راهی که نرفته ایم

درباره انتخابات حرف و سخن بسیار گفته شده است هنوز هم این مساله در سطح ملی کاملاً حل نشده است

درباره انتخابات حرف و سخن بسیار گفته شده است. هنوز هم این مساله در سطح ملی کاملاً حل نشده است. اما جا دارد مستقل از آنچه می گویند به این واقعه به عنوان یک تجربه ملی مستقل از جناح ها بنگریم و به این فکر کنیم که درصورت تکرار تجربه یی مشابه چگونه می شود آن را مدیریت کرد، آنچه از تجربه گذشته آموخته ایم چراغ راه آینده ما است؛

۱) تمامی مجاری اطلاع رسانی را فعال و باز کرد تا اولاً حقیقت هرچه زودتر آشکار شود و ثانیاً به این وسیله از ساخت و توزیع شایعات که در چنین شرایطی سم مهلک است جلوگیری شود. درگذشته هم اگر چنین می شد این شک و شبهه که دولت درصدد پنهان کردن چیزی است یا از آشکار شدن حقیقت بیم دارد کاملاً رنگ می باخت.

۲) مسوولان امر از شتابزدگی باید به شدت پرهیز کنند. هرگونه شتابزدگی موجب تقویت توهم و بی اعتمادی می شود.

۳) در اعلام نتایج انتخابات کاملاً سنجیده عمل کرد. هرگونه اعلام قطعی زودرس و تاکید برآن، نتیجه عکس می دهد. به ویژه طی شدن مراحل قانونی انتخابات بسیار مهم است یعنی دولت باید حوصله کند تا بررسی شکایات توسط شورای نگهبان پایان پذیرد. پیش از آنکه این نهاد انتخابات را تایید کند، این شیوه برخورد باعث می شود منتقدان نیز به روال قانونی اعتماد و قدری آرامش پیدا کنند و از حرکت های شتابزده پرهیز کنند.

۴) برای رفع شبهه همان زمان شمارش آرا باید کاندیداهای رقیب را به وزارت کشور دعوت کرده و تجمیع نهایی آرا را در حضور آنها انجام داد. ضمناً به آنان اعلام کرد در صورتی که در مراحل انتخابات اعتراضی دارند مراتب شکایات خود را سریعاً مدون کرده و به شورای نگهبان یا وزارت کشور اعلام کنند تا رسیدگی شود.

۵) طبیعی است در چنین شرایطی تیتر روزنامه های دولت فردای انتخابات بسیار حساسیت برانگیز می شود. آنها نیز باید از اعلام نتیجه قطعی و تاکید بر آن و بستن راه اعتراض پرهیز و به عکس با منتقدان همدلی کرده و آنها را دعوت به پیگیری اعتراض از طرق قانونی کنند. مثلاً در انتخابات گذشته تیتر می زدند؛ پیروزی احمدی نژاد تا بررسی شکایات قطعی نیست، یا حداقل می نوشتند؛ احمدی نژاد پیروز شد، رقبا شاکی اند، یا می نوشتند؛ وزارت کشور؛ احمدی نژاد پیروز شد، شورای نگهبان؛ به شکایات باید رسیدگی کرد. این ادبیات باعث می شود اگر کسی هم دچار شبهه شده یا احیاناً شائبه تقلب برایش پیش آمده باشد، تحریک نشود. احساس کند بر فرض هم تقلب شده باشد، امکان پیگیری و اعتراض وجود دارد.

۶) در چنان شرایطی مدیریت کشور باید بسیار سنجیده عمل کند. از هر چیزی که رقبا را تحقیر کند پرهیز کند. فضا را تلطیف و آرام کند. بدترین کار تحقیر بازندگان و بزرگداشت طرف پیروز است.

۷) وزارت کشور بلافاصله بعد از اعلام نتایج شمارش آرا اعلام کند ما برای بازنگری و بازشماری همه صندوق ها آماده ایم. درصورت رضایت و درخواست کاندیداها دست به چنین کاری می زنیم. همچنین از شخصیت های مورد اعتماد طرفین درخواست کند نمایندگانی برای نظارت بر بازشماری همه صندوق ها و بررسی روند انتخابات معرفی کنند. وقتی انتخابات پاک و بی غل و غش است طبیعی است با هرچند بار بازشماری و بازنگری چیزی از نتیجه کم نمی شود بلکه دیگران هم به صحت نتیجه اعلام شده می رسند و در صورتی که کسانی بخواهند سوءاستفاده کنند، رسوا می شوند.

۸) از قطع سیستم های ارتباطی داخلی، از محدود کردن یا بستن روزنامه ها و سایت های خبری باید به شدت پرهیز شود تا کار اطلاع رسانی دست رسانه های خارجی نیفتد. طبیعی است در غیر این صورت جهت دهی افکار عمومی قابل کنترل نخواهد بود. مسلم است نشریات و خبرگزاری های داخلی علاوه بر گرایش های ملی و میهنی و استقلال طلبانه مطابق قوانین داخلی عمل می کنند اما رسانه های خارجی الزامی از این جهت ندارند و طبیعی است منافع خود را دنبال کنند.

۹) از طرفداران کاندیدای پیروز باید به طور جدی خواسته شود از هرگونه واکنش، برخورد و حتی تحقیر و توهین به کاندیداهای دیگر و هواداران شان خودداری کرده و اجازه بدهند به شکایات آنها رسیدگی شده و نتیجه نهایی مشخص شود.

۱۰) طبیعی است طرف بازنده از بازشماری و بازبینی صندوق ها و روشن شدن حقیقت واهمه خواهد داشت و ممکن است بهانه هایی برای انجام نیافتن این کار بتراشد. باید طرف پیروز که در بازشماری روسفید بیرون می آید هر بهانه یی را گرفته و به هر نحو مقبول طرف مقابل باشد و او را به بازشماری و بازبینی صندوق ها و روند انتخابات بکشاند. در رسیدگی به شکایات از هرگونه بازشماری و بازبینی صندوق ها و هر مکانیسمی که کاندیداهای رقیب به آن تن بدهند تحت نظر ناظران بی طرف و با حضور نمایندگان کاندیداها استقبال کرد. این کار باعث می شود معترضان نتوانند از روند قانونی سر باز زده و به شیوه های غیرقانونی متوسل شوند.

۱۱) به این ترتیب بسیاری افراد که قصد و غرضی ندارند و واقعاً امر بر آنها مشتبه شده است پی به واقعیت برده و به نتیجه انتخابات تن می دهند. برای منطق گیری و قانع کردن بقیه افراد نیز می توان از معترضان خواست از طریق صدا و سیما یا هر رسانه دیگر با شرکت در مناظره و گفت وگوی زنده، نظریات خود را طرح کرده و پاسخ مناسب دریافت کنند. مسلم است در چنین روندی توهم ها و ذهنیت ها در برابر واقعیت عقب نشسته و حقیقت خود را نشان می دهد. وقتی تریبون در اختیار دارند، نیازی به اعتراض به شیوه های دیگر نخواهند داشت.

امید است دیگر بار به چنین مشکلی گرفتار نشویم ولی در صورت وقوع هم می توان با مدیریت صحیح آن را در جهت تفاهم ملی و منافع ملی جهت دهی کرد. چرا درگذشته چنین نشد، خود داستانی دیگر دارد.

مهدی غنی