انسان شناسان متخصص ایران ( 22 ) پروفسور فردریک بارث

پیمان اسحاقی

پروفسور فردریک بارث (Fredrick Barth)، انسان شناس نروژی، از انسان شناسان متخصص ایران به شمار می رود که درباره جامعه عشایری ایران در منطقه فارس به تحقیق پرداخته است.
او در 22 سپتامبر سال 1928 در لایپزیگ / آلمان به دنیا آمد. دوران کودکی خود را در آمریکا که پدرش در آن زمان مشغول مطالعات زمین شناختی در آن کشور بود, گذراند. و در سالهای پایانی دبیرستان, در سالهای جنگ جهانی دوم, دراسلو/ نروژ مشغول به تحصیل بود. در سال 1949 از دانشگاه شیکاگو / آمریکا فوق لیسانس و در سال 1957 از دانشگاه کمبریج / انگلستان دکترا گرفت. وی در دهه 1960، در انسان شناسی اسکاندیناوی موقعیت ویژه ای داشت و در ایجاد گروههای آموزشی انسان شناسی در دانشگاههای اسکاندیناوی نقش مهمی ایفا کرد. وی همچنین دارای سابقه تدریس در دانشگاه ایموری و بوستون آمریکا است. این مردم نگار برجسته تاکنون علاوه بر ایران، در نروژ، کردستان عراق، بلوچستان و مرز نشینان پاکستان، دارفور سودان، عمان، گینه نو پاپوآ، بالی در اندونزی، چین و بوتان به تحقیق میدانی پرداخته است و به این سبب جایزه موفقیت مادام العمر برای تحقیق بر روی کوچگران را از آن خود کرده است.
پروفسور بارث در سال در سال 1957 – 1958 ( 1337 تا 1338 شمسی ) در فارس/ ایران به تحقیق بر روی ایلات و عشایر این منطقه پرداخت. سفر او به ایران و تحقیق بر روی عشایر ایرانی به درخواست سازکان یونسکو و با کوشش آلفرد مترو صورت گرفت. از آنجا که امکانات و اوضاع و احوال محلی از نظر تحقیقی در ایل باصری مناسبتر بود, وی این ایل را برای تحقیق انتخاب کرد. وی مدت چهارماه را در این ایل گذراند و پس از مراجعت به اروپا کتابی را درباره این ایل به رشته تحریر درآورد. به اعتقاد پروفسور فیلیپ سالزمن، دو مردم نگاری کلاسیک بارث در ایران، اثر ویژه ای بر انسان شناسان بعد از او، در زمینه پژوهش درباره ایلات و عشایر ایران داشته است.

آثار او درباره ایران :
کتابها )
مونوگرافی ایل باصری، ترجمه کاظم ودیعی، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، 1343، 248 ص، رقعی، دو نقشه، نمودار
این کتاب با عنوان فروست " دفترهای مونوگرافی 6 " در 254 صفحه و یکهزار نسخه منتشر گردید. عناوین فصول این کتاب چنین است : فصل اول : تاریخ, اکولوژی, اقتصاد. فصل دوم : واحدهای خانگی و خانوادگی. فصل سوم : اردو. فصل چهارم : ایل و تیره. فصل پنجم : ریاست. فصل ششم : ایل کولی وابسته. فصل هفتم : روابط خارجی. فصل هشتم : مراحل اقتصادی. فصل نهم : مراحل دموگرافیک. فصل دهم : اشکال سازمان کوچنشینی در جنوب ایران. ضمیمه 1 : منابع کتابها, نامها
Nomades of the South Persia : The Basseri Tribe of the Khamseh Confederacy, Oslo, Universitets forlaget/ Boston, Little Brown, 1964

ساختار ایلی ایران
Tribal Structure of Iran, Tehran, University of Tehran, Unesco

مقالات )
چادرنشینی در کوهستانها و بر روی فلاتهای آسیای جنوب غربی، ترجمه پرویز ورجاوند، در روش بررسی و شناخت ایلات و عشایر، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، 1344،‌ 209 – 270
Nomadism in the Mountain and the Plateau Areas on South West Asia. In Problems of the Arid Zone. Paris: UNESCO

الگوهای استفاده از زمین در میان قبائل کوچگر جنوب ایران
The Land Use Patterns of Migrating Tribes of Sought Persia, Norsk Geografisk, Vol 17, 1959 – 1960, pp. 1- 11

سرمایه،‌ سرمایه گذاری و ساختار اجتماعی گروههای کوچگر در جنوب ایران
Capital, Investment, and the Social Structure of Pastoral Nomad Groups in South Persia in Capital, Saving and Credit in Peasant Societies, Raymond Firth and B.S Yamey, eds. Chicago, Alldine, 1964


La Nomadisme dans les montagnes et sur les hauts-plateaux de l`Asie de Sud-Quest. In Les Problemes de la zone aride. Paris: UNESCO, 1962, pp. 48 – 59