انتشار جهان‌کتاب: سال نوزدهم. شمارة 3 - 5 (خرداد – مرداد 1393)

گروه اخبار

نخستین مطلب این شمارة جهان کتاب، نوشته‌ای از پرویز دوائی است. «حدیث حاضر و غایب ...» با وصف حکایت «شیخ صنعان» عطار و بیتی جاودانه از آن آغاز می‌شود و با یادی دلپذیر از دکتر صادق گوهرین، استاد فقید زبان و ادب فارسی، ادامه می‌یابد.
مقالة سید علی آل‌داود با نام «خانلری و بنیاد فرهنگ ایران» به مناسبت «بیست و چهارمین سالگرد درگذشت سخن‌سالار»، گزارش جامعی است از کارنامة بنیاد فرهنگ ایران در مدت نه چندان دراز فعالیت آن، و نکاتی دربارة روش و منش مدیریتی دکتر پرویز ناتل خانلری.

کامیار عابدی، پژوهشگر ادبیات معاصر ایران، در مقاله‌ای مفصل به زندگی و آثار زین‌العابدین مؤتمن پرداخته است. این نوشته، با عنوان «زین‌العابدین مؤتمن: ادیب و دبیر»، در صدمین سال تولد نویسندة آشیانة عقاب منتشر می‌شود.

«حذف یا اصلاح و بقا؟» عنوان مقاله‌ای‌ از عبدالحسین آذرنگ، پژوهشگر نشر، است که در آن به مسئلة پخش کتاب در ایران پرداخته است. نویسنده با شرح دگرگونی‌های وسیع نشر در جهان امروز و تاثیرات فناوری‌های پیشرفته بر کار کتاب و نیز حرفة پخش‌گری، از تهدیدها و فرصت‌هایی یاد می‌کند که پیش روی فعالان این حرفه قرار دارد. اگرچه نگاه عبدالحسین آذرنگ به موضوع بحث به شدت انتقادی است، اما «پخش کتاب» را همچنان یکی از پایه‌های «نشر بحران‌زده»ی ایران می‌داند و بر ضرورت حفظ و اصلاح ساختاری آن تاکید می‌ورزد.

«معافیت ناشران و کتابفروشان از پرداخت مالیات» عنوان مقاله‌ای است به قلم فاطمه رهبانی که در آن به بررسی حقوقی یکی از معضلات حل ناشدة نشر ایران می‌پردازد. نویسنده تاکید دارد که به رغم تصویب «قانون معافیت موسسات انتشاراتی و کتابفروشان از پرداخت مالیات» در اردیبهشت 1378، سازمان امور مالیاتی کشور تا امروز به عناوین مختلف از اجرای آن امتناع ورزیده است. این در حالی است که مجلس و دولت بارها ضرورت اجرای قانون یادشده را تایید کرده‌اند. نویسنده که وکیل دادگستری است، در پایان نوشتة خود، پیشنهادهایی را برای برون‌رفت از این وضعیت مناقض مطرح ساخته است.

«نگاهی به بیست و پنجمین نمایشگاه کتاب تهران» گزارشی است از محمدرضا توکلی صابری، نویسنده و مترجم آثار علمی ساکن امریکا. وی همچون یک ناظر بیرون از ایران، ساعت‌های زیادی را صرف دیدار از بخش‌های مختلف نمایشگاه کتاب تهران کرده، کتاب خریده و مسائل مختلفی را که بااهمیت یافته، مطرح ساخته است.

 

در بخش معرفی و نقد کتاب‌ها، این عناوین مورد بررسی قرار گرفته‌اند: در جست‌وجوی فضاهای گمشده، داریوش شایگان/ نوشتة فرخ امیرفریار، کودتا: 28مرداد، سازمان سیا و ریشه‌های روابط ایران و امریکا در عصر مدرن، یرواند آبراهامیان، ترجمة محمدابراهیم فتاحی/ نوشتة معصومه علی‌اکبری؛  انشعابات و ادعای رهبریت در بابیت، دنیس مک‌ایون، ترجمة لیلا چمن‌خواه/ نوشتة کاوة بیات؛ تروتسکی: زوال یک انقلابی، برتراند پتنود، ترجمة حسن گلریز و تروتسکی در تبعید (یک نمایشنامه و پنج نوشتة دیگر)، پیتر وایس، لئون تروتسکی و آیزاک دویچر، ترجمة ناصر وثوقی/ نوشتة مجید رهبانی؛ یاغیان، اریک هابس‌باوم، ترجمة عطاء الله نوریان/ جعفر مرادحاصلی؛  دانش هرمنوتیک و مطالعة تاریخی، ویلهلم دیلتای، ترجمة منوچهر صانعی درّه‌بیدی/ زهره روحی؛ میراث مشترک ایران و هند، علی صدرایی خویی/ ثریا پناهی؛  این گربة تاریک، سهیلا صارمی/ طلیعه خادمیان؛ گنجشک‌ها و کلاغ‌ها، منصور اوجی/ امین فقیری؛  سربازهای خسته، پشت خاکریزهای تخت، فریاد ناصری/ تیمور آقامحمدی؛ غربت ناممکن: اشتفان تسوایگ در پایان جهان، جورج پروچنیک/ ترجمة گلی امامی.

