«اوباما» علیه «کنگره» بر سر ایران

راستی آزمایی و اعتمادسازی ایران و ۱ ۵ در فرآیند شش ماهه برنامه اقدام مشترک را می توان مهم ترین کانون و پایه توافق هسته ای ژنو نامید

راستی‌آزمایی و اعتمادسازی ایران و ۱+۵ در فرآیند شش‌ماهه برنامه اقدام مشترک را می‌توان مهم‌ترین کانون و پایه توافق‌ هسته‌ای ژنو نامید. در این چارچوب، برداشتن گام‌های اعتما‌د ساز موضوعی است که می‌تواند بندها و مکانیسم‌های اجرایی توافق را بیش از پیش به سمت حل و فصل و رسیدن به یک دستاورد ملموس و مشخص، هدایت کند. اقدام باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا در وتوی تحریم‌های احتمالی سنا را شاید بتوان مهم‌ترین اظهار نظر و مهم‌ترین اقدام عملی در راستای اعتمادسازی و وفادار ماندن به توافق هسته‌ای ژنو دانست.

توافق هسته‌ای در محک اعتمادسازی متقابل

اوباما تحریم سنا علیه ایران را وتو خواهد کرد

دولت اوباما که در هفته‌های اخیر به دفعات از کنگره خواسته‌است تا از تحریم‌های جدید علیه ایران خودداری کند، در جدیدترین موضع‌گیری خود به نقل از سخنگوی کاخ سفید گفته است که اگر سنا تحریم‌های جدیدی را علیه ایران به تصویب برساند، مصوبه سنا را «وتو» خواهد کرد. جی کارنی، سخنگوی کاخ سفید در همین‌باره به خبرنگاران گفت: «دولت بارها به کنگره گفته‌است که مقطع کنونی زمان مناسبی برای تحریم‌های جدید نیست». به گفته سخنگوی کاخ سفید، تصویب تحریم‌های جدید در کنگره آمریکا، در هر قالبی، به دیپلماسی آمریکا ضربه می‌زند و این خطر وجود دارد که فرصت به دست آمده برای نیل به راه‌حل دیپلماتیک برای مساله اتمی ایران از بین برود. در توافق ژنو که هفته اول آذرماه منعقد شد، قید شده‌است که هیچ‌یک از طرف‌ها در طول شش ماه تحریم‌های تازه‌ای مربوط به برنامه هسته‌ای ایران وضع نخواهند کرد. اظهارات اوباما در واکنش به اقدام جدید سنای آمریکا است.

۲۶ سناتور ارشد دموکرات و جمهوریخواه طرحی را برای تحریم بیشتر صادرات نفت ایران آماده و آن را به امضا گذاشته اند. مبتکران این طرح سناتور دموکرات رابرت منندز رییس کمیته روابط خارجی سنا، سناتور دموکرات، چاک شومر و سناتور جمهوریخواه مارک کرک هستند. در عین حال ۱۰ نفر از روسای کمیته‌های سنا در حمایت از این اقدام اوباما با تصویب تحریم‌های جدید مخالفت کرده‌اند.

به گزارش خبرگزاری رویترز، این ده سناتور دموکرات همگی از روسای کمیته‌های سنای ایالات متحده از جمله کمیته‌های قضایی، انرژی و اطلاعات هستند. احتمال تصویب تحریم‌های جدید توسط کنگره در حالی مطرح می‌شود، که پیش‌تر هم واشنگتن پست از قول یک مقام ارشد کاخ سفید نوشت که تصویب تحریم‌های جدید علیه ایران، احتمال وقوع جنگ را تقویت می‌کند. محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران نیز در گفت و گو با واشنگتن پست و همچنین یورونیوز با انتقاد از اقدام تحریمی آمریکا، گفت که این اقدام اگر چه نقض توافق ژنو نیست، اما می‌تواند مرگ توافق ژنو را در پی داشته باشد.

پنج‌شنبه هفته گذشته پس از اضافه شدن چندین فرد و شرکت به فهرست‌ تحریم‌های ایران، گروه مذاکره‌کنندگان ایران در انتقاد از این اقدام، میز مذاکرات را ترک و تاکید کردند که چنین اقدامی خلاف روح توافق است. با رفع برخی موانع، مذاکرات کارشناسی دو طرف از روز پنج‌شنبه مجددا از سر گرفته شد و دیروز جمعه هم ادامه پیدا کرد. این دور مذاکرات، که در ژنو برگزار می‌شود، برای روشن شدن روندهای اجرایی برنامه هسته‌‎ای ایران و رفع بخش‌هایی از تحریم‌های وضع‌شده علیه ایران است.

