خیابان سعدی یا لختی

خیابان سعدی یکی از خیابان‌های قدیمی و تاریخی تهران به شمار می‌رود که در گذشته به نام «خیابان لختی» معروف بود. امروزه این خیابان از شمال به خیابان انقلاب (شاه‌رضا) و از جنوب به امیرکبیر …

خیابان سعدی یکی از خیابان‌های قدیمی و تاریخی تهران به شمار می‌رود که در گذشته به نام «خیابان لختی» معروف بود. امروزه این خیابان از شمال به خیابان انقلاب (شاه‌رضا) و از جنوب به امیرکبیر (چراغ‌برق) ‌محدود می‌شود. خیابان لختی از دل ویرانه‌های باغ لاله که از باغ‌های قدیمی خارج از محدوده دارالخلافه بوده است، منشعب شد.

باغ باله که از باغ‌های سلطنتی قبل از دوران ناصری بود به محل اقامت و پذیرایی سفیران و نمایندگان دولت‌های خارجی اختصاص داشت با روی کارآمدن ناصرالدین‌شاه، باغ در داخل حصار پایتخت قرار گرفت و بعداز مدتی ویران شد و از مخروبه‌های باغ لاله، دو راسته خیابان به نام‌های لاله‌زار و لختی به‌وجود آمدند.

چون تمام درختان راسته سعدی از بین رفت این خیابان لخت و عور شد و از آنجا عده‌ای به این خیابان، لقب لختی داده‌اند. در مورد وجه تسمیه این خیابان نظرهای گوناگون و متفاوتی ارایه شده است؛ برخی معتقدند که این خیابان از خیابان‌های خلوت و عاری از سکنه تهران قدیم به‌شمار می‌رفت و تعداد انگشت‌شماری عابر در آن محل رفت و آمد داشتند که به‌دلیل خلوت بودن خیابان، حتی در روز روشن مورد چپاول و غارت دزدان قرار می‌گرفتند و به اصطلاح راهزنان، لخت‌شان می‌کردند و از این جهت به این خیابان، خیابان لختی می‌گفتند.

اما برخی مورخان بر این نظرند که خیابان سعدی از نخستین خیابان‌های پایتخت بود که در آن مظاهر غربی در آنجا بیش از هر خیابان دیگری، خودنمایی می‌کرد و اختصاص به محل عبور و مرور زنان بی‌حجاب و جوان‌های فکل کراواتی بود و به همین دلیل، عموم آن خیابان را به‌نام «خیابان لختی» صدا می‌زدند. کمپانی خارجی سینگر اولین ساختمان نوین به شیوه غربی را در این راسته بنا کرد که ساخت و ساز این شرکت سبب حرکت و تشویق دیگران برای ساختمان‌سازی و سکونت در خیابان لختی و به تدریج این خیابان به یکی از محله‌های مرکزی و پرجمعیت تهران قدیم تبدیل شد و به سعدی تغییر نام داد.

خیابان سعدی تا اوایل انقلاب اسلامی، بورس فروشگاه و تولیدی‌های پوشاک و لباس بود که امروزه تبدیل به قطب تجاری تولیدکنندگان و فروشندگان صنعتی، ابزارآلات و کشاورزی شده و بیش از ۳۰۰ فروشگاه را در خود جای داده است.