نگهداری، مراقبت و تکثیر کاج مطبق آپارتمانی

گل کاج مطبق یا آرائوکاریا آمریکایی (Araucaria) درختی است هرمی شکل و بسیار منظم دارای شاخه‌هایی که به طور متقارن، در صفحات افقی گسترده و با برگ‌های متراکم کوچک و سوزنی شکل به رنگ سبز درخشان پوشیده شده‌اند. شاخه‌های آن در اطراف تنه مانند پره‌های یک چرخ آرایش یافته‌اند و فاصله آن‌ها از یکدیگر به اندازه ای است که به نور اجازه عبور داده شده و به این ترتیب هر شاخه متمایز می‌گردد. این درخت با نام انگلیسی (norfolk island pine) در دسته گل‌های آپارتمانی قرار می‌گیرد. نام این گیاه از جزیره نور فولک استرالیا که زادگاه آن است گرفته شده. رشد این گیاه در محیط طبیعی زیاد ولی در آپارتمان کند‌تر صورت می‌گیرد.

انواع گیاه و گل کاج مطبق

این گیاه به انواع مختلفی دسته بندی می‌شود که می‌توان به دسته‌های زیر اشاره کرد

• كاج مطبق كوكي ئي Araucaria cookii
• كاج مطبق كونينگهام Araucaria cunninghami
• كاج مطبق هتروفيلا Araucaria heterophylla
• كاج بلند اكسلسا Araucaria excelsa
• كاج مطبق اكس گلوكا Araucaria ex glauca

تکثیر کاج مطبق به روش‌های مختلف

این گیاه به دلیل داشتن شرایط مناسب برای رشد در آپارتمان و یا فضاهای بسته علاقه‌مندان و طرفداران زیادی را به خود جذب کرده است به همین دلیل دانستن چگونگی تکثیر آن برای علاقه مندان به این نوع درخت کاج اهمیت ویژه‌ای خواهد داشت.

تکثیر این گیاه به دو روش قلمه زدن و یا با استفاده از بذر انجام می‌گردد. در ادامه به بررسی مختصری در باره چگونگی تکثیر این گیاه آپارتمانی خواهیم پرداخت.

روش قلمه زدن

همواره باید بدانیم که در تکثیر به روش قلمه زدن عوامل زیادی دخالت دارند. برای بدست آوردن قلمه‌ای مناسب از درخت کاج مطبق باید به موارد زیر دقت کرد.

انتخاب بهترین ساقه برای قلمه گیری

• ساقه‌‌هایی که معمولاً حداکثر یک سال از عمر آن‌ها گذشته است بهترین ساقه‌ها برای تکثیر این گیاه و قلمه‌گیری آن است.

اندازه ساقه و زمان مناسب

• اندازه ساقه بریده شده مورد نیاز می‌بایست چیزی در حدود 15 الی 20 سانتیمتر تهیه شود تا گیاهی با تنه صاف و مستقیم حاصل شود. زمان مناسب برای قلمه گیری فصل تابستان است.

خاک مناسب

• معمولاً بستر خاک مناسب برای قلمه و تکثیر شامل مخلوطی از پرلایت با خاک برگ است.

دمای مورد نیاز

• دمای مناسب محیط هنگام قلمه زنی و کاشت بهتر است در حدود 18 الی 20 درجه سانتیگراد انتخاب شود.

نکات لازم در زمان قلمه گیری

1. بهتر است برگ‌های سوزنی شکل موجود در انتهای ساقه از آن جدا شود. این عمل می‌تواند به ریشه‌ زایی گیاه کمک کند.
2. خراشیدن سطحی انتهای قلمه در بعضی از گیاهان موجب تحریک رشد ریشه‌های جدید از قسمت خراش خورده می‌شود ولی باید توجه داشت که این زخم‌ها بایستی سطحی زده شوند.
3. پس از رشد ریشه‌ها بایستی آن‌ها را به محیط پر نورتری منتقل کرده و در خاک مناسب قرار داد.
4. اگر تمامی شرایط محیطی مناسب باشد قلمه‌ها ظرف مدت 6-4 هفته ریشه خواهند داد.

تکثیر کاج مطبق آپارتمانی با استفاده از بذر گیاهی

این گیاه به ندرت در شرایط گلدانی وغیر بومی بذر تولید می‌کند و شما باید بذر آن را تهیه کنید.

زمان و دمای مناسب

• تکثیر این نوع کاج از طریق بذر و دانه معمولاً با سرعت زیادی انجام می‌شود. تکثیر از این طریق چیزی در حدود 10 ای 15 روز زمان خواهد برد. دمای مناسب کاشت بذر حدود 20 درجه سانتیگراد است.

بذر پاشی و خاک مناسب

• بذرها را به صورت تک یا پراکنده در سینی بذر یا ظروف کم عمق با قطر دهانه 13-15 سانتیمتر، حاوی کمپوست مخصوص بذر و قلمه قرار دهید. بهترین و مناسب‌ترین خاک برای جوانه زنی بذرها به خصوص بذر گیاهان خاص و کمیاب مانند کاج مطبق خاک کوکوپیت است.

