ماچو پیچو؛ شهری با معماری اینکاها

بقایای شهر تاریخی ماچوپیچو، در سال ۱۹۱۱ توسط کاشف آمریکایی، هیرام بینگهام کشف شد. این شهر تاریخی یکی از شگفت‌انگیزترین اماکن باستانی و یکی از عجایب هفتگانه‌ی جدید جهان است. در حالی که تمدن اینکا (Inca) از ارتفاعات ۲۴۰۰ متری آند برای ساخت هزاران سازه‌ی سنگی خود از اوایل دهه‌ی ۱۴۰۰ استفاده می‌کردند، ماچوپیچو که در زبان کچوا (Quechua) به معنای قله‌ی قدیمی است، از زمان‌های قدیم بهعنوان مکانی مقدس مورد احترام بود. تمدن اینکا این مکان مقدس را به شهری کوچک اما شگفت‌انگیز تبدیل کرد.

این شهر با زمین‌های کشاورزی  پلکانی احاطه شده بود که آب آن‌ها از چشمه‌های طبیعی تامین می‌شد و منابع غذایی مورد نیاز برای جمعیت شهر را فراهم می‌کرد. تمدن اینکا از ماچوپیچو به عنوان شهری پنهان برای برگزاری مراسم آیینی استفاده می‌کردند.

تاریخچه شهر ماچو پیچو

ماچوپیچو یا شهرگمشده اینکاها در حدود سال ۱۴۵۰ میلادی ساخته‌شده و صدها سال پیش در زمان فتح اینکاها توسط اسپانیایی‌ها متروک شده‌است. برای قرن‌ها فراموش شده‌بود و به جز عده‌ای از مردم محلی کسی از آن نامی به خاطر نداشته است.تا اینکه در روز ۲۴ جولای سال ۱۹۱۱ میلادی، این شهر باستانی «پرو» توسط یكی از باستان شناسان دانشگاه «ییل» كشور «آمریكا» به نام «هیرام بینگهام» كه فارغ التحصیل رشته ی باستان شناسی و رشته ی علوم سیاسی بود، كشف شد. این شهر در ارتفاع 2430 متری بالای سطح دریاو در کوه های آند ساخته شده است.

نگاهی به تمدن اینکاها

درباره پیدایش و تکامل تمدن اینکا، افسانه‌ها و اسطوره‌های زیادی نقل شده است. یکی از گویندگان این اسطوره‌ها، گارسیلازودولاوگا، از تاریخ‌نگاران فتح سرزمین اینکا به دست اسپانیایی‌ها است. افسانه‌ای که وی بازگو کرده، از این قرار است: مانکوکاپاک و مامااوکلو یک زوج افسانه‌ای و از ایزدها بوده‌اند که با لشکری از جادوگران و جنیان کرانه‌های دریاچه تی‌تی‌کاکا را ترک کردند تا به سرزمین برگزیده کوچ کنند. هنگامی که به تپه هواناکائوری (جایی که شهر کوزکو ساخته شد) رسیدند، لشکر جادویی مانکو در داخل زمین فرورفتند و این برای مانکو و همسرش، نشانهٔ پایان انتظار برای جستجوی سرزمین موعود بود و به این ترتیب، این زوج افسانه‌ای شهر خود را روی این تپه بنا کردند.

البته به طور دقيق معلوم نيست که قوم اينکا از کجا آمده و ريشه نژادي و قومي آن چيست. در دوراني که هنوز تاريخ آن به درستي برآورد نشده است، اينکاها به روي صحنه هستي آمدند، آنها مردان و زنان نيرومندي بودند از نژاد سرخ پوست با شانه هاي پهن و قفسه سينه بر آمده، فک و چانه قوي، دندانهاي سفيد، بيني بزرگ، و موهاي صاف، پرپشت و مشکي.

اين قوم به مردمان سنگ مشهور بودند، زيرا در استفاده از تخته سنگهاي عظيم براي خانه سازي و برپاي داشتن معبدهاي باشکوه تواني شگفت آوري داشتند. آنها، به کمک ابزارهاي اوليه و ابتدايي و با صبر وپشتکار بسيار، تخته سنگهايي به وزن ۱۰ و يا ۱۵ تن را چنان ماهرانه تراش مي دادند و سطح آن را صاف و هموار مي کردند که وقتي روي يکديگر قرار مي گرفتند و جفت مي شدند، يک سوزن نيز در لاي دو سنگ فرو نمي رفت. به گفته تاريخ نويسان، در سالهاي نخست ميلاد مسيح، اين مردمان را يک قوم بسيار وحشي و قدرتمند مورد تهاجم قرار داد و آنها را وادار به گريز به اعماق کوهستانهاي پوشيده از درخت پرو کرد.

نگاهی به داخل مجموعه ماچو پیچو

مجموعه ماچو پیچو را می‌توان به سه بخش کشاورزی، مسکونی و مذهبی تقسیم کرد. ورودی اصلی این قلعه در قسمت جنوب غربی آن و در انتهای جاده‌ای موسوم به «مسیر اینکا» قرار داشته است. اما ورودی فعلی که در جنوب شرقی این محوطه قرار دارد، به محوطه‌های کشاورزی ماچو پیچو منتهی می‌شود. در بخش‌های کشاورزی ماچو پیچو که از مزارع پلکانی و کانال‌های آبیاری تشکیل شده است، اینکاها محصولاتی چون سیب‌زمینی و ذرت می‌کاشته‌اند که با توجه به دورافتادگی این قلعه از دیگر نقاط امپراطوری اینکا، نقش مهمی در تأمین آذوقه ساکنانش داشته است.

بخش مسکونی ماچو پیچو که با دیواری از بخش کشاورزی آن جدا شده است، از خانه‌هایی با بام‌های شیب‌دار پوشالی و درهای ذوزنقه‌ای شکل تشکیل شده است. بعضی از این خانه‌ها دو طبقه هستند که احتمالاً دسترسی به طبقه دوم آن‌ها به کمک نردبان‌های طنابی میسر می‌شده است، چرا که در ارتفاعی که ماچوپیچو ساخته شده است درخت چندانی برای ساخت نردبان وجود ندارد.

‌بخش مسکونی ماچو پیچو با میدان بزرگی از بخش مذهبی آن جدا می‌شود. این بخش باشکوه‌ترین جلوه‌های هنر و معماری اینکاها را در خود جای داده که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به «معبد بزرگ مرکزی»، «معبد سه پنجره»، «معبد خورشید» و آرامگاه‌های سلطنتی تشکیل شده است.

گردآوری: مجله اینترنتی وب