پنجشنبه, ۲۰ دی, ۱۴۰۳ / 9 January, 2025
مجله ویستا

تبعیت از سیره رضوی راه رسیدن به کمال


تبعیت از سیره رضوی راه رسیدن به کمال

گفته شده که تنها روایت صادره از اهل بیت ع به زبان فارسی مربوط به امام رضا ع است
ایشان عالم اهل بیت ع و امام رئوفی هستند که حوایج را بسیار سریع برآورده می کنند که البته این مهم برگرفته از خصلت الهی سریع الرضایی ایشان است و خودحاکی از عمق محبت و علاقه ثامن الحجج ع به شیعیان و محبانش است در ادامه بیشتر بخوانید

** شاخصه های انسان مؤمن در کلام پیشوای هشتم

استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم در تبیین مهم‎ترین شاخصه‎ها و نشانه های انسان مومن و متقی در کلام نورانی امام رضا(ع) می‏گوید: با دقت در کلام امام رضا(ع) متوجه خواهیم شد که شاخصه و نشانه شیعه واقعی، رعایت تقوای بالا و اطاعت از خدا و اهل بیت(ع) در هر شرایطی است.

یکی دیگر از نشانه های انسان مؤمن، اهتمام ویژه به اجرای سنت حسنه صله رحم است؛ تا آنجایی که حضرت می فرمایند: کسی که صله رحم نکند، تقوای الهی را رعایت نکرده است.

امام رضا(ع) در حدیث نورانی می فرمایند: مؤمن باید واجد سه سنت و خصلت نیکو باشد؛ سنتی از خدا داشته باشد و آن هم این که اسرار مردم را فاش و برملا نکند؛ سنتی از پیامبر اکرم(ص) الگو گرفته باشد و آن اینکه مدارا با مردم را سرلوحه زندگی خود قرار دهد و بالاخره این که سنتی از امام و ولی داشته باشد و آن اینکه صبور باشد و در مشکلات و سختی ها، صبر پیشه سازد که این سه عامل از جمله اساسی ترین عوامل کمال برای انسان به شمار می روند.

حضرت رضا(ع) حقیقتاً نیز خود در زندگی شان این گونه بودند و به همین خاطر است که کلام ایشان بر عُمق جان شیفتگان و محبان و ارادتمندان می نشست و شیعیان تابع کلام و سیره ایشان بودند. عباسی همچنین با اشاره به این که امام رضا(ع) دارای مقام عالی رضایت در عرصه بندگی خدا بودند، اظهارمی‎کند: همه کسانی که می خواهند بندگی واقعی خدا را انجام دهند، باید به تأسی از سیره نورانی حضرت، آنچه موجب رضایت خدای متعال است را انجام داده و اساساً واسطه رضایت الهی نیز وجود مقدس حضرت علی بن موسی الرضا(ع) است. از سوی دیگر اُنس با خدا و تهجد، اهتمام به اندیشه و معرفت در نفس و معاشرت صمیمانه و متواضعانه با مردم از جمله شاخصه های سیره نورانی امام رضا(ع) است که اگر هرکدام از ما این ویژگی ها را داشته باشیم بی شک زندگی سعادتمندانه ای خواهیم داشت.

**انس فوق العاده با قرآن و تدبر در آیات وحی

این استاد حوزه و دانشگاه همچنین با اشاره به ابعادی از سیره علمی و عملی امام رضا(ع) خاطرنشان می‏کند: حضرت انس فوق العاده ای با قرآن کریم داشتند؛ به طوری که هر سه روز یک ختم قرآن انجام می دادند و خودشان می فرمودند چون در آیات تفکر و اندیشه می کنم ختم قرآن، سه روز به طول می انجامد، وگرنه روزی یک بار این کار را انجام می دادم. وی اضافه می‎کند: از دیگر ویژگی های ایشان کرامت و بزرگواری و ادب بسیار بالایشان در زندگی فردی و اجتماعی است که اینها هم البته برگرفته از سیره قرآنی حضرت و انس فوق العاده ایشان با قرآن کریم است.

**هنر بزرگ امام رضا(ع)مهندسی تهدیدات به فرصت بود

یک عضو شورای عالی حوزه های علمیه هم هنر بزرگ امام رضا(ع) را تبدیل یک ظلم و هجرت اجباری به یک فرصت استثنایی برای تغییر روند هدایت و شکل گیری یک جریان قوی دینی خواند.

