رایانش ابری چیست

سدها ساخته شده اند, لوله کشی انجام شده است و آبی که از رودها و ذوب شدن برف ها حاصل می شود از طریق خط لوله به منازل می رسد

سدها ساخته‌ شده‌اند، لوله‌کشی انجام شده است و آبی که از رودها و ذوب شدن برف‌ها حاصل می‌شود از طریق خط لوله به منازل می‌رسد. این آب آماده استفاده است اما فرآیند جمع‌آوری و انتقال تنها بخشی از عملیاتی است که برای آب شرب انجام می‌شود. قبل از اینکه شیر را باز کنید و لیوان را زیر آن بگیرید، این آب فرآیندهای دیگری را هم پشت‌سر گذاشته است. ابتدا به تصفیه‌خانه رفته و گل و لای آن گرفته شده، سپس با اضافه شدن کلر و مواد دیگر گندزدایی شده و عاری از عوامل بیماری‌زا است، فیلترهای خاصی بر سر راه آن قرار گرفته‌اند تا میزان املاح و مواد معدنی در حد استاندارد باشند و تازه پس از طی این مراحل است که آب به سطح مطلوب برای شهروندان می‌رسد.

حالا تصور کنید که مراحل تصفیه آب وجود نداشت و این کار را باید در منزل انجام می‌دادید، میلیون‌ها تصفیه‌خانه کوچک با کارآیی محدود برای خانه‌ها باید ساخته می‌شد. این روش مشابه فرآیندی است که ما اکنون با داده‌ها و اطلاعات انجام می‌دهیم و به جای اینکه یک تصفیه‌خانه بزرگ با کارآیی بالا داشته باشیم اطلاعات به‌طور مستقیم در رایانه‌های شخصی و اداری، تولید و پردازش می‌شوند. رایانش ابری فرآیندی است که قرار است به ما در استفاده از اطلاعات و پردازش آنها کمک کند. این روش به زودی جایگزین شیوه‌های فعلی خواهد شد و دیگر نیازی به کامپیوترهای قدرتمند و گران در خانه نخواهید داشت.

اما رایانش ابری دقیقا به چه معنا است؟ رایانش ابری یا Cloud computing مدلی است که در آن هر رایانه از طریق شبکه، به مراکز اطلاعات و داده متصل می‌شود و به جای اطلاعات خام، اطلاعات پردازش‌شده را دریافت می‌کند. در شرایط فعلی، داده‌ها و ابزارها درون کامپیوترها تولید و استفاده می‌شوند. اما در رایانش ابری دیگر نیازی به وجود نرم‌افزار نیست، زیرا پردازش اطلاعات از طریق کامپیوترهای اصلی در محیط شبکه انجام می‌شود. از سوی دیگر نیازی به سخت‌افزار قدرتمند هم وجود ندارد و رایانه‌ها می‌توانند به راحتی از خروجی کامپیوترهای اصلی استفاده کنند. در این شرایط دیگر اهمیت ندارد که با یک رایانه قوی کار می‌‌کنید یا از طریق گوشی تلفن‌همراه قصد استفاده از این اطلاعات را دارید. تنها موضوع ضروری، نرم‌افزار واسطه یا رابط است که از طریق آن بتوان به شبکه و کامپیوترهای اصلی وصل شد و توان سخت‌افزاری نیز در حد اجرای همین نرم‌افزار واسطه خواهد بود.

بنابراین در رایانش ابری اطلاعات یا ابزارها درون کامپیوتر افراد قرار نمی‌گیرند و نیازی هم به حمل و جابه‌جایی آنها وجود ندارد. پس بطور خلاصه می‌توان گفت در این مدل، سه قسمت اصلی مورد توجه است. نخست وسیله‌ای که بتوان نرم‌افزار واسط را اجرا کرد، دوم ارتباط با سرور (Server) یا کامپیوترهای اصلی و سوم هم رایانه‌ای که بتواند این اطلاعات را در خود ذخیره کرده و توان پردازش آنها را داشته باشد. نرم‌افزارهای واسطه برنامه‌های ویژه‌ای نیستند و در اغلب مواقع همین برنامه‌هایی که برای اتصال به اینترنت استفاده می‌شوند نقش رابط را دارند. از میان این برنامه‌ها می‌توان به اینترنت اکسپلورر، فایرفاکس، گوگل کروم، اپرا و بسیاری دیگر اشاره کرد که از نرم‌افزارهای ابتدایی موجود در هر سیستم هستند. بخش دوم یا شیوه ارتباط میان دو کامپیوتر نیز از طریق شبکه برقرار می‌شود. این شبکه می‌تواند یک شبکه داخلی باشد که درون یک سازمان استفاده می‌شود و یا شبکه‌ای به بزرگی اینترنت که از سراسر دنیا می‌توان از آن استفاده کرد.

