۷ چیزی که استرس را قابل تحمل می‌کند

در مجموع، محرک‌های تنش‌زا زمانی باعث فشار روانی بد می‌شوند که خواست‌های موقعیت از قابلیت‌های بیشتر باشند. به طور اختصاصی‌تر، برخی از ویژگی‌های تعیین کننده قدرت آسیب‌رسانی …

در مجموع، محرک‌های تنش‌زا زمانی باعث فشار روانی بد می‌شوند که خواست‌های موقعیت از قابلیت‌های بیشتر باشند. به طور اختصاصی‌تر، برخی از ویژگی‌های تعیین کننده قدرت آسیب‌رسانی محرک‌های تنش‌زا به شرح زیر هستند.....

۱)مهار: محرک‌های تنش‌زا هنگامی زیان بیشتری می‌رسانند که هیچ‌گونه مهاری بر آنها نداشته باشیم. در پژوهشی دو گروه را زمانی که مشغول تکلیف غلط‌گیری متون بودند در معرض سرو صدای بلند قرار دادیم. به گروه اول گفته شده بود که با فشار دادن یک دکمه می‌توانند سر و صدا را قطع کنند اما از آنها نخواسته بودیم که چنین کاری بکنند. با اینکه هیچ‌کدام از آزمودنی‌های مزبور دکمه را فشار ندادند اما می‌دانستند که قادرند سر و صدا را مهار کنند. آزمودنی‌های گروه دوم به هیچ‌وجه نمی‌توانستند سر و صدا را متوقف سازند. هر دو گروه مجبور بودند تحت شرایطی به کار بپردازند که در آن یک محرک تنش‌زای فیزیکی یکسان وجود داشت اما عملکرد گروهی که امکان مهار محرک ناخوشایند را داشت، بهتر بود.

۲) پیش‌بینی‌‌پذیری: عامل دیگری که استرس را قابل تحمل‌تر می‌کند، قابلیت پیش‌بینی است. موش‌هایی که ضربه‌های غیرقابل پیش‌بینی را دریافت کرده بودند بیش از موش‌هایی که ضربه‌های مشابه اما قابل پیش‌بینی را گرفته بودند، مبتلا به زخم‌های گوارشی شدند. دانشجویانی که به محض ورود به دانشگاه در ترم اول کاتالوگ‌هایی از نحوه انتخاب واحد، عملکرد استادان و ساختمان‌های دانشگاه و... گرفته بودند، سازگاری بهتری را طی سال اول دانشگاه از خود نشان دادند.

۳) حمایت اجتماعی: هنگامی که محرک‌های تنش‌زا شبکه اجتماعی ما را بگسلند، کنار آمدن با آنها خیلی سخت است. تعارض‌های خانوادگی، پاشیده شدن خانواده به دلیل اطلاق و مرگ یک شخص دوست‌داشتنی می‌تواند جزو محرک‌های فوق‌العاده تنش‌زا به حساب آید.

۴) خودانگاره: اگر محرک‌های تنش‌زا نحوه خودنگری‌ ما را مورد تهدید قرار دهند، در کنار آمدن با آنها دشواری زیادی خواهیم داشت. مثلا اگر دانشجو خودش را یک دانشجوی متوسط در نظر بگیرد، نمره پایین آن چنان باعث ایجاد فشار روانی بد نمی‌شود اما اگر به این مساله افتخار کند که همیشه نمره‌های بالا می‌گیرد، آن گاه یک نمره پایین می‌تواند بسیار اضطراب آفرین و مشوش‌کننده باشد.

۵) تغییرات: حتی عده‌ای می‌گویند هرگونه تفسیر (بد یا خوب) در زندگی به دلیل آنکه شما را وادار به انطباق و سازگاری مجدد می‌کند، باعث ایجاد فشار روانی می‌شود. مثلا ازدواج معمولا به عنوان یک رویداد شادی‌بخش تلقی می‌شود اما این رویداد به سازماندهی مجدد چشم‌گیری در زندگی منجر می‌شود.

۶) محرک‌های چندگانه تنش‌زا: اگر محرک‌های آزارنده جزیی به یکباره بر سر ما فرود آیند، می‌توانند حتی بیش از رویدادهای اصلی زندگی بر کارکرد روانی و فیزیولوژیایی ما اثر بگذارند. بد نیست که بدانید شایع‌ترین محرک‌های آزارنده عبارت‌اند از: نگرانی درباره وزن، سلامت یکی از اعضای خانواده و مشکلات اقتصادی.

۷) ویژگی‌‌های شخصیتی: برخی افراد در برابر عوارض محرک‌های تنش‌زا بسیار آسیب‌پذیرند. برخی دیگر بسیار مقاوم‌اند. هیچ‌کس به محرکی پاسخی را که دیگران به آن داده‌اند، نمی‌دهد. مثلا فرض کنید که افراد مختلف در مواجهه با فرد نقابدار چه واکنشی‌های متفاوتی را نشان می‌دهند. برخی از عوامل شخصی که بر آسیب‌پذیری نسبت به فشار روانی تاثیر می‌گذارند عبارت‌اند از: مهارت‌ها، عوامل ارثی و سنخ شخصیتی.