دومین ستاره در قاب زرین سخن

سلام بر زلال رحمت و کریم آل صفا سلام بر انیس جان ها و مونس انسان ها سلام بر صبور بی قرینه و غریب دوم شهر مدینه سلام بر زیبای آل یس و معنای الرحمن قرآن و تجلی مرج البحرین یلتقیان, سلام بر تحقق سوره کوثر و ثانی حیدر حسن بن علی ع سبط اکبر نبی و تجلی صبر خدا و طلایه دار کرب و بلاست

سلام بر زلال رحمت و کریم آل صفا. سلام بر انیس جان ها و مونس انسان ها. سلام بر صبور بی قرینه و غریب دوم شهر مدینه. سلام بر زیبای آل یس و معنای الرحمن قرآن و تجلی... مرج البحرین یلتقیان، سلام بر تحقق سوره کوثر و ثانی حیدر حسن بن علی(ع) سبط اکبر نبی و تجلی صبر خدا و طلایه دار کرب و بلاست. حسن(ع) فرزند ارشد مرتضی و میوه دل انسیه حورا(س) است که حوری جبین است و شورآفرین. او گل دامن بتول است و کریم آل رسول(ص). حسن(ع) شمس ضحاست و سیدالنجباء. در ایام میلاد شق القمر ماه خدا و افتخار شهر صیام، دومین امام همام بیایید ما نیز پنجره دل را به سوی نسیم کرامت و عطایش بگشاییم و پرنده دل را در آسمان زلال عنایتش به پرواز درآوریم و درنهایت ادب پیام و عرض ارادتمان را به یاد صبا به رسم امانت ودیعه بسپاریم، تا در حلقه عشاق سلام مان را به قبر خاکی و بی ضریح ایشان در بقیع که نماد مظلومیت همیشگی شیعه است به ودیعت بسپاریم، چرا که بعد منزل نبود در سفر روحانی. ادبیات گران قدر فارسی از ابتدا که تاریخ آن را ضبط کرده اند و در دست است تا زمان حاضر، در مدیحه سرایی آل رسول و دیگر اشعار عرفانی و اندرزی ها و اجتماعی بسیار غنی و سرشار است و بسیاری از شاعران و نویسندگان و خطبا کوشیده اند تا با درهم آمیختن عواطف و احساسات و تخیل به مدح و منقبت خاندان نبوی پرداخته و آثار ارزشمندی را به ساحت مقدس ائمه(علیهم السلام) و مخاطبان و اهل ادب تقدیم نمایند و منتهای سعی شان این بوده است که عشق درونی خویش را در قالب اشعار و الفاظ ناب به شنوندگان عرضه نمایند؛ بنابراین می توانیم ادعا کنیم که عشق و مودت به خاندان نبوی در ادبیات ما پیشینه ای بسیار کهن دارد و طنین چنین عشقی در ادبیات سایر ملل، نسبت به پیشوایان دینی، آن گونه که در ادبیات ارزشمند ما هست، کم تر یافت می شود و لذا این الفاظ چون از ژرفای درون و باطن انسان های عاشق برمی خیزد بر ذهن و درون خواننده نیز تأثیری مضاعف و دوچندان دارد.

در این مجال کوتاه، سیمای این شخصیت عظیم در گستره شعر فارسی را با تورقی بر دیوان چند شاعر به نظاره می نشینیم.

«حکیم ناصرخسرو»، از شاعران بزرگی است که در اشعار خود عشق و ارادت به پیامبر اکرم(ص) و وصی بر حقش علی(ع) و امام مجتبی(ع) را به طور واضح بیان نموده است.

حسین و حسن را شناسم حقیقت

بدو جهان گل و یاسمین محمد

از این حور عین و قرین گشته پیدا

حسین و حسن سین و شین محمد

در تورات نام امام مجتبی(ع) «شبر» است، زیرا که «شبر» در لغت عبری «حسن» است و نام پسر بزرگ هارون نیز «شبر» بوده است. ناصرخسروبه جهت آشنایی با زبان عبری در چند مورد به جای واژه... حسن... شبر به کار برده است.

