جمعه, ۱۰ اسفند, ۱۴۰۳ / 28 February, 2025
مجله ویستا

دایـاسپـورای افغــان رویای امنیـت، کـار، آزادی



      دایـاسپـورای افغــان رویای امنیـت، کـار، آزادی
آزاده زمانـي و حامـد يغمائيــان

جمهوری اسلامی افغانستان نام قراردادی حکومتی است که پس از سرنگونی رژیم طالبان در گستره‌ای با ٦٤٧٥٠٠ کیلومتر مربع و یکسره محصور در خشکی تأسیس شده است. این کشور کوهستانی و ناهموار با ٥٥٢٩ کیلومتر مرز زمینی با کشورهای پاکستان(٢٤٣٠ کیلومتر), چین(٧٦ کیلومتر), تاجیکستان(١٢٠٦ کیلومتر), ازبکستان(١٣٧ کیلومتر), ترکمنستان(٧٤٤ کیلومتر), و ایران(٩٣٦ کیلومتر) هم‌مرز است و بر اساس آمارهای سال ٢٠٠٦ میلادی, جمعیتی برابر با ٣١٠٥٦٩٩٧ نفر دارد که ٥٣ درصد آن را افراد بین ١٥ تا ٦٤ سال تشکیل می‌دهند و میانگین سنی ٦/١٧ سال بیانگر بافت جمعیت جوان این کشور است. نرخ رشد جمعیت معادل ٦٧/٢ درصد و نرخ مرگ‌و‌میر برابر ٣٤/٢٠ وفات به ازای هر ١٠٠٠ نفر می‌باشد. اقوام پشتو, تاجیک, ازبک, هزاره, ایماق, ترکمن و بلوچ در این کشور ساکن بوده و ٨٠ درصد مردم افغانستان را مسلمانان‌ِ سنی مذهب تشکیل می‌دهند و ١٩ درصد مردم هم مسلمانان شیعه هستند. درصد مرگ‌و‌میر نوزادان معادل ٢٣/١٦٠ وفات در هر ١٠٠٠ تولد, امید به زندگی ٣٤/٤٣ سال و نرخ باروری زنان برابر ٦٩/٦ نوزاد به نسبت هر زن است. نرخ باسوادی, که افراد بالای ١٥ سالی که سواد خواندن و نوشتن دارند, را در بر می‌گیرد معادل ٣٦ درصد است که مردان با ٥١ درصد و زنان با ٢١ درصد از تحصیلات حداقلی بهره برده‌اند. یعنی از هر ٢ مرد یک نفر سواد خواندن دارد و از هر ٥ زن ٤ نفر از تحصیل محروم بوده‌اند.
نام افغانستان به عنوان یک کشور مستقل تنها از حدود ٢٦٠ سال پیش مطرح شده و پیش از آن این کشور جزئی از خاک ایران بوده است. در سال ١٧٣٧ میلادی نادر شاه افشار کابل را تصرف کرد و با گذر از افغانستان امروز به هندوستان حمله کرد و پس از فتح آن به پایتخت خود در شهر مشهد بازگشت. در آنجا و به سال ١٧٤٧ میلادی به دست سران سپاه خود به قتل رسید و پس از آن بود که احمدخان سدوزایی از سران قبیله‌ی پشتون‌های ابدالی که از جمله امرای سپاه نادر بود به قندهار رفت و در آنجا خود را امیر افغانستان, یعنی رئیس همه‌ی قبایل خواند. از آن روز تا امروز تاریخ افغانستان همواره در جنگ سپری شده است. جنگ‌های داخلی میان قبایل افغان برای سیطره بر دیگری و جنگ با دولت‌های انگلستان و روسیه که خاک این کشور را عرصه‌ی قدرت‌نمایی با یکدیگر کرده بودند.

برای خواندن مقاله کامل و مشاهده جداول روی  لینک های زیر کلیک کنید:

 

 

پیوستاندازه
5524.doc342 KB