همزمان در مسکو هم حمایت از توافق هسته‌ای و جلوگیری از تحریم‌های جدید علیه ایران خریدار خود را دارد. ولادیمیر پوتین رییس‌جمهور روسیه ضمن تعریف و تمجید از نقش آمریکا در رسیدن به توافق هسته‌ای با ایران، ابراز امیدواری کرد که تصمیم آمریکا برای گسترش فهرست سیاه تحریم‌ها علیه ایران، پیشرفت به سمت یک توافق جامع را تضعیف نکند.

به گزارش «ایسنا» پوتین در یک کنفرانس خبری سالانه گفت که توافقی که ماه میلادی گذشته بین ایران و گروه ۱+۵ حاصل شد، بدون «موضع منطقی» دولت باراک اوباما رییس‌جمهور آمریکا امکان‌پذیر نبود. پوتین گفت: «درباره تحریم‌ها باید بگویم که به نظر من این یک تصمیم با نتایج معکوس است. من امیدوارم اقدامات در این زمینه مانعی برای اینکه همه ما به سمت راه‌حلی برای موضوع هسته‌ای ایران حرکت کنیم، نباشد.»

پوتین که بارها از اقدامات آمریکا و اروپا علیه ایران در خارج از چارچوب تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل انتقاد کرده است، تاکید کرد که ایران حق داشتن یک برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز را دارد و جامعه بین‌المللی حق ندارد خواستار محدودیت‌های تبعیض‌آمیزی روی آن شود.

پرز: راه‌حل دیپلماتیک برای موضوع هسته‌ای ایران را خواستاریم

از سوی دیگر رژیم صهیونیستی اگرچه همواره مخالف هر گونه توافقی بر سر پرونده هسته‌ای ایران بوده، اما اختلاف نظر میان شیمون پرز رییس‌جمهوری و بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی موضوعی است که در برنامه هسته‌ای ایران به چشم می‌خورد. پرز در تازه‌ترین مواضع خود که در دیدار با وزیر امور خارجه چین انجام گرفت، تاکید کرد که این رژیم نیز مانند کشورهای جامعه بین‌المللی خواستار یک راه‌حل دیپلماتیک برای موضوع هسته‌ای ایران است.

شیمون پرز، رییس رژیم صهیونیستی در دیدار با ونگ یی، وزیر امور خارجه چین مدعی شد که این رژیم با تهدیدهای جدی و فرصت‌هایی بزرگ مواجه است و با ادعای اینکه یکی از این تهدیدها ایران هسته‌ای است، در عین حال گفت که فرصت برقراری صلح نباید نادیده گرفته شود.

به گزارش روزنامه اورشلیم پست، پرز در بخشی از سخنانش گفت: «جهان که چین یکی از بازیکنان اصلی آن است باید به مردم ایران کمک کند که از سیاست تهدید فاصله بگیرند.» وی افزود: این رژیم، مانند چین یک راه‌ دیپلماتیک را برای حل موضوع هسته‌ای ایران ترجیح می‌دهد.

رییس رژیم صهیونیستی ابراز عقیده کرد که فشار دیپلماتیک باید حفظ شود تا اطمینان حاصل شود که تحریم‌ها موثر باقی می‌مانند و مدعی شد که ایران باید مجبور شود از بازرسی‌ها و محدودیت‌هایی که جامعه بین‌المللی دنبال آن است، پیروی کند.

تردید فابیوس نسبت به توافق نهایی با ایران

اما در سوی دیگر ماجرا و در سازی ناکوک، وزیر امور خارجه فرانسه با بی‌توجهی به صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران، مدعی شد که ایران ممکن است هرگز حاضر به کنار گذاشتن توانایی‌های هسته‌ای تسلیحاتی‌اش نشود؛ او همچنین نسبت به شانس رسیدن به یک توافق نهایی با تهران در زمینه برنامه هسته‌ای‌اش ابراز تردید کرد.

به گزارش «ایسنا» لوران فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه روز پنج‌شنبه در گفت‌وگو با روزنامه وال استریت ژورنال مدعی شد که نگرانی‌هایی دارد درباره این که ایران در زمینه محدود کردن برنامه هسته‌ای‌اش تا چه حد پیش خواهد رفت. به گزارش شبکه خبری فرانس ۲۴، فابیوس با تکرار اتهامات غرب مبنی بر نظامی بودن برنامه هسته‌ای ایران مدعی شد که مشخص نیست که آیا ایرانیان حاضر می‌شوند برای همیشه هرگونه ظرفیت دستیابی به سلاح را کنار بگذارند یا تنها با ایجاد وقفه در برنامه هسته‌ای‌شان موافقت خواهند کرد.

فابیوس در ادامه ادعاهایش گفت: «آنچه مهم است، اطمینان از این است که ایران به آنچه او توانایی تسلیحاتی شدن خواند، دست نخواهد یافت.» این ادعاها در حالی مطرح می‌شود که پیش‌تر فرانسه در مذاکرات هسته‌ای ژنو ۲ در لحظات آخر مانع از رسیدن به توافق شد.