من با تونیم که شرم دارم

از فاطمه و شبیر و شبر

ای ناصبی، اگر تو مقری بدین سخن

حیدر امام توست و شبر و آنگهی شبیر

و یا در توضیح واقعه عظیم غدیر خم می سراید که:

بیاویزد آن کس به عذر خدای

که بگریزد از عهد روز غدیر

چه گویی به محشر اگر پرسدت

از آن عهد محکم شبر یا شبیر

«کمال الدین اسماعیل اصفهانی» در قصیده ای که در نعت و منقبت پیامبر سروده، ضمن تلمیح به حدیث مشهور پیامبر(ص) که «حسن و حسین دوگوشواره عرش الهی اند» می سراید:

از آن دو گوشواره زیبا که از تو یافت

در گوش عرش حلقه منت کشیده ای

ضمن آن که «سلمان ساوجی» هم در دیوان اشعارش به همین موضوع با بیت زیر اشاره کرده است.

دارای دو گهر که گوش عرش است

آن دسته از آن دو گوشوارت

«حکیم فریدالدین عطار نیشابوری» نیز در مثنوی زیبایی این گونه به منقبت امام حسن مجتبی(ع) پرداخته است.

نور چشم مصطفی و مرتضی

شمع جمع انبیا و اولیا

جمع کرده حسن خلق و حسن ظن

جمله افعال چون فعلش حسن

روی او در گیسوی چون پرزاغ

همچو خورشیدی همه چشم و چراغ

در مروت چون جهان پرپیچ دید

خواست تا جمله ببخشد، هیچ دید

جد وی کزوی دو عالم بود پر

ساختی خود را برای اوشتر

در نمازش بر کتف بنشاندی

قره العین نمازش خواندی

جلال الدین محمد بلخی معروف به «مولانا» شاعر شیعی مذهب است که عشق به پیامبر و خاندان منورش از جمله امام حسن(ع) و امام حسین(ع) مشهود است.

مولانا در دفتر اول مثنوی واژه «سبطین» یعنی امام حسن و حسین(ع) را ذکر و آنان را گوشواره عرش الهی می داند.

چون زرویش مرتضی شد درفشان

گشته او شیرخدا در برج جان

چون که سبطین از سرش واقف بدند

گوشوار عرش ربانی شدند

«حاج سلیمان صباحی بیدگلی» از شاعران بزرگی است که در مدح و منقبت امام مجتبی(ع) قصیده ای بسیار زیبا و مطول و سنگین سروده است.

در کنج غار بی صفا، مهد بلند مصطفی

با دوده هند دغا، چشم و چراغ دین حسن

مطفی نار حاطمه، نور دو چشم فاطمه

عرش برین را قائمه، کتف رسول او را وطن

آل عبا را چارمین، ماه فلک شمع زمین

مخدوم جبریل امین، مختار رب ذوالمنن

ماه سپهر انما، سرو ریاض لافتی

شمع حریم هل اتی، قائم مقام بوالحسن

بی او نبی در جست و جو، با او مدامش گفت وگو

گه گرد افشاندش زمو، گه بوسه دادش بردهن

و نهایتا «محمدحسین صفیر اصفهانی» از شعرای نادری است که سروده هایش پخته و درحد استادی و مقبول طبع همه طبقات بوده و از پایه گذاران انجمن ادبی مکتب صائب محسوب می گردد و در اشعار مذهبی و مدح و منقبت آل رسول اشعار فراوانی سروده است. او دلیل صلح امام مجتبی(ع) را این گونه شرح می دهد.

به خصم ارصلح کردی پاس دین بود

که پاس دین به عهد وی چنین بود

حسن از صلح دین را شد نگهبان

حسین از جنگ رونق داد بر آن

دو دستند این دو راحلم وشهادت

گرفته رایت دین تا قیامت

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در کشور عزیزمان و وزش عطر اهل بیت و معنویت در جامعه اسلامی، شاعران و نویسندگان فراوانی در مدح و منقبت ائمه معصومین از جمله امام مظلوم مدینه و بقیع، حسن بن علی المجتبی، اشعار زیاد و ارزش مندی سروده اند که ذکر آن ها مجال و مقال بیشتری می طلبد.

علی خوشه چرخ آرانی