آنسوی تبلیغات اینستاگرامی؛ رو به دوربین پشت به حقایق

چند سالی می‌شود ایرانی‌ها که از نظر جمعیت هفدهمین کشور دنیا شناخته می‌شوند، از نظر مصرف لوازم آرایشی رتبه هفتم در جهان را به دست آورده‌اند. از طرفی موضوع قاچاق لوازم آرایشی بی‌کیفیت و تاریخ گذشته هم موضوع نگران‌کننده‌ای است که متولیان امر سلامت سالهاست با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند. حالا دغدغه‌های دیگری هم از راه رسیده‌اند: حضور بیوتی بلاگر‌ها و تبلیغات گسترده اینستاگرامی! اینستاگرام این اپ یا رسانه‌ای که قرار بود وسیله سرگرمی باشد حالا تبدیل به مهمترین و باشکوه‌ترین پل میان زندگی واقعی و مجازی شده است.

بیوتی بلاگر‌ها یا آرایشگران مجازی!

بیوتی بلاگر‌ها از جمله مهمترین تأثیرگذاران دنیای مجازی هستند، از جمله سرشناس‌ترین آن‌ها هدی بیوتی است. «هدی کتان» یا همان هدی بیوتی دختر آمریکایی (عراقی‌الاصلی) است که در لس‌آنجلس سکونت داشت و از سال ۲۰۱۰ مشغول به آموزش ترفند‌های آرایشی در وبلاگ شخصی‌اش شد؛ حالا یک برند لوازم آرایشی به نام اوست. نزدیک به ششصد کیلومتر آنطرف‌تر در شهر سن‌فرانسیسکو ایالت کالیفرنیا، یک بیوتی بلاگر دیگر زندگی می‌کند نه به شهرت هدی کتان، اما حالا یکسال است که به عنوان یکی از مهمترین تأثیرگذاران ایرانی در فضای مجازی شناخته می‌شود.

به اسم آموزش به کام آموزگار

صدف مسائلی که بیشتر با نام کاربری‌اش Sadaf_beauty شناخته می‌شود ابتدا کار خود را با آموزش میک‌آپ شروع کرد. نمی‌توان گفت: پیش از او چنین آموزش‌هایی وجود نداشت، اما شاید مهمترین عامل موفقیتش، بیان صریح و ساده او بود. کار با تبلیغات برای بعضی برند‌های آرایشی، ملزومات آرایش، انواع امورات بی‌ربط مثل تبلیغ شمع، تشریفات عروسی، اسپا و موارد مشابه ادامه پیدا کرد. اما ماجرا به همان جا ختم نشد، حالا صدف بیوتی وارد حوزه درمان و تبلیغات برای کرم‌های جوانسازی و روش‌های درمانی مثل لیزر و لاغری هم شده است. مسئله‌ای که کمتر در میان فعالیت‌های حرفه‌ای همکارانش دیده می‌شود.

 

آرایش یا درمان؛ مسئله این است

چند هفته پیش یکی از برند‌های تولیدکننده محصولات بهداشتی و آرایشی ادعا کرد که با تولید لاین جدید محصولاتش تحول بزرگی در عرصه جوانسازی پوست ایجاد کرده است. این برند آرایشی که تاکنون مجوزی مبنی بر واردات قانونی‌اش منتشر نکرده، ادعا می‌کند تأثیرات معجزه‌آسایی در درمان چین و چروک و جوانسازی پوست دارد. براساس تعریف ماده آرایشی و ماده درمانی که در  بخشی از مقررات FDA مربوط به داروهای جوانسازی و ضدچروک آمده است، هر ماده‌ای که چین و چروک‌ها را بپوشانند به طوری که کمتر مورد توجه قرار گیرند، به عنوان ماده آرایشی شناخته می‌شود و می‌تواند بدون داشتن تأییدیه این سازمان وارد بازار مصرف شود؛ مانند پرایمرها. اما هرگونه ماده‌ای که هدفش تغییر ساختار و عملکرد پوست است به عنوان ماده دارویی شناخته می‌شود و باید تحت نظارت سازمان FDA، سازمان غذا و دارو هر کشور وارد بازار شده و فقط توسط درمانگران تجویز شود. از طرفی براساس ماده ۳ قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی، دخالت در امور درمانی بدون داشتن مدرک و پروانه رسمی از وزارت بهداشت جرم محسوب می‌شود.
از این گذشته یکی دیگر از محصولات این برند آرایشی که ادعای رفع چین و چروک‌ها با استفاده از هیالورونیک اسید را دارد، در ایران بسیار محبوب شده است. واضح است که این ماده جذب پوستی ندارد و تنها فرم دیگر آن به نام هیالورونیت می‌تواند به صورت موضعی جذب پوست شود. آنچه بسیار اهمیت دارد این است که این ماده باید مانند فرم طبیعی آن که در بدن وجود دارد، پس از مدتی از بین برود. اما در خصوص فرم جذبی آن نمی‌توان با قطعیت چنین مسئله‌ای را عنوان کرد. ساخت یک کلیپ تبلیغاتی توسط صدف بیوتی کافی بود تا هزاران دنبال‌کننده او برای خرید محصولات این برند در فروشگاه‌ها صف ببندند. البته جای تعجب ندارد که صحفه رسمی این برند آرایشی در آمریکا تنها سه‌هزار نفر و در ایران دست کم پنجاه‌هزار نفر دنبال‌کننده دارد.

