روزی که چریک، چریک را کشت

۳۶ سال از ۱۶ اردیبهشت ۱۳۵۴ گذشته است. روزی که چریک، چریک را کشت. روزی که مجید شریف‌واقفی یکی از کادرهای بلندپایه سازمان مجاهدین خلق در خیابان ادیب‌الممالک تهران به دست همرزمان …

۳۶ سال از ۱۶ اردیبهشت ۱۳۵۴ گذشته است. روزی که چریک، چریک را کشت. روزی که مجید شریف‌واقفی یکی از کادرهای بلندپایه سازمان مجاهدین خلق در خیابان ادیب‌الممالک تهران به دست همرزمان خود کشته و سپس جنازه‌اش در بیابان‌های مسگرآباد سوزانده شد. شاید اکنون پس از گذشت ۳۶ سال از این فاجعه که در بستر مبارزات سیاسی – اجتماعی با رژیم شاه شکل گرفته بود، سخن گفتن از آن، محلی از اعراب نداشته باشد، زیرا از همان سال‌های نخست پس از این فاجعه و در حالی که هنوز رژیم پهلوی بر ایران حکم می‌راند، تحلیل‌ها بر چرایی و چگونگی رخ دادن این فاجعه در همه طیف‌های مبارز شکل گرفت و بعدها نیز ادامه یافت. گروهی از چریک‌های مجاهد خلق پس از مدتی و در حالی که رهبران پایه‌گذار سازمان توسط رژیم شاه کشته شده بودند، ‌گرایش‌های مارکسیستی یافتند و در این راه خود را مجبور دیدند که کادرهایی که به مارکسیسم دلخواه ایشان تن نمی‌دادند را از سر راه بردارند. چنین بود که قتل مجید شریف‌واقفی یکی از بحث‌برانگیز‌ترین ترورهای درون سازمانی در میان نیروهای مبارز پیش از انقلاب شد.

اکنون ما بنا نداریم به شرح رخداد بپردازیم که این کار تاکنون بارها و بارها صورت گرفته است؛ اما آنچه هنوز در این‌باره با ابهام روبه‌رو است، چگونگی تغییر ایدئولوژی در سازمان مجاهدین خلق است که هنوز هم درباره آن پاسخ روشنی وجود ندارد. شاید عده‌ای بپرسند رخ دادن تروری این‌چنین آن هم در فاصله زمانی نسبتا زیادی با ما اکنون چرا باید اهمیت داشته باشد؟! قطعا پاسخ در این است که اهمیت تحلیل‌های تاریخی، ما را در آینده یاری خواهد کرد.

آنچنان که در دو گفت‌وگوی ذیل درباره چرایی رخ دادن تغییر ایدئولوژی در سازمان و سپس ترور فجیع مجید شریف‌واقفی دو دیدگاه مخالف مطرح است و این حالا پس از ۳۶ سال از رخ دادن واقعه تلخ ترور است. محمدمهدی جعفری یکی از چهره‌های نزدیک به سازمان مجاهدین خلق در سال‌های پیش از انقلاب درباره تغییر ایدئولوژی و ترور، توطئه ساواک را بی‌ربط نمی‌داند و نگاهی سخت‌افزاری به ماجرا دارد اما هوشنگ ماهرویان از چهره‌های روشنفکری که پیش‌تر متمایل به اندیشه‌های چپ بوده، تمام قضیه را نرم‌افزاری و مربوط به فضای به گفته او تلخ روشنفکری ایران در آن سال‌ها می‌داند و معتقد است حتی پس از واقعه ترور نیز فضای روشنفکری و مبارزه سیاسی در ایران آلوده به رویکردهای خودکامه عقیدتی بوده است. آنچه می‌خوانید متن دو گفت‌وگویی است که با محمد‌مهدی جعفری و هوشنگ ماهرویان به بهانه سالگرد ترور مجید شریف‌واقفی انجام شد.