 

دو مقالة «انتشار تازه‌ترین رمان میلان کوندرا و چند نکته دربارة ترجمة رمان»  نوشتة نسیم وهابی و «شیدایان کتاب در میان ایرانیان ساکن عراق» از محمدرضا الشبیبی، ترجمة محمد جواهرکلام در پی می‌آید. «هزار امریکا» بخش دوم از گفت وگوهایی است که مجلة نول ابسرواتور با نویسندگان مطرح امروز امریکا دربارة مسائل روز کشورشان انجام داده است. در این قسمت، مصاحبه‌هایی با پل اُستر، جان ایروینگ و نیک مک‌دانل را با ترجمة یاسمن مَنو می‌خوانیم. «اندر اهمیت نبرد اوکراین» عنوان مقالة بلندی است نوشتة تیموتی اشنایدر، که خواننده را با روی دیگری از بحران اوکراین در بطن جامعة اروپا آشنا می‌سازد؛ وجهی که کمتر در رسانه‌های جمعی پرمخاطب به آن پرداخته می‌شود. در این نوشته، پیش‌زمینه‌های تاریخی موضوع، اختلافات دیرینة روسیه و اوکراین، تجربة خونبار جنگ جهانی دوم، اهداف کنونی کرملین از تجزیة بخش‌هایی از خاک اوکراین و ... به تفصیل شرح داده شده است. «از گفتار تا کردار، از قول تا عمل» یادداشتی است به قلم حسین مسرّت، از همکاران قدیمی جهان کتاب، به مناسبت انتشار سیصدمین شمارة این نشریه.

 

زری نعیمی در صفحة «هزار و یک داستان» این شماره، به بررسی 11  کتاب از ادبیات معاصر ایران می‌پردازد:  انگار کمی مرده بودم / مهین‌دخت حسنی‌زاده؛ تهرانی‌ها/ داود رضایی؛ در آغوش مورچه / حمیدرضا نیکدل؛ زندگی منفی یک/ کیوان ارزاقی؛  زهتاب/ زهره جمشیدی؛ سامار/ الهام فلاح؛ سگ‌سالی/ بلقیس سلیمانی؛  مرا با کبوترها پر بده/ ماهرخ غلامحسین‌پور؛  مرده‌ریگ/ محمدرضا سالاری؛  نانت نونا نانت/ آرمان حکیمی؛ و  نسترن‌ها بر شانة دیوار/ پیمانه روشن‌زاده.

 

سایه اقتصادی‌نیا در صفحة «وقت شعر» این شماره، این دفترها را نقد و بررسی کرده است: بزرگراه مسدود است/ رزا جمالی؛ دنیا از جنس خاطره‌هاست، غلامحسین معتمدی؛ دیدن/ بیژن الهی؛ زندگی چیزی کم دارد/ مهدی مظفری ساوجی؛ و  یک جنگل مداد حرف داشتم اگر .../ مریم نوابی‌نژاد.

معرفی کوتاه 10 کتاب و مطلبی به مناسبت درگذشت بنیان‌گذار و مدیر انتشارات گوتنبرگ (با عنوان «به یاد محمود کاشی‌چی» نوشتة مجید رهبانی) در ادامه آمده است.

 سپس دو بخش‌ ثابت مجله، یعنی «تازه‌های بازار کتاب» از فرخ امیرفریار و صفحة طنز «کافه کلّه‌قند» از فاضل ترکمن (با عنوان «ما دلواپسیم بیلماج‌ها») را می‌خوانیم.

 

پایان‌بخش این شمارة جهان کتاب، «بخش ویژة ادبیات کودک و نوجوان» است که به کوشش عباس تربُن و با همکاری زری نعیمی، فرشته سلیمانی و شادی خوشکار تهیه شده است.

 

جهان کتاب در 100 صفحه با قیمت 9000 تومان در دسترس علاقه‌مندان به کتاب و مطالعه قرار دارد.

 

روزهای دوشنبه هر هفته مقاله ای برگزیده از جهان کتاب را  در انسان شناسیو فرهنگ می خوانید