آب و رطوبت مورد نیاز

• رطوبت در هنگام کشت بایستی از طریقی مانند پوشاندن ظرف توسط نایلون شفاف و یا شیشه تأمین گردد تا فرایند کشت بذر به خوبی انجام شود.

انتقال به ظرف دیگر

• پایه‌هایی که از طریق بذری تولید شده‌اند معمولاً دارای طبقات نامظم هستند. وقتی جوانه‌ها از خاک بیرون زدند بایستی نایلون را از روی گلدان برداشته و وقتی حدود 5 الی 8 سانت شدند آن‌ها را از خاک کوکوپیت درآورده و در خاکی غنی به صورت جدا گانه کاشته شود.

شرایط نگهداری کاج مطبق

این گیاه زیبا و آپارتمانی بمانند تمامی گیاهان دیگر نیاز به مراقبت خواهد داشت. با شرایط نگهداری کاج مطبق آشنا شوید.

• این گیاه هفته‌ای یک‌بار در زمستان و هفته‌ای دوبار در تابستان احتیاج به غبار پاشی با آبفشان دارد. غبار پاشی با آبفشان برای تمیز کردن برگ‌ها کافی است. هرگز از مواد براق کننده شیمیایی استفاده نکنید.
• با شروع فصل رشد (بهار و تابستان) جهت تغذیه مصنوعی از کود محلول در آب استفاده کنید. به دلیل نیاز کم این گیاه به تغذیه مصنوعی، نصف آن مقداری که روی بسته توصیه شده است کافی می‌باشد.
• در تابستان هفته‌ای دوبار و در زمستان هر هفت تا ده روز یک‌بار آبیاری کافی است. خاک گیاه را همیشه مرطوب نگه دارید. در صورت امکان از آب سبک بدون املاح برای آبیاری استفاده کنید.
• در تابستان از تابش نور مستقیم آفتاب به گیاه جلوگیری کنید. اگر چه سایه را تحمل می‌کند ولی بهتر است آن را نزدیک به پنجره با نور ملایم نگهداری کنید. در بهار و تابستان هر هفته یک‌بار 80 درجه آن را بچرخانید. در غیراین‌صورت گیاه به طرف نور خم شده و شکل طبیعی خود را از دست می‌دهد.
• حداقل درجه حرارت مطلوب برای این گیاه زیبا در زمستان 5 درجه سانتیگراد و حداکثر آن در تابستان 16 درجه سانتیگراد می‌باشد. در صورت امکان بهتر است در تابستان بیرون از اتاق نگهداری شود.
• خاک مورد نیاز این گیاه کمپوست سبک است.
• قبل از اینکه ارتفاع گیاه به یک متر برسد هر سال گلدان آن را با یک گلدان بزرگ‌تر تعویض نمایید؛ پس از آن سطح گلدان را به آرامی خارج نموده و با خاک کمپوست نو تعویض کنید.

قیمت کاج مطبق چقدر است؟

قیمت این درختچه‌های همیشه سبز با توجه به اندازه آن‌ها متفاوت است. اگر بخواهیم این گیاه را درجه‌بندی کنیم می‌توانیم محدوده قیمت تقریبی زیر را داشته باشیم:

• قیمت گیاه کوچک: بین 20000 تا 25000 تومان
• قیمت گیاه متوسط: بین 30000 تا 40000 تومان
• قیمت گیاه بزرگ: بین 45000 تا 50000 تومان

چه مواردی گیاه کاج مطبق را تهدید می‌کند؟

1. اگر مشاهده کردید که رشد گیاه متوقف شده است ریشه‌ها را بررسی نمایید و به تعویض گلدان بپردازید.
2. زخم‌های سفید پنبه‌ای شکل و سفید رنگ در قاعده برگ‌ها ناشی از حشره آفت است که گیاه نیاز به سمپاشی خواهد داشت.
3. برگ‌ها متمایل به سفیدی هستند: اشعه مسقتیم آفتاب مخصوصاً از پشت شیشه عامل این مشکل است. گیاه را به محلی با نور غیر مستقیم انتقال دهید.
4. برگ‌‎ها سبز بوده ولی به دلیل آبیاری بیش از حد شروع به ریزش خواهند کرد بنابراین آبیاری را کاهش دهید.
5. برگ‌های پایین می‌تواند بخاطر تاریکی بیش از اندازه ریزش‌هایی از خود نشان دهند. گیاه را به مکانی پر نور ببرید.
6. اگر گیاهی با شاخه‌های کلفت نیازمندید از مواد تغذیه‌ای مصنوعی استفاده کنید.
7. برگ‌های سوزنی زرد و قهوه‌ای شده و می‌ریزند: هوا گرم و خشک است. گلدان را به محل خنک‌تر و با اکسیژن فراوان منتقل کنید. آبیاری و آبفشانی را فراموش نکنید.
8. خم شدن شاخه‌ها به سمت پایین نشانه سردی هوا بوده و بایستی گیاه را به محلی گرم‌تر منتقل کرد.

گردآوری: مجله اینترنتی وب