پوسیدگی دندان

خاصیت پاك كنندگی بزاق نیز بسیار حائز اهمیت است، زیرا جریان بزاق سبب كاهش حالت اسیدی می‌شود. اما نكته‌ای كه وجود دارد این است كه پوسیدگی دندان یكی از مشكلات اساسی در كودكان …

خاصیت پاك كنندگی بزاق نیز بسیار حائز اهمیت است، زیرا جریان بزاق سبب كاهش حالت اسیدی می‌شود. اما نكته‌ای كه وجود دارد این است كه پوسیدگی دندان یكی از مشكلات اساسی در كودكان است، والدین باید مراقب باشند كه هنگام خواب بطری در دهان كودك باقی نماند. باكتری‌ها روی پلا ك‌های دندانی كربوهیدرات‌ها را تجزیه كرده و اسید تولید می‌كنند، این خود موجب از بین رفتن مواد معدنی دندان‌ها می‌شود و چنانچه این فرایند تداوم یابد در دندان‌ها حفره تشكیل می‌شود.

در موارد شدید این خرابی دندان تا خط لثه جلو می‌رود. در حقیقت به محض رویش دندان باید آنها را با حوله تمیز یا مسواك كودك تمیز كرد. استفاده از خمیردندان تا سن ۲ سالگی ممنوع است و بعد از آن هم با مقدار خیلی كم باید دندان‌های بچه را مسواك كرد.

در رابطه با سلامتی دندان‌ها، شایسته است به نقش بارز ماده معدنی فلوئور اشاره كنیم، فلوئور هم به شكل مكمل و هم به شكل آب فلوئور دار به پیشگیری از ایجاد حفره در دندان كمك می‌كند. جایگزینی نمك طعام مصرفی از انواع معمولی با انواع فلوئور و ید دار، امكان مبارزه با پوسیدگی دندان را به خوبی فراهم می‌كند، به همین دلیل مصرف آن برای كودكان (به‌ویژه در سنین رویش دندان‌های دائمی) بسیار ضروری است. فلوئور نیز همانند ید از عناصر كمیاب و ناچیز در مواد غذایی رایج است. (به جز غذاهای دریایی، صدف، خرچنگ، میگو، جلبك و...) گرچه مصرف نمك فلوئوره می‌تواند فی نفسه این كمبود را جبران كند اما بهتر است از مصرف بی رویه آن اكیداً خودداری كنید، زیرا نتیجه معكوس می دهد و موجب ایجاد لكه های قهوه ای رنگی بر روی دندان می‌شود. كه تغییر رنگ دندان ها در اغلب كودكانی كه علاوه بر فلوئور موجود در آب مقدار زیادی مكمل فلوئور دریافت می‌كنند دیده می‌شود. (طبق پیشنهاد كمیته اطفال آكادمی آمریكا، باید مقدار مكمل فلوئور براساس مقدار فلوئور آب آشامیدنی هر منطقه باشد، همچنین تجویز این مكمل برای اطفال زیر ۶ ماه را ممنوع اعلام می‌كند.)

از دیگر موارد تأثیر گذار بر سلامت دندان‌ها می‌توان به ویتامین A اشاره كرد، این ویتامین برای تكامل نرمال استخوان و سلول‌های اپتیلیال متشكله مینای دندان نقش دارد و كامل بودن لایه مینای دندان ممكن است مقدار كافی این ویتامین را در ۵ سال اول عمر نشان دهد. منابع ویتامین A عبارتند از میوه‌ها (طیف زرد تا نارنجی) و سبزیجات برگ سبز (انبه، هویج، كدو حلوایی، اسفناج، بروكلی، طالبی، هندوانه، هلو، زردآلو و...)، جگر، شیر، تخم مرغ و كره. (به‌ویژه كره‌های فصل تابستان)

از سایر ویتامین‌ها و مواد معدنی تأثیر گذار می‌توان به Vite: (مركبات، فلفل سبز، توت فرنگی، جعفری، كیوی، كلم و...)، كلسیم (لبنیات، كشك، خرما، لوبیا سبز، شلغم و...)، كلر (غلات، فندق، خرما، گردو و...)، ید (جلبك، غذاهای دریایی، شاهی آبی و...)، منیزیم (مغز های گیاهی، سبزیجات برگ سبز تیره، گلابی، هلو، آناناس، موز و...) و همچنین فسفر، گوگرد و سلنیم اشاره كرد.

به‌عنوان مثال چنانچه صبحانه‌ای شامل یك بخش شیرین مانند چای و یا قهوه شیرین شده و دو قسمت غیرشیرین مانند تخم مرغ آب پز و نان و كره باشد، نوشیدنی شیرین آخر صبحانه صرف شود، حالت اسیدی پلاك میكروبی كمتر از زمانی است كه آن نوشیدنی اول غذا و یا یكجا در وسط غذا صرف شود. بهترین حالت زمانی است كه همه مواد غذایی (ایجاد كننده پوسیدگی+ غیر شیرین) با هم صرف شوند، زیرا حالت اسیدی در حد قابل قبولی قرار می گیرد. به هر حال مسواك زدن در پایان هر وعده غذایی و پس از صرف وعده های شیرین مهم ترین عامل در پیشگیری از پوسیدگی دندان به‌شمار می‌آید.