کیفیت این ارتباط نیز با توجه به کارآیی مورد انتظار تعیین می‌شود. به عنوان مثال زمانی می‌خواهید از نرم‌افزار ویرایش متن مثل آفیس استفاده کنید پس فایل‌های متنی با حجم کم باید منتقل شوند و یک ارتباط کم‌سرعت نیز می‌تواند کافی باشد. اما زمانی هم می‌خواهید بازی کنید یا فیلم ببینید. در نتیجه احتیاج به پهنای باند بیشتری خواهید داشت. ضمن اینکه این ارتباط باید امن باشد و امکان نفوذ و اختلال در آن کنترل شود. پایداری و تداوم استفاده نیز از دیگر شرایط این ارتباط هستند. بخش سوم این مدل را سرورها یا کامپیوترهای اصلی تشکیل می‌دهند. این کامپیوترها باید توان سخت‌افزاری بالایی داشته باشند، زیرا ممکن است چندین کاربر به صورت همزمان به آنها متصل شوند و هر کدام نیز تقاضای متفاوتی داشته باشند. یکی به دنبال تصاویر و ویرایش آنها است و دیگری نیز قصد دارد از طریق آنتی‌ویروس‌های سرور، دستگاه خود را پاکسازی کند. عبارت رایانش ابری اگرچه به تازگی بسیار تکرار می‌شود اما تقریبا تمام کاربران اینترنت سال‌ها است که از آن استفاده می‌کنند. به عنوان مثال سرویس‌های ایمیل یکی از پرکاربردترین نمونه‌های رایانش ابری هستند.

ایمیل‌ها در سرورهایی امن نگهداری می‌شوند و هر زمان که بخواهید از آنها استفاده کنید باید به اینترنت متصل شوید، حساب کاربری خود را باز کنید و در نهایت متن و تصاویر موجود در ایمیل‌ها قابل استفاده خواهند بود. امروزه روش‌های زیادی برای رایانش ابری وجود دارد که اغلب آنها نیز رایگان هستند و اگر به دنبال کابردهای عمومی باشید، نیازی به هزینه نخواهید داشت. گوگل‌داک یکی از این موارد است. اگر یک حساب کاربری در جی‌میل داشته باشید می‌توانید اسناد خود را از طریق این سرویس مشاهده کنید، ویرایش‌های لازم را انجام دهید و آن را برای افرادی که می‌خواهید بفرستید یا روی کامپیوتر دانلود کنید.

پس دیگر برای استفاده از فایل‌های متن یا اکسل یا پاورپوینت نیازی به نرم‌افزار آفیس ندارید. شرکت پاندا، سرویس آنتی‌ویروس را ارایه می‌دهد، شرکت‌دراپ‌باکس فضای لازم برای ذخیره فایل‌ها را فراهم می‌کند، در کلادمی حتی دسکتاپ خود را طراحی می‌کنید، در گایکی هم می‌توانید نسخه دموی بازی‌ها را اجرا کنید.رایانش ابری فقط برای کاربردهای گسترده و فنی نیست. نمونه‌های آن را می‌توانید در آموزشگاه‌ها نیز ببینید. به عنوان مثال به جای اینکه برای هر دانش‌آموز یک کامپیوتر جداگانه در نظر گرفته شود کافی است اطلاعات دستگاه معلم از طریق یک مانیتور به دانش‌آموز نشان داده شود. این هم نمونه‌ای از رایانش ابری است. این شیوه با شدت هر چه تمام در حال توسعه است و فعلا نرم‌افزارهای خاص در آن نقش کلیدی دارند. به عنوان مثال نرم‌افزارهای گران‌قیمتی که برای نقشه‌کشی، ویرایش‌های صوتی و تصویری و مواردی از این دست باید استفاده شوند اکنون روی وب پرطرفدار هستند. به زودی کاربردهای ساده و عمومی هم به ویژگی‌های عام رایانش ابری افزوده می‌شود.