تفاوت های محلی و سبک مناره های سلجوقی در ایران

فاطمه السولیتی برگردان از علی نوراللهی

مقدمه:  ایران در دوران حاکمیت سلجوقیان به یک دوره رونق اقتصادی و فرهنگی دست یافت. تکنیک‌های خلاقانه‌ای در معماری و هنر سلجوقی ابداع شد که تاثیر عمیقی بر روی تحولات هنرهای بعدی داشت. هنر سلجوقی تلفیقی است از هنر ایرانی، اسلامی و آسیای مرکزی( ترکیه). و سنگ تراشی احتمالا از ویژگی‌های برجسته کمک سلجوقیان به هنر اسلامی و معماری در دوره سلجوقی بوده است. سنگ مصالح اصلی ساختمان بود. هرچند آنها از آجر نیز برای ساخت مساجد کوچک و برجهای مقبره ای و همچنین مناره استفاده می‌کردند. در سازه های سنگی بزرگتر، آجر جهت تزئین و عمدتا در ساختار فوقانی ساختمان اضافه می شد و به ندرت برای داخل بنا به کار می رفت.

 

از قرن 10 میلادی آجر کاری تزیینی به دو روش توسعه یافته است اولی: پیوندها (بندهای) آجری که در طول فرایند ساخت و سازگذاشته می شوند و نقش سازه ای دارند. دومی: پوشش های آجری که از بخش های پیش ساخته جمع شده اند. تولید و انتخاب آجر بین این دو روش متفاوت است. با این حال هر دو از یک جنبه مشترک برخوردارند: اتکا به هندسه. از طریق پیوندهای آجری، آجرها به شکل استاندارد در طرح های هندسی مدولار کار گذاشته می‌شوند، در حالی که با پوشش ها، آجرها برای هر گونه استفاده ای جهت سازگاری با یک الگوی منحصر به فرد برش می‌خورند. این مقاله یک تحلیل مقایسه ای است از تغییرات درسبک های مناره های دوران سلجوقی شامل نمونه هایی که در اصفهان و چهار منطقه دیگر ایران مشاهده می شود. سوالات ذیل جهت رهنمودهایی برای پژوهش ارائه شده است.

1-نقش دوره سلجوقی در معماری مناره ها در ایران چیست؟

2-ویژگی های برجسته معماری مناره های اصفهان در دوران سلجوقی چیست؟

3-تفاوت ها و شباهت ها در سبک مناره های اصفهان و چهار منطقه دیگر ایران چیست؟

نویسنده: دکتر فاطمه السولیتی موزه دولتی قطر

برای خواندن متن کامل مقاله فایل پیوست را ملاحظه فرمایید. 

پیوست	اندازه
28993.pdf	5.08 MB