آیا دو همسایه آشتی می­کنند

روابط ترکیه و ارمنستان با سفر عبدالله گل, رییس جمهور ترکیه به ایروان وارد مرحله تازه­ای شده است

روابط ترکیه و ارمنستان با سفر عبدالله گل، رییس جمهور ترکیه به ایروان وارد مرحله تازه­ای شده است. این اولین بار است که رییس جمهوری از ترکیه در کاخ ریاست جمهوری ارمنستان حضور پیدا کرده است. عبدالله گل به دعوت سرگی سرکیسیان، رییس جمهور ارمنستان راهی ایروان شد تا بازی فوتبال مقدماتی جام جهانی بین ترکیه و ارمنستان را تماشا کند.

سرگی سرکیسیان خطاب به عبدالله گل گفت که شما دعوت ما را پذیرفتید، ما را خوشحال کردید و من از طرف تمام مردم کشورم از شما تشکر می کنم.

سفر عبدالله گل به ارمنستان با مخالفت های زیادی در آنکارا و ایروان برگزار شد. گروه های لائیک ترکیه با توجه به درگیریهایی که بین دو کشور وجود دارد با این سفر مخالف بودند.

مرزهای ترکیه و ارمنستان بسته است، ارمنستان مرزهای ترکیه را به رسمیت نمی شناسد و پرونده نسل کشی ارامنه در دوران عثمانی ها پرونده ای است که همچنان روی میز باز است.

هرچند برخی از روزنامه های ترکیه اعلام کردند که این سفر با توجه به تیرگی روابط دیپلماتیک آنکارا- ایروان اقدامی تابوشکن و تاریخی است. در حالی که تحلیلگران ارمنی معتقدند که این سفر نمی تواند تغییرات مهمی در روابط دو کشور ایجاد کند.

البته به نظر می رسد که باز شدن مرزهای بین ترکیه و ارمنستان برای عبور کمک های انسان دوستانه ترکیه برای جنگ زدگان گرجی و همچنین آغاز روابط دیپلماتیک پس از ۷۲ سال می تواند در شرایط کنونی آغاز خوبی برای عادی سازی روابط بین دو همسایه باشد.

دکتر چلیکپالا استاد دانشگاه TOBB ترکیه و تحلیلگر مسائل قفقاز و ارمنستان معتقد است که دیوارهایی که بین دو کشور کشیده شده است باید فرو ریزد. وی معتقد است که هرچند این اقدام باید صورت می گرفت اما در شرایط کنونی این سفر به نفع ترکیه رقم نخواهد خورد.

دکتر چلیکپالا می گوید: گام های برداشته شده بسیار مهم هستند اما، زمان این سفر چندان مناسب انتخاب نشده است. در حالی که جنگ گرجستان همچنان ادامه دارد، فرصت مناسبی برای تمرکز بر روی مسئله ارمنستان نیست. چراکه در حال حاضر تفلیس از اهمیت استراتژیک بیشتری برای ترکیه برخوردار است. گرجستان دروازه ورودی ترکیه به آذربایجان و آسیای میانه است و امروز ترک ها نمی توانند مسائل گرجستان را ندیده بگیرند.

وی همچنین معتقد است که سفر عبدالله گل به ارمنستان موجب رنجیدگی آذربایجان شده است. این رفتار ترکیه می تواند سیاست های آذربایجان در قبال ترکیه را با نزدیک شدن به انتخابات در آذربایجان تغییر دهد.

این استاد دانشگاه در ادامه می افزاید که سفر عبدالله گل به ارمنستان سیاست های ارمنستان را نیز تحت تاثیر قرار می دهد، از آنجا که ارمنستان یکی از هم پیمانان روسیه به شمار می رود این اقدام ترکیه می تواند به نوعی حمایت ترکیه از ارمنستان را نشان دهد.

او معتقد است که این دیدار بیش از آنکه به نفع ترکیه رقم بخورد به نفع سرگی سرکیسیان تمام خواهد شد. سرکیسیان با وجود تمام مخالفت ها از عبدالله گل دعوت کرد تا به ارمنستان سفر کند. وی از این دیدار به نفع خود و برعلیه رقیب خود، لوون پتروسیان استفاده خواهد کرد. این درحالی است که پتروسیان تمایلی بیشتر به سمت غرب و ترکیه داشت و این اقدام می تواند وی را ضعیف تر کند.

این سفر همچنین می تواند توجه ترکیه را به سمت ارمنستان معطوف کرده از گرجستان دور کند. این همان استراتژی است که روسیه نیز از آن حمایت می کند.

دکتر چلیکپالا در خصوص حمایت واشنگتن از این سفر می گوید که واشنگتن نمی خواهد ترکیه به طور مستقل در گرجستان اعمال نفوذ کند بنابراین نگران روابط ترکیه و ارمنستان در شرایط کنونی نیست. از طرف دیگر می خواهد از طریق ارمنستان راه جدیدی برای انتقال انرژی از تفلیس به سمت ترکیه باز کند.

نویسنده : آرزو دیلمقانی