جامعه ی ایلی در ایران

گروه کتاب و رسانه

جامعه ی ایلی در ایران ؛ علی بلوکباشی ، تهران : دفتر پژوهش های فرهنگی ، 1382
کتاب "جامعه ی ایلی در ایران" یکی از کتاب های مجموعه ی " از ایران چه می دانیم ؟ " است که بمنظور کسب آگاهی های مهم ، دقیق و سودمند در حوزه های گوناگون ایران پژوهی بوسیله ی دفتر پژوهش های فرهنگی در دسترس همه ی ایران دوستان قرار گرفته است . نگارنده ی کتاب ، دکتر علی بلوکباشی ، دارنده ی مدرک انسان شناسی اجتماعی از دانشگاه آکسفورد انگلستان ، در قسمت پیش سخن کتاب "جامعه ی ایلی در ایران" توضیحاتی را در خصوص شکل گیری مطالعات ایلی در ایران ارائه می دهند : با پا گرفتن دانش مردم شناسی در خانواده ی دانش های اجتماعی در جهان غرب ، پژوهش های میدانی مردم شناسان در شناخت و بررسی ساختارهای اجتماعی ، اقتصادی و نظام های فرهنگی و سیاسی جامعه های انسانی در سرزمین های مختلف جهان ، به ویژه سرزمین های آفریقایی ، استرالیایی ، آسیایی و قاره ی آمریکا گسترش یافت . در نیمه ی نخست سده ی بیست میلادی ، سرزمین ایران و مردم و فرهنگ بکر و سنتی آن ، به ویژه فرهنگ مردم جامعه های ایلی کوچنده ، نیز در حوزه ی کار پژوهش های مردم شناسی غربی قرار گرفت . ایشان همچنین تعدادی از کارهای پژوهشی پژوهشگران غربی را در مورد جوامع ایلی در ایران نام می برند : پژوهش های ژان پیر دیگار فرانسوی ، جن راف گارثویت آمریکایی و دیتر امان آلمانی در میان عشایر بختیاری ؛ پژوهش های برایان اسپونر انگلیسی و فیلیپ سالزمن آمریکایی در جامعه ی بلوچ ؛ تحقیقات ویلیام آیرونز آمریکایی و وولفگانگ کونیگ آلمانی در میان ترکمن ها و ... .  دکتر بلوکباشی همچنین می افزایند که این کتاب کوششی است در تعریف ، توصیف و تحلیل شکل سنتی سازمان های اجتماعی ، سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی جامعه ی ایران بر اساس تحقیقات پژوهشگران ایرانی و خارجی و پژوهش های میدانی خود در میان ایلات و عشایر و بر مبنای دو مقاله ی ایشان با عنوان " ایل" ( ص 698 – 699 ) و " جامعه ی ایلی " ( ص 675 – 685 ) در دایرۀ المعارف بزرگ اسلامی ، جلد 10 ، 1380 ش . در کتاب "جامعه ی ایلی در ایران" به چگونگی پیدایی و شکل گیری تاریخی جامعه ی ایلی و شیوه ی زیست کوچ نشینی و روند تحول تاریخی – اجتماعی جامعه های کوچنده و یکجانشین در ایران پرداخته نشده است . موضوع هایی مانند دانش ها و فناوری های سنتی در فعالیت های تولیدی دامی ، زراعی و صنعتی ، پوشاک ، خوراک ، هنر ، ادبیات ، آیین ها و مراسم سوگ و سرور ، بازی ها و سرگرمی ها و ... به سبب محدودیت کار ، مورد بحث و تحلیل قرار نگرفته و ناگفته مانده اند . تعداد صفحات کتاب 120 صفحه می باشد .
فهرست مطالب به شرح زیر است :
پیش سخن
فصل یکم . تعاریف و مفاهیم تاریخی – اجتماعی
1.    واژه ی ایل
2.    جامعه ی ایلی – عشیره ای
فصل دوم . طبقه بندی جامعه های ایلی – عشیره ای
1.    مبانی طبقه بندی
فصل سوم . ساختار زیست – معیشتی
1.    شیوه های زیست
2.    نقش تطبیقی پدیده ی کوچندگی
3.    آمار جمعیتی کوچندگان
فصل چهارم . ساختار اقتصادی
1.    اقتصاد معیشتی
2.    مسکن
3.    نوع اقامتگاه در ییلاق و قشلاق
4.    تقسیم کار
فصل پنجم . ساختار خانواده و نظام خویشاوندی
1.    خانواده
2.    نظام خویشاوندی
3.    ازدواج
فصل ششم . ساختار اجتماعی و نظام قشربندی
1.    نظام رده بندی ایلی
2.    قشربندی اجتماعی
فصل هفتم . ساختار سیاسی و سلسله مراتب قدرت
1.    نظام سیاسی سنتی
2.    دستگاه رهبری قدرت
فصل هشتم . ساختار فرهنگی زبان و دین
1.    زبان و گویش
2.    دین و مذهب
سخن پایانی
پی نوشت
جدول ها
مأخذ

تهیه و تنظیم : مهرداد امامی
[e-mail]


پرونده «علی بلوکباشی» در انسان شناسی و فرهنگ
http://www.anthropology.ir/node/6343