بررسی توانمندی ها و مشکلات زنان و دختران عشایر ایل هداوند (مطالعه موردی: منطقه ورامین)

مریم حسینی، علي اسفندياري

چکیده
جامعه عشایری ایران به عنوان یکی از ترکیب های جمعیتی در ایران در کنار جوامع شهری و روستایی، همواره نقش بارز و تعیین کننده در سرنوشت سیاسی و حیات اقتصادی کشور داشته است و در این میان، نقش زنان عشایری در فعالیت های اقتصادی عشایر بسیار چشمگیر است.
زنان و دختران عشایر همچون شاغلان یا کارکنان بدون دستمزد، به فعالیت های تولیدی اشتغال داشته و ارزش افزوده حاصل از تولید خود را بدون چشمداشت صرف مخارج روزمره زندگی می کنند اما به دلیل اینکه این تلاش و کار آنها در آمارگیری ها به حساب نیامده و شغل محسوب نمی شود دچار موانع و محدودیت های بسیار برای حضور و مشارکت اجتماعی و اقتصادی بوده، اساسا فاقد قدرت اجتماعی هستند و از لحاظ شاخص های برخورداری و توسعه انسانی اجتماعی پایین تر از مردان قرار دارند.
فرضیه اصلی این تحقیق آن است که قدرت، توانایی و موقعیت اجتماعی زنان و دختران عشایر تحت تأثیر محدودیت های فرهنگی، اجتماعی و محیطی پیرامون آنها کمرنگ شده است. بر مبنای این فرضیه، موضوعاتی چون: وضعیت فرهنگی و اجتماعی زنان و دختران عشایر، وضعیت اشتغال خانگی، وضعیت بهداشت و درمان و تغذیه، آموزش های غیررسمی و مشکلات آنها مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته و پیشنهادهایی برای بهبود و ارتقای جایگاه زنان و دختران عشایر ارائه شده است.
این مقاله به بررسی توانمندی ها و مشکلات زنان عشایر ایل هداوند در منطقه ورامین استان تهران می‌پردازد. هدف عمده این بررسی، از یک سو شناخت مسائل، مشکلات و توانمندی های زنان و دختران عشایر و از سویی دیگر ارائه راه حل های مناسب برای افزایش توانمندی آنهاست. همچنین سعی شده است ارتباط میان آداب و رسوم رایج در این جامعه و نیز بی سوادی زنان عشایر با میزان عقب ماندگی و توسعه نیافتگی آنان مورد بحث و تجزیه و تحلیل قرار گیرد.
در این تحقیق از روش پیمایشی، تکمیل پرسشنامه و مصاحبه حضوری استفاده شده است و براساس مطالعات میدانی، نتیجه بررسی ها تبیین و تحلیل شده است.

واژه های کلیدی: عشایر ایل هداوند، توانمندی های زنان عشایر، جایگاه اجتماعی، اشتغال زنان عشایر، مشارکت، توسعه پایدار.