هندوستان قندی‌ترین کشور دنیاست

سالیانه حدود ۸/۳ میلیون نفر از جمعیت جهان به علت دیابت و عوارض آن جان خود را از دست می‌دهند. طی یک دهه گذشته، حدود ۱۵۰ میلیون نفر به آمار بیماران دیابتیک افزوده شده است. آمارهای …

سالیانه حدود ۸/۳ میلیون نفر از جمعیت جهان به علت دیابت و عوارض آن جان خود را از دست می‌دهند. طی یک دهه گذشته، حدود ۱۵۰ میلیون نفر به آمار بیماران دیابتیک افزوده شده است. آمارهای جدید حاکی از شیوع سریع دیابت در کل جمعیت جهان است به طوری که در حال حاضر ۴/۶ درصد کل جمعیت جهان دیابتی هستند.

یعنی حدود ۳۸۰ میلیون نفر (که نیمی از اینها از بیماری خود بی‌خبرند). طبق برآورد فدراسیون جهانی دیابت، تا سال ۲۰۳۰ میلادی جمعیت دیابتیک‌های دنیا به رقم ۴۳۵ میلیون نفر فرد بالغ خواهد رسید و شایع‌ترین نقاط جغرافیایی جهان از نظر داشتن جمعیت دیابتیک در هندوستان ۵۰ میلیون، ایالات متحده آمریکا ۸/۲۶ میلیون، روسیه ۶/۹ میلیون و برزیل ۶/۷ میلیون نفر گزارش شده‌اند.

بالاترین نرخ دیابت روی نقشه جغرافیا در کشور کوچکی در اقیانوسیه به نام کشور نائورو دیده می‌شود (۹/۳۰ درصد جمعیت). یکی از شایع‌ترین مناطق جهان از نظر ابتلا به دیابت همین منطقه جنوب خلیج فارس یعنی شیخ‌نشین‌های کوچک عربی است. امارات متحده عربی با ۷/۱۸ درصد، عربستان سعودی ۸/۱۶ درصد، بحرین ۴/۱۵ درصد و کویت با ۶/۱۴ درصد در رتبه‌های بالای ابتلا در جهان قرار دارند.

انفجار دیابت که منظور انفجار جمعیت دیابتیک‌هاست، بی‌دلیل نیست که در سال‌های اخیر در نشریه‌های معتبر پزشکی جهان مطالبی چاپ می‌شود.

آیا بیماری دیگری را به جز دیابت سراغ دارید که چندهزار سال قبل از میلاد مسیح تاکنون شناخته شده و قرن‌های متمادی، تحقیقات دامنه‌‌دار در مورد آن صورت گرفته و همچنان این تحقیقات ادامه داشته باشد، ولی روزبه‌روز بر تعداد مبتلایان به آن افزوده شود و از توسعه آن جلوگیری نشده باشد؟!

چرا شیوع روزافزون دیابت نوع ۲، روند صعودی را طی می‌کند و به مرحله انفجار جمعیت (انفجار جمعیت دیابتی‌ها) رسیده است؟ چند دلیل عمده را می‌توان برای توجیه آن برشمرد:

اول: تسری سبک غلط زندگی از غرب به سر تا سر جهان،

دوم: اضافه وزن یا چاقی که تبدیل به معضلی جهانی شده و اگر بگوییم گرفتار جهانی چاق شده‌ایم، سخنی به گزاف نگفته‌ایم. چاقی، مادر دیابت نوع ۲ است.

سوم: غرب‌گرایی و تجددگرایی کاذب و صنعتی شدن جهان و تسلط ماشین بر انسان و خلاصه تن‌آسایی و کم‌تحرکی و اختلال در رفتار تغذیه،

چهارم: پیشرفت در تشخیص به موقع دیابت و ابداع تکنیک‌های مدرن تشخیصی،

پنجم: کاهش حد نصاب سطح گلوکز خون برای تشخیص دیابت (مانند کاهش سطح گلوکز ناشتا از ۱۴۰ به ۱۲۶ و...) و ارتقای غربال‌گری‌های دیابت.

طی ۱۰ سال گذشته، شیوع دیابت تقریبا دو برابر شده است. به‌علاوه حدود ۴۰ درصد بیماران دیابتی بدون تشخیص باقی‌ می‌مانند و با ازدواج‌های فامیلی ژن دیابت را به نسل‌های بعد منتقل می‌کنند.

دکتر منوچهر جزایری

فوق‌تخصص بیماری‌های غدد و متابولیسم

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران