پل استراند

ترجمه: محسن قادری

پل استراند (16 اکتبر 1890-31 مارس 1976) عکاس وفیلم ساز امریکایی همراه با عکاسانی چون آلفرد استیگلیتز و ادوارد وستون به تثبیت عکاسی همچون قالبی هنری در سده بیستم یاری رساند.مجموعه آثار او با دامنه گوناگون آن که شش دهه را دربر می گیرد نشانگر گونه های عکاسی و موضوعات بی شماری است که وی در امریکا، اروپا و افریقا کار کرده است.

آثار نوگرای آغازین
استراند درنیویورک درخانواده ای از تبار بوهم (چک کنونی) زاده شد.اودرسال های پایان نوجوانی،درمدرسه فرهنگ اخلاقی فیلدستون ازدانش آموزان لویزهاین،عکاس نام آشنای مستند بود.دراین هنگام بود که نخستین بار پس ازیک بازدید دانش آموزی، با گالری 291 که آلفرد استیگلیتز و ادوارد وستون آن را می گرداندند آشنا شد. دراینجا نمایشگاهی از عکاسان و نقاشان نواندیش به نمایش درآمده بود وهمین سبب شد که استراند دلبستگی خود به عکاسی را جدی تر  گیرد.استیگلیتز سپس کارهای او را در این گالری، درمجله « کمرا ورک»* و در دیگر کارهای چاپی اش دراستودیوی هاینینگلاتزینگ به شناسایی رساند. برخی از کارهای آغازین او چون عکس بسیار شناخته شده « وال استریت» (1915)، تجربه هایی درتجریدپردازی با فرم هستند که برای نمونه بر ادوارد هوپر و بینش شهری نامعمول او تاثیر گذار بودند.دیگر آثار استراند بازتابی از دلبستگی او به کاربرد دوربین همچون ابزاری برای اصلاح اجتماعی است.

فیلم سازی
استراند درگذر چند دهه، در دو زمینه فیلم وعکاسی به کار پرداخت. «منهتا» (1921) نخستین فیلم او که نام دیگرش «نیویورک باشکوه» است، فیلم صامتی است که زندگی روزانه نیویورک را به گونه فشرده و کم و بیش با نگاهی بس انتزاعی به نمایش می گذارد. این فیلم از همکاری او با چارلز شیلر،نقاش و عکاس،ساخته شد.دریکی ازنماهای منهتا، « وال استریت»، عکس پرآوازه اوجان می گیرد.ازدید بسیاری، این فیلم نخستین فیلم آوانگارد امریکایی وآغاز مستند «سمفونی شهر» است.
دیگرفیلم هایی که وی در ساخت آنها همکاری داشت فیلم « موج» است که به سرمایه دولت مکزیک ساخته شده و موضوع آن با انقلاب این کشور درپیوند است.این فیلم مبارزه ماهیگیران برای رهایی از دست صاحبان قایق هایشان را نشان می دهد. همه بازیگران جز یک تن ماهیگیران واقعی بودند و برای هدایت آنها فرد زینه مان که در آن زمان دستیار کارگردان بود از هولیوود فراخوانده شد.به گفته زینه مان، استراند وسواس شگفتی درباره نورپردازی صحنه های فیلم داشت و دراین باره بسیارموفق بود.فیلم برخلاف آثاری که هولیوود درآن زمان از مردم و سرزمین مکزیک می ساخت و آنها را همچون راهزنان می نمایند، تصویری واقعی از مردمان مکزیک به دست می دهد.بسیاری از تصاویر این فیلم که استراند خود آن را فیلم برداری کرده حس نهفته درعکس های دوره عکاسی بی واسطه او را بازمی نمایانند.او پیش از ساخت این فیلم نمایشگاهی از چشم اندازها و مردم مکزیک درهمین کشور برگزار کرده بود.
از دیگرفیلم هایی که استراند درآنها همکاری داشت «خیشی که دشت ها را شخم زد» (1936) ساخته پیر لورنتز و «زادگاه» (1942) ساخته لئو هورویتس بود که فیلمی با درون مایه فاشیست ستیزانه است.

