لزوم تبادل محبت میان دوستان

کار نیک ما نباید تنها برای افراد دور باشد و نزدیکانمان از ما ناامید باشند باید نخست به دوستان و نزدیکان پرداخت و خویشان به نیکی سزاوارترند

کار نیک ما نباید تنها برای افراد دور باشد و نزدیکانمان از ما ناامید باشند. باید نخست به دوستان و نزدیکان پرداخت و خویشان به نیکی سزاوارترند. کسی که به تو می‌دهد و از تو می‌گیرد دوستی تو با او باقی می‌ماند در حالی که اگر کسی پیوسته از تو بگیرد هیچ گاه به تو ندهد ناگزیر پیوند دوستی میان شما خواهد گسست.

اگر چه ممکن است کسانی که تنها می‌گیرند چند روزی موفق باشند ولی سرانجام روزی، زندگی هر آنچه را که گرفته اند از آنها خواهد گرفت.زندگی بر حق استوار است و حق یک انسان آن است که وی دارای وظایف و حقوقی است و اگر وظایف خود را به انجام نرساند حقوق خود او نیز ساقط خواهد شد، چنانچه عکس این سخن نیز صحیح است.

به همین ترتیب ما نیز اگر در رفتار خود با مردم درخواستی داریم باید در برابر هر چیز معادل آن را به دیگران بدهیم اگر دوستمان هدیه‌ای به ما داد ما نیز باید هدیه‌ای به او بدهیم. اگر بخواهیم برای پیوند دوستی میان مردم قانونی وضع کنیم چنین می‌گوییم: هر محبتی پاسخی دارد که درعمق، برابر و در سمت با محبت او متفاوت است. کسی که تو را دوست دارد تو نیز باید او را دوست بداری و کسی که به تو درود می‌فرستد تو نیز باید درودی نظیر آن یا بهتر به او بفرستی.حضرت علی(ع) می‌فرماید: کسی که حق او را ضایع کنی برادر تو نیست. دوست نزدیک تو همان کسی است که استحقاق دارد محبت او را با محبت و سخن نیک را با سخن نیک و هدیه را با هدیه و موضع‌گیری خوب او را با موضع گیری خوب پاسخ دهی و در غیر این صورت کسی که حقوقش را ضایع کنی برادر تو نیست. کار نیک ما نباید تنها برای افراد دور باشد و نزدیکانمان از ما نا امید باشند. باید نخست به دوستان و نزدیکان پرداخت ولی خویشان به نیکی سزاوارترند.کمترین مسئولیتی که باید در برابر دوستانمان انجام دهیم این است که محبت و بخشش آنها را جبران کنیم.

امام صادق(ع) می‌فرماید: در مصاحبت کسی که تو را همچون خود نمی‌داند خیری نیست و نیز می‌فرماید: کسی که محبت و اندیشه اش را برای تو گرد آورد تو نیز از او فرمان ببر. فرمانبری پاسخ محبت و اخلاص است و نیز می‌فرماید : چه زشت است کسی که برادرش حق او را بشناسد ولی او حق برادرش را نشناسد.بیشتر مردم از نبودن این صفت در میان خود شکایت دارند و می‌بینیم که این موضوع بر زبان دوستان جاری می‌گردد که در ضمن آن یکدیگر را سرزنش می‌کنند و هر یک از آنها هنگامی که با دوست خود دیدار می‌کنند به او می‌گوید: من بارها در خانه ات به ملاقات تو آمده ام چرا تو با رو گردانی و گرفتگی با من دیدار می‌کنی.

و امثال این گونه جملات عتاب آمیز و سرزنش‌‌ها و نکوهش‌هایی که میان دوستان مبادله می‌شود و صفای دوستی را بر آنان مکدر می‌سازد و حلاوت برادری را از میان می‌برد. آنچه موجب برانگیختن این نگرانی‌‌ها می‌شود آن است که در میان بیشتر دوستان برادری و همیاری به طور یکسان انجام نمی‌شود و دوستی و محبت بر اساس عدالت میان آنها تبادل نمی‌یابد و حقوق به طور متقابل و برابر میان آنها برقرار نیست؛ از این‌رو این‌گونه احساسات که در سینه‌‌ها به جوش می‌آید ظهور می‌یابد و نفس را مکدر و فکر را مشغول می‌سازد. لذا پیامبر اکرم(ص) وائمه اهل بیت(ع) به ضرورت مقابله و برابری در محبت هشدار داده اند تا معنای دوستی و برادری به کمال برسد.