دوشنبه, ۸ بهمن, ۱۴۰۳ / 27 January, 2025
مجله ویستا

خورشید


خورشید

ستاره ای از رشته اصلی با رده طیفی G۲ جسم مرکزی منظومه شمسی که تمام سیارات دنباله دارها و سیارکها در مدارهایی دور آن می چرخند.نور وگرمای این ستاره برای تداوم زندگی بسیار ضروری …

ستاره ای از رشته اصلی با رده طیفی G۲ جسم مرکزی منظومه شمسی که تمام سیارات دنباله دارها و سیارکها در مدارهایی دور آن می چرخند.نور وگرمای این ستاره برای تداوم زندگی بسیار ضروری است.منبع انرژی این ستاره فرآیند همجوشی هسته ای است که در آن اتم هیدروژن به هلیم تبدیل می شود.این واکنش در درون هسته جای می گیرد که خود یک چهارم شعاع خورشید را در بر می گیرد.ذرات نوترینو ناشی از واکنشهای هسته ای درون خورشید در زمین قابل کشف هستند.ساختمان ودینامیک خورشید در علمی به نام خور لرزه نگاری(Helioseismology) مورد بررسی قرار می گیرد.یک منطقه تابشی(radiative) وبعد از آن یک منطقه همرفتی (convective)هسته را در برگرفته که اندازه آن۷/۲۸ درصد از شعاع خورشید می باشد.قرص قابل مشاهده خورشید نورسپهر (photosphere) نام دارد مناطق فعال خورشید در این قرص را می توان به مناطقی مانند pores لکه های خورشیدی و مشعل( faculae )تقسیم نمود.این عوارض با میدانی مغناطیسی با قدرت ۲۰۰۰ تا ۴۰۰۰ گاوس همراه هستند.دراین منطقه میتوان شاهد جودانه (granulation) ودر اندازه های بزرگتر ابر جودانه (super granulation) بود که هردو ناشی از فعالیت همرفتی خورشیدی هستند.نورسپهر یافوتوسفر دارای چرخشی تفاضلی ( differential) بوده ودمای آن ۵۷۸۰ درجه کلوین است.

جو درونی خورشید لایه ای به نام فام سپهر یا کروموسفر است که درست بالای نورسپهر قرار گرفته است.بکمک وسایلی مانند خور طیف نگاشت(spectroheliograms) یا طیف سنج میتوان ناظر عوارضی مانند زبانه ( prominences) سیخک (spicules)کمانک (fibrils) پلاژ(plages) ومشعل( flocculi) در فام سپهر بود.

لایه بالاتر جوی خورشید تاج یا کرونا است که دمای آن به چند میلیون درجه می رسد.در این منطقه نیز عوارضی مانند حفره های تاجی یا چرخه تاجی وجود دارند.

تمام فعالیت های خورشید شامل انتقال جرمی تاج یا فورانهای تاج خورشیدی (coronal mass ejection) شراره (flares) مناطق فعال ولکه های ناشی از آنها طی یک چرخه ۱۱ ساله کم وزیاد می شوند.مقدار تابش ورودی به زمین با نام ثابت خورشیدی نیز دارای ارتباطی با این چرخه می باشد تغییرات بلند دوره ثابت خورشیدی حتی به تغییرات اقلیمی نیز منجر می شود ودوره کمینه ماوندر(maunder minimum) یکی از نمونه ها می باشد.

تابش اشعه ایکس قوی ناشی از شراره های خورشید ٬لایه یونکره (ionosphere) زمین را تحت تاثیر قرار داده وذرات پرانرژی آزاد شده نیز می توانند خطری برای فضانوردان وماهواره ها به حساب بیایند.انتقال جرمی تاج (فورانهای تاج خورشیدی یا CME)فضای بین زمین وخورشید را تحت تاثیر قرار داده وموجب طوفانهای مغناطیسی ودر نتیجه شفق های قطبی می شود.

۹۸درصد جرم منظومه شمسی درون خورشید قرار دارد.

مشخصات خورشید

فاصله متوسط تازمین:

۱.۴۹۵۹۷۸۷ کیلومتر

زمان رسیدن نور از خورشید به زمین:

۴۹۹.۰۰۴۷۸۲ ثانیه

اختلاف منظر خورشید:

۸.۱۹۴۱۴۸ ثانیه قوسی

شعاع:

۶.۹۵۵ ۱۰۹ برابر شعاع زمین کیلومتر

حجم:

۱.۴۱۲ کیلومتر مکعب

جرم:

۱.۹۸۹ کیلوگرم

سرعت فرار در رخشان کره:

۶۱۷۸ کیلومتر در ثانیه

چگالی متوسط:

۱۰۹ کیلوگرم در متر مکعب

ثابت خورشیدی:

۱۳۶۶ وات بر متر مربع

درخشندگی:

۲.۸۵۴ وات

قدر ظاهری:

۲۶.۷۴-

قدر مطلق:

۴.۸۳+

مقدار هیدروژن:

۹۲.۱ درصد تعداد اتمها و۷۰.۶۸درصد وزنی

مقدار هلیم:

۷.۸ درصد تعداد اتمها و ۲۷.۴۳ درصد وزنی

بقیه عناصر:

۰.۱ درصد تعداد اتمها و۱.۸۹درصد وزنی

سن:

۴.۵۶۶ میلیارد سال

زاویه محور چرخش با صفحه مدار زمین:

۷.۲۵ درجه

دمای سطحی:

۵۷۷۵ درجه کلوین

دمای مرکز:

۱۵.۷ میلیون درجه

سرعت چرخشی در استوا:

۷۲۸۴ کیلومتر درساعت

دوره چرخش در استوا:

۲۵.۰۵ روز

دوره چرخش در عرض ۱۶ درجه:

۲۵ روز و۹ ساعت

چگالی در نواحی مرکزی:

۱۵۱۳۰۰ کیلوگرم در متر مکعب