فرانسه
در ژوئن 1949، استراند امریکا را ترک گفت تا فیلم «زادگاه» را درجشنواره جهانی کارلو ویواری درچکسلواکی ارائه دهد.درپی این سفر بود که استراند زندگی درفرانسه را برگزید و تا لحظه مرگ درهمین کشور باقی ماند.این دوره در امریکا دوران مک کارتیسم بود و استراند نیز با توجه به دیدگاه های سیاسی و اجتماعی چپ گرایانه خود بی شک با دشواری هایی درکشورش روبرو می شد.وی بیست و هفت سال بازمانده زندگی خود را در روستای اورژیوال در نزدیک پاریس گذراند. استراند هیچگاه زبان فرانسه نیاموخت و درسراسر این دوران،آفرینش عکس هایش را به همراه همسرش هیزل کینگزبری استراند که او نیز عکاس بود ادامه داد.

اگرچه استراند بیش تر با آثار انتزاعی آغازین خود شناخته می شود، بازگشتش به عکاسی بی واسطه درسال های دورتر زندگی، به آفرینش برخی از برجسته ترین آثار او انجامید که همگی درگستره شش چشم اندازجغرافیایی به چاپ رسیده اند: زمان در نیوانگلند (1950)، نیمرخ فرانسه (1952)، یک سرزمین (1952)-عکس های دوران کار در روستای  لوتزارا، زادگاه چزاره زاواتینی و عکس های دره پو-، تیراموریان/اوترهبریدز** (1962)، مصر زنده( 1969) و غنا: تک چهره افریقایی (1976).

زندگی خانوادگی
استراند در1921 با ربکا سالزبری،نقاش، ازدواج کرد.عکس های استراند از او گاه ترکیب هایی ازنماهای بسته نامعمول اند.درپرتره های ربکا احساس غمی نهفته است که به عشق نافرجام آن دو دراین دوره بازمی گردد.استراند در1951 با هیزل کینگزبری ازدواج کرد.اما پیش از آن با ویرجینیا استیونز،هنرپیشه فیلم زادگاه ازدواج کرده بود.او دراین زمان 46 ساله و ویرجینیا 23 ساله بود. سال ها بعد هنگامی که این دو درآستانه جدایی بودند استراند به دیدار روانپزشک ویرجینیا می رود.پس از بازگشت، ویرجینیا از او می پرسد« خوب، از چه چیزی حرف می زدید؟» واستراند پاسخ داده بود:«از عکاسی.».

دیدگاه های سیاسی
دوران اقامت استراند درفرانسه همزمان با دادگاه معروف دوستش الجر هیس بود که به عضویت درحزب کمونیست متهم شده بود. اگرچه استراند رسما عضو حزب کمونیست نبود اما بسیاری ازهمکارانش عضو آن بودند (جیمز آلدریچ، چزاره زاواتینی)؛ برخی ازآنها نویسندگان هوادارسوسیالیزم یا مبارزسوسیالیست بودند (بازیل دیویدسون درجایگاه دوم می ایستد ).بسیاری ازدوستان استراند کمونیست یا مظنون به آن بودند.استراند همچنین پیوند نزدیکی با « فرانتیر فیلمز» داشت که یکی از بیست سازمانی بود که از سوی دادستان کل امریکا برچسپ « برانداز» یا «نا امریکایی» خورده بود.
استراند اصرار داشت که کتاب هایش درلایپزیگ درآلمان شرقی چاپ شوند حتی اگر این به معنای این باشد که این کتاب ها به دلیل خاستگاه کمونیستی اشان دربازار امریکا منع شوند.پرونده های اطلاعاتی که امروزه بنابرقانون آزادی اطلاعات درمعرض عموم قرارگرفته وهم اکنون درمرکزعکاسی خلاقه دردانشگاه آریزونا نگهداری می شوند نشان می دهند که سرویس های اطلاعاتی امریکا جا به جایی های استراند در گوشه و کناراروپا را به دقت زیر نظر داشته اند.

*camera work
**Tir a’Mhurian/Outer Hebrides

 

یک‌شنبه، 20 مرداد 1387