آیا من به سرطان سینه مبتلا می‌شوم؟

هفته قبل دختری بیست‌و پنج ساله با اضطراب به مطب آمد و از من خواست معاینه‌اش کنم. خودش غده‌ای در پستانش لمس کرده بود و از درد پستان‌ها که از چند روز قبل شروع شده بود، شکایت داشت.

هفته قبل دختری بیست‌و پنج ساله با اضطراب به مطب آمد و از من خواست معاینه‌اش کنم. خودش غده‌ای در پستانش لمس کرده بود و از درد پستان‌ها که از چند روز قبل شروع شده بود، شکایت داشت.

مادرش به دلیل سرطان پستان بتازگی جراحی شده بود و شیمی درمانی می شد و خاله اش بر اثر سرطان تخمدان فوت کرده بود. سوالش این بود که آیا من به سرطان پستان مبتلا شده ام؟ پس از انجام بررسی های کامل خوشبختانه تشخیص نهایی توده خوش خیم پستان بود.

سوال بعدی او این بود: چه کنم تا در آینده به این سرطان مبتلا نشوم؟ سرطان پستان از شایع ترین سرطان ها در جهان است و مانند اغلب سرطان ها، ژنتیک در بروز آن نقش دارد. کسانی که بستگان درجه اولشان دچار سرطان پستان شده باشند بخصوص اگر این اتفاق قبل از یائسگی رخ داده باشد، بیشتر احتمال دارد دچار سرطان پستان شوند.

در این افراد می توان از بررسی تست ژنتیکی خاصی استفاده کرد. به این ترتیب که اگر در این افراد جهش ژنتیکی در ژن BRCA۱&۲ وجود داشته باشد، احتمال ابتلا به سرطان سینه بسیار بیشتر می شود. باید دانست درد در پستان ها معمولا علامت سرطان نیست.

کسانی که چاق باشند یا در رژیم غذایی خود از چربی بیشتری استفاده کنند، شانس بیشتری برای ابتلا به سرطان پستان دارند. همین طور در کشورهای غربی کسانی که شراب بیشتری مصرف می کنند بیشتر احتمال دارد به سرطان پستان مبتلا شوند.

زنانی که هرگز باردار نشده اند بیشتر احتمال دارد دچار سرطان پستان شوند. همین طور زنانی که زودتر بالغ شده یا دیرتر یائسه می شوند، یعنی کل سال هایی که قاعده می شوند طولانی تر است، بیشتر مبتلا می شوند بنابراین کسانی که به صورت ساختگی یائسه می شوند یعنی با جراحی،تخمدان هایشان برداشته می شود، کمتر دچار این بیماری می شوند. در مورد قرص های ضدبارداری گفته می شود با مصرف این قرص ها احتمال ابتلا بیشتر می شود.

اما در پاسخ به دختر خانم یاد شده باید گفت متاسفانه هیچ روشی برای جلوگیری از ابتلا وجود ندارد، اما با تشخیص زودهنگام بیماری می توان به درمان سریع و مناسب و بهبود کامل دست یافت. البته به کسانی که سابقه خانوادگی و ژن جهش یافته BRCA ۱ یا BRCA۲ دارند پس از بچه دار شدن به تعداد کافی، توصیه می شود با جراحی، تخمدان ها را خارج کنند تا از احتمال سرطان سینه و تخمدان بکاهند، اما این یک درمان صددر صد مطمئن نیست و عوارض متعددی دارد.

به این افراد توصیه می شود انجام بررسی های پستان که شامل معاینه سالانه و انجام ماموگرافی (بررسی رادیولوژی پستان های ) سالانه را زودتر از چهل سالگی و در حدود ده سال زودتر از سن ابتلا در بستگان درجه یک انجام دهند تا در صورت وجود توده در پستان، معاینات، نمونه برداری و تشخیص زودتر انجام و هر چه سریع تر درمان مناسب آغاز شود.

دکتر ثریا عالمی

جراح و متخصص زنان و زایمان