قرص کوتریموکسازول و درمان عفونت ها (عوارض قرص کوتریموکسازول)

آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان عفونت‌ها بسیار پرمصرف هستند. یکی از داروهایی که برای درمان عفونت‌های ادراری و تنفسی استفاده می‌شود قرص کوتریموکسازول است. در ادامه با موارد مصرف عوارض و نکاتی که در ارتباط با مصرف این دارو باید بدانید آشنا می‌شوید.

قرص کوتریموکسازول چیست؟

کوتریموکسازول یکی از پرمصرف‌ترین آنتی‌بیوتیک‌هایی است که توسط پزشکان برای بیماران تجویز می‌شود. کوتریموکسازول در عفونت‌های دستگاه ادراری، عفونت گوش میانی، التهاب پروستات، ذات‌الریه و برخی مشکلات دستگاه تنفسی کاربرد دارد. کوتریموکسازول در دستگاه گوارش به طور کامل جذب می‌شود و پس از چهار ساعت به اوج اثر می‌رسد. این دارو از طریق کبد و کلیه دفع می‌شود.

این دارو به شکل قرص‌های 480 و 120 میلی‌گرمی و همچنین شربت کودکان ساخته شده است.

موارد مصرف، عوارض و اختلال دارویی:

موارد مصرف	عفونت ادراری  عفونت تنفسی  عفونت ریه  برونشیت  عفونت گوش  عفونت روده
عوارض	تهوع، استفراغ، ناراحتی معده، اسهال، کاهش اشتها، سردرد، سرگیجه، حساست به نور، خارش، درد شکم،عصبانیت
اختلال دارویی	متوتروکسات، فنی توئین، سسیکلوسپورین، داروهای پایین آورنده قند خون، داروهای ضدانعقاد خوراکی

در صورت بروز علائمی‌ چون تب، بثورات پوستی، خارش یا کهیر، تورم زبان، لثه‌ها یا صورت، تنفس مشکل، زردی پوست یا چشم‌ها، گلودرد یا زخم دهانی، کبودشدگی یا خون‌ریزی غیرمعمول، کاهش شنوایی، وزوزگوش و درد مفصلی، دارو را قطع و بلافاصله به پزشک خود مراجعه کنید.

مقدار و نحوه مصرف

کوتریموکسازول معمولا دو بار در شبانه‌روز و در فواصل منظم تجویز می‌شود. همراه داروی خوراکی حتما یک لیوان آب بنوشید. قبل از استفاده از سوسپانسیون دارو (شربت) آن را خوب تکان دهید. دستورات روی بسته دارو را به دقت مطالعه کنید. دارو را دقیقا مطابق دستور پزشک خود مصرف و از تغییر خودسرانه دوز دارو پرهیز کنید. حتی در صورت احساس بهبودی، دارو را تا انتها مصرف کنید، در غیر این صورت ممکن است دچار عود شدیدتر عفونت بشوید. مقدار مصرف این دارو باید طبق نظر پزشک تعیین گردد اما به صورت کلی:

• در بزرگسالان: در درمان اغلب عفونت‌ها، هر 12 ساعت 2 قرص کوتریموکسازول (2 قرص صبح، 2 قرص شب) مصرف می‌شود. فرم تزریقی دارو فقط به صورت وریدی است و باید به شکل انفوزیون طی 60 الی 90 دقیقه تجویز گردد.

• در کودکان: هر 12 ساعت 40 میلی‌گرم بر کیلوگرم سولفامتوکسازول و 8 میلی‌گرم بر کیلوگرم تری متوپریم به صورت خوراکی مصرف می‌شود.

توجه: بهتر است افراد با مشکلات زیر این دارو را مصرف نکنند:

• افرادی که حساسیت مفرط به داروهای سولفونامید و سایر داروهای حاوی سولفور (مانند تیازیدها، فورزماید، سولفونیل اوره خوراکی) دارند.
  

• افرادی که دچار اختلالات شدید کلیه، کبد هستند.

• افرادی که دچار پورفیری هستند.

• در طول بارداری و شیردهی

• نوزادان زیر 2 ماه

نکاتی که در رابطه با مصرف قرص کوتریموکسازول باید بدانید

1. حین درمان با کوتریموکسازول از قرار گرفتن غیرضروری در برابر نور آفتاب پرهیز کرده، لباس مناسب بپوشید و از عینک آفتابی و کرم‌های ضد آفتاب استفاده نمایید.
2. در مدت درمان با این دارو مایعات فراوان بنوشید.
3. کوتریموکسازول همانند سایر آنتی‌بیوتیک‌ها تاثیری بر بیماری‌های ویروسی از قبیل آنفلوآنزا یا سرماخوردگی ندارد. 
4. مصرف این دارو در مادرانی كه به نوزاد خود شير می‌دهند ممنوع است.
5. در صورت بارداری یا قصد باردار شدن حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
6. اگر مصرف يک دوز از دارو را فراموش كرديد، به محض به ياد آوردن، آن را مصرف نماييد. اگر نزديک زمان دوز بعدی به یاد آوردید، از مصرف دوز فراموش شده منصرف شده و به رژیم منظم قبلی برگردید. هرگز دوز دارو را دو برابر نكنيد.
7. دارو را از گرما و نور مستقيم حفظ كنید.
8. دارو را در دستشویی، نزديک ظرفشویی و دیگر مكان‌های مرطوب نگذارید زيرا حرارت و رطوبت می‌تواند باعث تجزیه دارو شود.
9. دوره کامل درمان کوتریموکسازول را به مدت دو هفته ادامه دهید و به محض برطرف شدن علایم بیماری، مصرف دارو را قطع نکنید.
10. از مصرف خودسرانه داروهای دیگر با کوتریموکسازول خودداری نمایید.
    

توصیه‌ها و اقدامات پرستاری

- مراقب آزمایشات کارکرد کبد و کلیه باشید.

- کوتریموکسازول برای درمان پروستاتیت مزمن باکتریایی و پیشگیری از اسهال مسافرتی به طور مؤثری مورد استفاده قرار گرفته است.

- از مصرف این دارو در مبتلایان به فاویسم و آنمی مگالوبلاستیک باید اجتناب کرد.

- در صورت تجویز طولانی مدت کوتریموکسازول، لازم است بسته به تشخیص پزشک معالج، در فواصل منظم سلول‌های خون بیمار آزمایش شود.

- هر آمپول 5 میلی‌لیتری از دارو فقط باید با 125 میلی‌لیتر محلول دکستروز 5 درصد، رقیق شود.

- از اضافه نمودن سایر داروها به محلول تزریقی این دارو خودداری نمایید.

- مصرف دارو در افراد مسن باید با احتیاط صورت گیرد.

- کوتریموکسازول نباید در بیماران مبتلا به نارسایی شدید کبدی یا کلیوی، اختلالات خون، فاویسم و شیرخواران کوچک تر از 6 هفته استفاده شود.

- مصرف همزمان کوتریموکسازول و سیکلوسپورین، خطر آسیب کلیوی را افزایش می‌دهد.

گردآوری: مجله اینترنتی وب