روزنوشتِ عزا (یادداشت‌های رولان بارت) - بخش هفتم: آوریل

آرزو مختاریان

1 آوریل 1978

در حقیقت، در کنه‌اش، همیشه این است: که مثلاً من مثل مُرده‌ای بودم.

2 آوریل 1978

چه چیزی دارم از دست بدهم حالا که دلیل زندگی‌ام را از دست داده‌ام- دلیل دلواپس بودن‌ام را برای کسی.

3 آوریل 1978

"من از مرگ مامان رنج می‌کشم"

(روندِ رسیدن به واقعیت تحت‌اللفظی)

3 آوریل

یأًس: این کلمه زیادی تئاتری‌ست، بخشی از زبان است.

یک سنگ.

10 آوریل 1978

اورت. فیلمِ "افعی‌¹"ِ وایلر²(The little Foxes)، با بت دیویس.

- یک جا دختر از "پودر برنج" حرف می‌زند.

- تمام بچگیِ من برمی‌گردد سراغ‌ام. مامان. جعبه‌ی پودر برنج. همه چیز اینجا حیّ و حاضر است. من اینجام.

← خود، پیر نمی‌شود.

(من به همان "تر و تازگی" روزهای پودر برنج‌ام")

-------------------------------------------------

1La Vipere  

2. ویلیام وایلر

حوالی 12 آوریل 1978

نوشتن برای به یاد آوردن؟ نه برای یادآوریِ خودم، بلکه در مصافِ جراحتِ فراموشی وقتی مطلق‌اش را اعلام می‌کند. آن -دمِ- "ردّی باقی نمی‌ماند"- در هیچ جا و از هیچ کس.

ضرورتِ "بنای یادبود".

Memento illam vixisse¹

-----------------------

1. یادت باشد که او زندگی کرد.

18 آوریل 1978

مراکش

از وقتی مامان دیگر نیست، دیگر آن حس آزادی را در سفر(وقتی برای مدتِ کوتاهی ترکش می‌کردم) ندارم.

سوگواری

گارده
جذبه‌ی روحی ، 24 ¹

{دودلی‌ها، رنگ‌ باختن‌ها، سایه‌ی بال امر قطعی}

(هند)

= "تأکیدِ روشن بر انکاری رادیکال، مشیِ نادانیِ ذهنیِ زیسته شده‌."

- رنگ باختنِ سوگواری = ساتوری‌ها(ص 42)

"عاری از افت و خیز روحی"

("فروپاشی هرگونه تمایز سوژه-ابژه")

------------------------------------

1.لوئی گارده، جذبه‌ی روحی، 1970

21 آوریل¹ 1978 ، کازا²

سوگواری

فکر مرگ مامان: دودلی‌های ناگهانی و آنی، رنگ باختگی‌‌های مختصر، آغوش‌های تلخ و البته خالی، که جوهرشان: حتمیتِ امر قطعی‌ست.

-----------------------------------

1. در این سفر مراکش بود که بارت در 15 آوریل، دستخوش جادوی سرگیجه‌ای شد مشابه با "اشراقی که راوی پروست در پایان زمان بازیافته تجربه می‌کند." این اشراق در دل پروژه‌ی ویتا نوآ(Vita Nova)(زندگی نو)ست (ر.ک یادداشت 30 نوامبر 1977) و مبحث بارت در مورد " La Préparation du Roman"(آماده‌سازی رمان).
2. کازابلانکا

سوگواری

کازا      

27 آوریل 1978

صبحِ بازگشت من
به پاریس

- اینجا، دو هفته، متصل، به مامان فکر می‌کردم و از مرگ‌اش درد می‌کشیدم.

- بی‌شک که هنوز در پاریس، آن خانه هست، به همان نظامی که وقتی او آنجا بود.

- اینجا، در دوردست، هر نظامی فرو می‌پاشد. که به شکل متنقاض‌نمایی یعنی وقتی "بیرون"ام، از "او" دورم، موقع خوش‌گذرانی‌(؟)و "حواسپرتی‌"، خیلی بیشتر درد می‌کشم. هر جا دنیا بهم بگوید "اینجا همه چیز داری که فراموش کنی"، کمتر فراموش می‌کنم.

سوگواری

کازا

27 آوریل 1978

- بعدِ مرگِ مامان، فکر می‌کنم: آزادیِ در مهربانی کردن، او از هرچه بیشتر فشار الگو (فیگور)بودن خلاص شود و من هم از "ترسِ"( بندگی) که منشأ فرومایگی‌ست خلاص شوم (چون، از این به بعد، آیا همه چیز برای من بی‌تفاوت نیست؟ آیا بی‌تفاوتی( به خود) به نوعی شرط مهربانی نیست؟).

- ولی، دریغا، که خلاف‌اش است که رخ می‌دهد. نه تنها از هیچ منیّتی، از هیچ یک از دلبستگی‌های ناچیزم نمی‌گذرم، همچنان به "ترجیح دادنِ خودم" ادامه می‌دهم، نمی‌توانم به موجود دیگری عشق بورزم: همه برای من کمابیش بی‌تفاوتند، حتا عزیزترین‌شان. احساسِ– و سخت است- "دل‌سنگی"- می‌کنم، تلخی.