیاز است.

۴) آشکار شدن اینکه آیا اصول حسابداری کشور مورد استفاده قرار می گیرد. ۱۹۹۹ -Chula G. King))

● نتایج

جریان هماهنگ سازی استاندارد ها باید یک حرکت مدیریت شده باشد تا بتواند برای رسیدن به هدف مفید واقع گردد. محیط اقتصادی، فرهنگی و سیاسی هر کشور با یکدیگر متفاوت است پس استانداردهای حسابداری در هر کشور فرق می کند چون استاندارد های حسابداری در هر کشوری به جهت ارائه اطلاعات مربوط برای استفاده کنندگان تدوین می شود.

همسان سازی متاثر از عوامل بسیاری است مثلا رهنمود چهارم جامعه اروپا و افزایش روز افزون فعالیت های بازار سرمایه جهانی ممکن است همسان سازی گزارشات حسابرسی را افزایش دهد.با این حال وجود یک سازمان بین المللی (IFAC)همسان سازی کارامدتری با کم کردن تکرار تلاشها ایجاد می سازد. همچنین این برنامه یک خدمت باارزش را برای کشورهای در حال توسعه که ممکن است برای توسعه حسابداری خودواستانداردهای حسابرسی به منابع دسترسی نداشته باشند،ارائه می دهد.

سمانه رمضانی

عنوان درس:

حسابرسی پیشرفته

استاد محترم:

جناب آقای دکتر مهدی مرادی

تهیه کننده:

حمیده رمضانی اول ریابی

منابع:

عباسی مهر- محمد حسین." هماهنگ سازی استاندارد های حسابداری"- http://abbasimehr.ir/mh/?p=۱۶۲

عمو اوبائی- زینب .‌یاوری-‌ مریم."حسابداری بین المللی"-‌پاییز ۸۷

یزدان پناه- احمد. "اطلاعات نامتقارن و ناکارایی بازارها"- http://www.aftab.ir/articles/economy_marketing_business/marketing/c۲c۱۱۸۰۰۰۳۲۳۶_market_p۱.php

دهقانی-طوبی،کارشناسی ارشدحسابداری." عرضه فرامرزی اوراق بهادار و لزوم هماهنگ سازی استانداردهای حسابداری"- شماره ۱۹۷-www.magzine.com

اثنی عشری-حمیده ، احمد خان بیگی- مصطفی." گامی به سوی پیاده سازی استانداردهای بین المللی حسابداری".حسابرس، شماره ۴۲ سال دهم ،۱۳۸۷- www.magzine.com

S. Gangolly ‚Jagdish & E. Hussein‚ Mohamed & S. Seow ‚Gim & Tam‚ Kinsun. "Harmonization of the auditor’s report. "The International Journal of Accounting-۳۷ (۲۰۰۲) ۳۲۷–۳۴۶

G. King‚ Chula. "The Measurement of Harmonization in the Form and Content of the Auditor’s Report in the European Union." Journal of International Accounting, Auditing & Taxation, ۸(۱):۲۳–۴۲ ISSN: ۱۰۶۱-۹۵۱۸

Muhammad Jahangir‚ Ali. " Disclosure harmonization of accounting practices: the case for South Asia".

The current issue and full text archive of this journal is available at www.emeraldinsight.com/۱۳۲۱-۷۳۴۸.htm.

International Standard On Auditing( UK And IRLAND)۷۰۰. The Auditing,s Report On Financial Statements Contents