حضرت امام رضا(ع) یک نقطه درخشان و فصل نو در تاریخ امامت بودند. رویداد بزرگ ولایتعهدی در ابتدا به ظاهر ناگوار و اجباری بود، ولی هنر انسان‎های بزرگ آن است که از وقایع غیر اختیاری، فرصت‎های بزرگ می‏ سازند و از آن بهره برداری می ‏کنند.

امام رضا(ع) در شرایطی قرار گرفتند که دستگاه خلافت عباسی به دنبال تجربه نویی در زمامداری بود و اقدامی بی سابقه کرد که بعد از آن نیز دیگر روی نداد. خطر این تجربه این بود که دستگاه امامت را در دستگاه خلافت هضم می‎کرد؛ مأمون این ریسک بزرگ را انجام داد و هدف آن بود که گفتمان ولایت که همیشه از جریانات دیگر جدا بود در این دستگاه هضم شود. وی اضافه می‎کند: نکته دیگر در این مهاجرت، مقاومت است یعنی جریان حق اجازه هضم شدن در دستگاه ظلم و باطل را ندهد؛ فشاری که روی امام رضا(ع) بود کمتر از هجمه علیه امام حسین(ع) نبود زیرا جنس این هجمه از همه جوانب و ابعاد بود.

**سیمای الهی امام رضا(ع)،معجزه برون رفت از بحران اخلاقی

جایگاه امام در زندگی، جایگاه چراغ در شب تاریک است؛ یعنی چونان که در شب تار، در شب ظلمانی، نیازمند چراغ هستیم و چشم ما شب تاریک را کفایت نمی کند، نیازمند یک چراغ هستیم.

در ظلمت مطلق شب تشخیص خطر برای ما ممکن نیست؛ اگر بیرون از خانه باشیم هیچ امنیتی از افتادن در چاله ها نداریم، هیچ امنیتی از برخورد با حیوانات موذی، زهردار، قاتل، کشنده، نداریم و اگر در خانه باشیم چشم ما کمک صددرصدی به ما نمی کند، حتی از تشخیص رنگ هاو گلهای فرشی که رویش نشستیم عاجز هستیم، ناتوان خواهیم بود؛ این موقعیت امام(ع) است. نویسنده کتاب «زندگی با خورشید هشتم» ادامه می‎دهد: امام در زندگی تاریک این دنیا به منزله همان چراغ است، جدایی از امام و فرهنگ اهل بیت(ع) مساوی با برخورد به انواع خطرهای فکری، روحی، روانی، خانوادگی، اجتماعی و اقتصادی است. از این رو معیار سنجش و عهده دار هدایت جامعه بشری تا قیامت هستند.

امامان پاک ما در میان مردم و با مردم می زیستند وعملا به مردم درس زندگی و پاکی و فضیلت می آموختند. آنان الگو و سرمشق دیگران بودند و با آن که مقام رفیع امامت آنان را از مردم ممتاز می ساخت و برگزیده خدا و حجت او در زمین بودند؛ درعین حال در جامعه حریمی نمی گرفتند و خود را از مردم جدا نمی کردند و به روش جباران انحصار و اختصاصی برای خود قائل نمی شدند، و هرگز مردم را به بردگی و پستی نمی کشاندند و تحقیر نمی کردند. آنان نمونه بارز اسوه حسنه هستند.

یکی از همین اولیای پاک الهی و اوصیای الهی، امام رضا(ع) بودند که بررسی ابعاد ویژه اخلاقی آن حضرت برای همه اعصار و قرون یک درس ماندگار است.

«ابراهیم بن عباس» درباره روش اخلاقی آن حضرت می گوید: هرگز ندیدم آن حضرت، با سخن خود در حق کسی جفا کند (و مورد اهانت و آزار قرار دهد) و یا کلام کسی را قبل از آنکه پایان یابد، قطع کند. نیاز نیازمندان را برآورده می ساخت و هرگز حاجتمندی را که توان انجام حاجت او را داشت، رد نمی کرد. هرگز پای خود را نزد دیگران دراز نمی کرد و هرگز در حضور دیگران به چیزی تکیه نمی‎داد. هرگز ندیدم غلامان و خدمۀ خود را دشنام دهد و ندیدم که در جمع با صدای بلند بخندد؛ بلکه خنده اش تبسّم بود.