فروشگاه‌های آنلاین محصولات درمانی

بسیاری از پروتئین‌ها، ویتامین‌ها و موادی که ادعا می‌شود اثرات جوانسازی و ترمیم‌کننده پوست دارند، ممکن است در بدن بعضی از افراد واکنش‌های آلرژیک و التهابی ایجاد کنند، یا باعث ایجاد بیماری‌های پوستی، سرطانی شدن سلول‌های پوششی پوست یا واکنش‌های خودایمنی شوند، بنابراین خریدن این محصولات به صورت آنلاین و بدون مراجعه به پزشک متخصص چندان منطقی به نظر نمی‌رسد. این مسئله در خصوص محصولات کراتینه‌کننده و تغییر حالت‌دهنده مو هم صدق می‌کنند. بسیاری از مواد کراتینه‌کننده مو حاوی مواد سرطان‌زا هستند و حتماً و باید زیر نظر افراد متخصص و مجرب استفاده شوند. در سایر کشور‌ها خرید و فروش و استفاده از مواد صاف‌کننده مو برای کسانی که مجوز‌های لازم را نداشته باشند غیرقانونی است.

 

مرز‌های نامشخص، نرخ‌های غیرواقعی

حالا سوال اینجاست، آیا قرار است میک‌آپ آرتیست‌ها و بیوتی بلاگر‌ها فقط آرایشگر باشند یا به حوزه‌های درمانی و زیبایی هم ورود پیدا کنند؟ مرز‌ها و نقاط مشترک این حوزه‌ها کجاست و چگونه تعریف می‌شود؟ هیچکس نمی‌داند نرخ دقیق ساخت ویدیو و تبلیغات شفاهی در اینستاگرام چقدر است و به چه عواملی بستگی دارد. به عبارت بهتر هیچ نرخ تعیین‌شده و مشخصی برای تبلیغات در اینستاگرام و تلگرام وجود ندارد. اداره‌کنندگان بعضی از صفحات پربازدید می‌گویند در ازای قرار دادن یک عکس تبلیغاتی به مدت چند ساعت در صفحه‌شان، صد‌ها هزارتومان دریافت می‌کنند. این در حالی است که تعداد دنبال‌کنندگان این صفحات به پانصدهزار نفر هم نمی‌رسد.

حرف آخر!

صدف که چندماه پیش در یکی از مصاحبه‌هایش گفته بود در پی کسب درآمد از راه تبلیغات نیست حالا به طور جدی، نه تنها برای محصولات آرایشی بلکه برای انواع محصولات و روش‌های درمانی، کلینیک‌ها و افراد تبلیغ می‌کند. باید دید این جامعه‌ای که تبدیل به بزرگترین بازار مصرف برند‌های آرایشی اروپا و به خصوص فرانسه شده است چگونه از پس عواقب و معضلاتی که ممکن است در پس استفاده از این محصولات ناشناخته نهفته باشد، برمی‌آید.

 

 

یادداشت اختصاصی وب