چشیدن مناسک: مردم نگاری حسی غذای نذری در تهران

اصغر ایزدی جیران

کار میدانی مردم­نگارانه نویسنده در این مقاله متمرکز بر غذا، خوردن و حس چشایی در مناسک محرم در مناطق مرکزی و جنوب شرقی و غربی شهر تهران است. غذا و خوردن جایگاه مناسکی خاصی در مناسک محرم و به ویژه روزهای نهم و دهم آن دارند، تقریباً اغلب شرکت­کنندگان این مناسک بزرگ یا غذا تهیه می­کنند یا غذا می­خورند. بدین ترتیب ادراک حسی درگیر در خوردن غذا همچون عملی مناسکی است که امر قدسی را از خلال رفتارها و باورهایی از جهان بیرون جامعه به جهان درون بدن هدایت می­کند. چشیدن غذای نذری، همانند لمس کردن ضریح امامان، شخص را واجد تجربه ­ای می­کند و به او می­فهماند که چگونه می­توان با عمل خوردن وارد فرایندهای فرهنگی شد.

این دقیقاً از طریق ادراکات حسی است که یک فرهنگ می­تواند به واقعی­ترین شکل ممکن توسط اعضای خود درک شود و از میان اینها شاید چشیدن مهم­ترین و عمیق­ترین عمل فیزیکی است که می­تواند به بهترین وجهی فرهنگ را به فرد بفهماند و بچشاند. بسترهای مناسکی و حیات روزمره مز ه ها و غذاها را با خود همراه می­سازند تا غذاواره یا رخداد چشایی مناسب خودشان را پدید آورند، غذاواره­ای که حال و هوا یا اتمسفر رخدادها را می­سازد و از این طریق به تجربه شرکت­کنندگان شکل می­دهد. بدین ترتیب خوراکی­ها در زندگی اجتماعی چیزهای بسیاری را به خود متصل می­کنند و لذا به هنگام مصرف، همه این شبکه­ های ارتباطی بین غذا و مابقی جامعه به کار می­افتند و غذا خوردن را تبدیل به تجربه­ ای می­کنند که در آن مجموعه ­ای از چیزهای اجتماعی وارد می­شوند.

برای خواندن متن کامل مقاله فایل پیوست را دانلود کنید.

 

 

پیوست	اندازه
25771.pdf	862.92 KB