بهشتی؛ سیاستمدار حزب‌گرا

برخی از انسان‌ها یك‌بار می‌آیند و برای همیشه می‌مانند و بعضی دیگر انگار نه انگار همان یكبار هم آمده‌‌اند.
شهید بهشتی از دسته اول بود. وی خود گفته بود: «ما راست قامتان جاودانه …

برخی از انسان‌ها یك‌بار می‌آیند و برای همیشه می‌مانند و بعضی دیگر انگار نه انگار همان یكبار هم آمده‌‌اند.

شهید بهشتی از دسته اول بود. وی خود گفته بود: «ما راست قامتان جاودانه تاریخ خواهیم بود» و چه درست می‌گفت. آیت‌الله دكتر بهشتی سرانجام به همراه ۷۲ تن از یاران خود كه بخش اعظم آنها اعضای حزب جمهوری‌ اسلامی بودند، در هفت تیر ۱۳۶۰ به شهادت رسید.

وی دارای ویژگی‌های قابل‌توجهی بود كه او را از دیگران متمایز می‌ساخت. در این‌باره نكات زیر قابل‌توجه است.

۱) شهید مظلوم بارها گفته بود: «ما شیفتگان خدمتیم و نه تشنگان قدرت» واقعیت همان است كه بهشتی می‌گفت. اصولا سیاستمداران را می‌توان به دو دسته تقسیم كرد؛ برای عده‌ای قدرت اصالت دارد و قدرت فی‌نفسه برای آنان مطلوب است، چرا كه سبب ارضای غریزه قدرت‌طلبی آنان می‌شود، اما برای دسته دیگر، قدرت ابزاری بیش نیست تا با آن بتوانند منافع ملی را تامین و به این ترتیب خدمتی به مردم بكنند.

بهشتی در زمانه‌ای این سخن را می‌گفت كه مدعیان خلق، وی و یارانش را متهم به قدرت‌‌‌طلبی می‌كردند. اما نگاهی به آن روزها نشان می‌دهد فقط گذشت زمان می‌تواند پرده از واقعیت‌ها بردارد و سره و ناسره را از هم تفكیك كند.

مدعیان خلق كه شعارهای ضدامپریالیستی آنها گوش فلك را كر كرده بود پس از مدتی به دامن امپریالیست‌ها كوچ كردند و آنان كه از سوی مدعیان خلق متهم به قدرت‌طلبی می‌شدند از سوی مردم ارج و قرب و عزت یافتند: «خوش بود گر محك تجربه آید به میان / تا سیه روی شود هر كه در او غش باشد»

۲) بهشتی مرد تشكیلات و تحزب بود. وی نه‌تنها در مذمت تحزب واقعی و اصیل سخنی نگفت بلكه همیشه مشوق آن بود. وی معتقد به نقش احزاب در مدیریت‌ جامعه بود و به همین دلیل به همراه آیت‌الله خامنه‌ای، هاشمی‌رفسنجانی، موسوی‌اردبیلی و شهید محمدجواد باهنر حزب جمهوری اسلامی را تاسیس كرد. حزبی كه در سالیان آغاز انقلاب اسلامی نقش مهمی در طرح مقوله تحزب و گسترش آن در اقصی‌ نقاط كشور داشت.

این حزب توانست در یك انتخابات كاملا دموكراتیك اكثر كرسی‌های مجلس اول را به خود اختصاص دهد. انتخاباتی كه در آن تمامی جریان‌های فكری – سیاسی برآمده از انقلاب حاضر بودند.

بنابراین بر جریان فكری – سیاسی كه درصدد بازتولید فضای آغازین انقلاب است فرض است كه از شهید بهشتی توجه و اهتمام به مقوله تحزب و از حزب جمهوری اسلامی كه دبیركل آن، شهید مظلوم بود، شهامت و شجاعت حضور در یك انتخابات آزاد و دموكراتیك را بیاموزند و بیش از آنكه به تحزب و ارعاب متوسل شوند به منطق استدلال و ایجاب روی آورند.

غلامعلی دهقان